Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Zasiłki i inne świadczenia  »   Kiedy konieczne jest badanie przez lekarza orzecznika ZUS?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy konieczne jest badanie przez lekarza orzecznika ZUS?

Gazeta Podatkowa nr 42 (1708) z dnia 25.05.2020
Bożena Dziuba

Opinia lekarza orzecznika ZUS, wydana w formie orzeczenia, jest podstawą m.in. do przyznania świadczeń przewidzianych dla osób niezdolnych do pracy. W II instancji wiążące jest orzeczenie wydane przez Komisję lekarską ZUS. Przepisy wyraźnie określają tryb orzekania o niezdolności do pracy, dopuszczając niekiedy wydanie orzeczenia bez bezpośredniego badania ubezpieczonego. Ponadto, łagodząc skutki COVID-19, warunkowo wydłużono o kolejne 3 miesiące ważność orzeczeń wydanych na czas określony.

Podstawa przyznania świadczeń

Lekarz orzecznik ZUS wydaje orzeczenie m.in. dla celów przyznania świadczeń, do których prawo uzależnione jest od stwierdzonej niezdolności do pracy:

  • osoby rokującej odzyskanie tej zdolności po leczeniu i rehabilitacji albo całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy i ewentualnie
     
  • niezdolności do samodzielnej egzystencji,

tj. odpowiednio:

  • świadczenia rehabilitacyjnego,
     
  • renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej, renty rodzinnej (np. dla wdowy, która nie ukończyła jeszcze 50 lat lub dla dziecka bez względu na wiek), renty socjalnej,
     
  • dodatku pielęgnacyjnego.

Przy czym:

  • od orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczonemu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia,
     
  • Prezes ZUS w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika.

Podstawę do wydania przez organ rentowy decyzji w sprawie ww. świadczeń, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, stanowi odpowiednio:

  • orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo
     
  • orzeczenie komisji lekarskiej.

Kwestie te regulują odpowiednio:

Ocena niezdolności do pracy

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

  • stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,
     
  • możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W oparciu o opinię lekarza orzecznika/komisji lekarskiej ZUS:

  • świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy,
     
  • renty przyznawane są z reguły na okres nie dłuższy niż 5 lat, chyba że według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji, także z założenia na okres nie dłuższy iż 5 lat.

Jeśli świadczenie rehabilitacyjne zostało przyznane na okres krótszy niż 12 miesięcy albo renta lub dodatek na czas określony, świadczeniobiorca może ubiegać się o dane świadczenie na dalszy okres. Również w tym przypadku wymagana będzie opinia lekarza orzecznika/komisji lekarskiej ZUS.

Niekiedy bez badania

Stosowne orzeczenie wydaje się na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku oraz po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie.

Przy czym lekarz orzecznik/komisja lekarska może:

  • wydać orzeczenie również bez bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być ono wydane, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca do wydania orzeczenia,
     
  • przed wydaniem orzeczenia uzupełnić dokumentację dołączoną do wniosku, w szczególności o opinie lekarza konsultanta lub psychologa (wydawane na podstawie bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, oraz analizy dokumentacji medycznej i zawodowej) albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej.

Wyjątek związany z COVID-19

Oddział ZUS w wyznaczonym przez siebie terminie kieruje osobę, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, na badania przeprowadzane przez lekarza orzecznika, lekarza konsultanta, psychologa, na badania dodatkowe lub na obserwację szpitalną. Niestawienie się osoby wezwanej na badanie lub obserwację bez uzasadnionych przyczyn skutkuje wysłaniem skierowania na badanie w nowo wyznaczonym terminie za zwrotnym poświadczeniem odbioru, z informacją o skutkach niestawiennictwa (patrz ramka).

Jeśli jednak stan zdrowia stwierdzony w zaświadczeniu lekarskim uniemożliwia osobiste zgłoszenie się na badanie, może być ono, za zgodą osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, przeprowadzone w miejscu jej pobytu.

Z uwagi na zagrożenie zakażeniem COVID-19, począwszy od 16 marca 2020 r. ZUS odwoływał badania bezpośrednie zaplanowane do przeprowadzenia przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie (źródło: www.zus.pl). Aby nie pozostawić bez środków do życia osób, którym okres ważności orzeczenia upłynął/upłynie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, jednocześnie ubiegających się o przyznanie świadczenia na dalszy okres, ustawodawca postanowił z urzędu przedłużyć im prawo do świadczenia, wydłużając ważność wydanych im wcześniej orzeczeń na okres kolejnych 3 miesięcy, przy czym w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego nie dłużej niż do upływu łącznie pełnych 12 miesięcy.

Warunkiem takiego przedłużenia jest złożenie wniosku o ustalenie uprawnień do świadczenia na dalszy okres przed upływem terminu ważności tego orzeczenia.

Mowa o tym w art. 15zc ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), który jednocześnie zastrzega (w ust. 7), iż w przypadku, gdy w wyniku późniejszego wydania orzeczenia lekarza orzecznika/komisji lekarskiej ZUS, okaże się, że w okresie, w którym nastąpiło wydłużenie prawa do świadczenia, przysługiwało prawo do tego świadczenia w wyższej wysokości, świadczenie przysługuje w odpowiednio podwyższonej wysokości od miesiąca, w którym powstało prawo do jego podwyższenia.

Konsekwencje niestawienia się na badanie

Niezgłoszenie się, bez uzasadnionej przyczyny, na badania lub obserwację w nowo wyznaczonym terminie, albo niewyrażenie zgody przez osobę, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, na przeprowadzenie badania w miejscu jej pobytu, powoduje odstąpienie od dalszego postępowania w sprawie.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Zasiłki i inne świadczenia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.