Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Zasiłki i inne świadczenia  »   Gdy pracownik na e-ZLA wyjeżdża na wakacje
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Gdy pracownik na e-ZLA wyjeżdża na wakacje

Gazeta Podatkowa nr 55 (1826) z dnia 12.07.2021
Honorata Urbaniak

Niezdolność do pracy potwierdzana jest odpowiednim zaświadczeniem lekarskim. Ubezpieczony legitymujący się takim dokumentem może ubiegać się o świadczenie chorobowe będące swego rodzaju rekompensatą braku możliwości zarobkowania. O ile zatem oczywiste wydaje się, że ubezpieczony niezdolny do pracy powinien powstrzymywać się od jej wykonywania, to czasem okazuje się, że okoliczności powodujących utratę prawa do zasiłku jest dużo więcej. Zasiłek można bowiem stracić, a wypłacony może okazać się nienależnie pobranym, m.in. gdy ubezpieczony w czasie choroby korzysta z wcześniej zaplanowanego wypoczynku wakacyjnego.

Zaświadczenie lekarskie

Przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny jest:

  • zaświadczenie lekarskie wystawione w formie dokumentu elektronicznego (e-ZLA) albo
  • zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego lub
  • wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego.

Dowody te wymienia art. 53 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133), zwanej ustawą zasiłkową.

Jeśli chodzi o orzekanie o czasowej niezdolności do pracy m.in. z powodu choroby, to następuje ono po przeprowadzeniu postępowania diagnostyczno-leczniczego. Zaświadczenie lekarskie potwierdzające czasową niezdolność do pracy wystawia się na okres, w którym ubezpieczony ze względu na swój stan zdrowia powinien powstrzymywać się od pracy. Co więcej, przy orzekaniu o niezdolności do pracy brane są pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego, ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i warunków jego pracy. W czasie trwania niezdolności do pracy potwierdzonej zaświadczeniem ubezpieczony powinien zatem przede wszystkim:

  • stosować się do zaleceń lekarza,
  • poddać się odpowiedniej rehabilitacji, zmierzając swoim postępowaniem do odzyskania zdolności do pracy.

Utrata prawa do zasiłku

Ustawodawca określając przesłanki, po spełnieniu których prawo do zasiłku chorobowego przysługuje, wyraźnie zastrzegł również, kiedy ubezpieczony prawo to może utracić. Prawo do zasiłku chorobowego za cały okres konkretnego zwolnienia lekarskiego traci ubezpieczony:

  • wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub
  • wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Tak stanowi art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Dla utraty prawa do zasiłku wystarczy wystąpienie jednej ze wskazanych przesłanek. Są one niezależne od siebie, a więc mają samoistny charakter.

Wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy jako przesłanka pozbawiająca prawa do zasiłku zasadniczo nie wzbudza wątpliwości. Trochę inaczej jest z drugą z wymienionych przesłanek. Stwierdzenie, że ubezpieczony traci prawo do zasiłku, gdy wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, jest zbyt ogólne, żeby nie powodowało jakichkolwiek zastrzeżeń. Sprawy, w których dochodzi do oceny, czy ubezpieczony swoim zachowaniem doprowadził do utraty prawa do zasiłku, wielokrotnie mają swój finał w sądzie, czego wyrazem są rozstrzygnięcia sądowe. I to właśnie w oparciu o orzeczenia sądowe ugruntowany został pogląd, że zachowaniem niezgodnym z celem zwolnienia określić można takiego typu postępowanie ubezpieczonego, które w powszechnym odczuciu jest nieodpowiednie dla osoby chorej i może nasuwać wątpliwości co do rzeczywistego stanu jej zdrowia (patrz ramka).

Za zachowania niezgodne z celem zwolnienia lekarskiego, powodujące utratę prawa do świadczenia chorobowego w orzecznictwie sądowym, uznaje się m.in.:

- nadużywanie alkoholu,
- podejmowanie działań, których chory powinien unikać,
- wzięcie udziału w wycieczce zagranicznej,
- wzięcie udziału w imprezie towarzyskiej czy rozrywkowej,
- demontaż okien w budynku należącym do spółdzielni mieszkaniowej w celu wykorzystania ich dla potrzeb własnych.

Przy badaniu wystąpienia przesłanki utraty prawa do zasiłku, z uwagi na fakt, że została ona określona przez ustawodawcę ogólnie, należy bardzo szczegółowo oceniać wszystkie okoliczności towarzyszące danemu stanowi faktycznemu.

Postępowanie ubezpieczonego, mogące przyczynić się do wydłużenia okresu niezdolności do pracy, jest zabronione. Skutkiem złamania tego zakazu jest pozbawienie go prawa do zasiłku.

Ustalenie, że okoliczności powodujące utratę prawa do chorobowego miały miejsce, stwierdza się w trybie przewidzianym w art. 68 ustawy zasiłkowej, a więc w ramach przeprowadzonej kontroli co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem. Do przeprowadzenia takiej kontroli uprawnieni są płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do tego ubezpieczenia powyżej 20 osób albo ZUS.


Ubezpieczony wykorzystujący zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem traci prawo do zasiłku za okres tego zwolnienia.

Wyjazd a e-ZLA

Zasiłek chorobowy wypłacany jest z FUS i służy odzyskaniu zdolności do pracy. Trudno zatem jest bezkrytycznie zaakceptować stan, kiedy ubezpieczony w trakcie korzystania z takiego świadczenia uczestniczy we wcześniej zaplanowanym wypoczynku wakacyjnym. Ocenie podlegać może wówczas m.in., czy:

  • wyjazd został zalecony przez lekarza leczącego,
  • ubezpieczony poinformował pracodawcę albo ZUS, a więc płatnika zasiłku, o miejscu pobytu w trakcie zwolnienia lekarskiego,
  • nie było przeciwwskazań do odbycia podróży, pobytu w danym miejscu, a o okolicznościach tych wypowiedział się lekarz prowadzący leczenie,
  • zostały ocenione wszystkie kwestie związane z zagrożeniami zdrowotnymi związanymi z wyjazdem,
  • wyjazd nie przyczynił się do pogorszenia stanu zdrowia ubezpieczonego.

Aspektów ocennych może być znacznie więcej, co zależy od konkretnego stanu faktycznego. Tym samym w jednym przypadku może się okazać, że wyjazd (nawet zaplanowany) nie będzie stanowił podstawy do utraty prawa do zasiłku, a w drugim przypadku będzie zgoła inaczej.

Ubezpieczeni przebywający na zwolnieniu lekarskim powinni bardzo rozważnie podejmować decyzje o ewentualnym korzystaniu w tym czasie z jakichkolwiek form wypoczynku.

Utrata prawa do zasiłku chorobowego z powodu wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia powoduje, że za okres orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczony nie nabędzie również prawa do wynagrodzenia za pracę. Czasem może doprowadzić do utraty pracy (patrz wyrok w ramce).

Przedstawione zasady stosuje się do wynagrodzenia chorobowego należnego pracownikowi w oparciu o przepisy Kodeksu pracy.

Wykorzystanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem, np. podjęcie w trakcie zwolnienia innej pracy, wyjazd na wakacje czy zrobienie remontu w domu może zostać uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych i w konsekwencji skutkować zastosowaniem w stosunku do pracownika kar porządkowych, a nawet rozwiązaniem umowy o pracę.

Z wyroku WSA w Opolu z dnia 8 grudnia 2020 r., sygn. akt II SA/Op 267/20

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Zasiłki i inne świadczenia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.