Koszty montażu środka trwałego będącego przedmiotem leasingu

Spółka podpisała umowę leasingu maszyny produkcyjnej. Podatkowo jest to leasing operacyjny, a bilansowo - finansowy. Spółka dokonała opłaty wstępnej. Maszyna została dostarczona spółce, ale wymaga specjalistycznego montażu, który może trwać nawet kilka miesięcy. Wartość maszyny jest dla spółki istotna. Jak spółka powinna ująć w księgach rachunkowych zobowiązanie z tytułu leasingu? Czy prawidłowa będzie ewidencja na koncie środków trwałych w budowie w korespondencji z kontem rozrachunków z tytułu leasingu?

Z ustawy o rachunkowości wynika, że jednostka wykorzystująca w swojej działalności obce środki trwałe na podstawie umowy, zgodnie z którą jedna ze stron (finansujący) oddaje drugiej stronie (korzystającemu) środki trwałe do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, środki te zalicza do swoich aktywów trwałych, pod warunkiem że umowa spełnia co najmniej jeden z warunków określonych w art. 3 ust. 4 tej ustawy. Jest to tzw. leasing finansowy. Przedmiot umowy leasingu finansowego korzystający wykazuje w swoich księgach rachunkowych jako składnik aktywów trwałych, a drugostronnie jako zobowiązanie finansowe. W przypadku gdy przedmiot leasingu finansowego spełnia warunki uznania go za środek trwały, określone w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, jednostka wprowadza go do ewidencji środków trwałych korzystającego. Dokonuje tego zapisem po stronie Wn konta 01 "Środki trwałe", w korespondencji ze stroną Ma konta 24-9/1-2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu".

Przedmiot leasingu finansowego wprowadza się do ewidencji środków trwałych w wartości początkowej. Ustawa o rachunkowości nie określa w sposób szczególny zasad ustalania wartości początkowej środka trwałego użytkowanego na podstawie umowy leasingu finansowego. Należy zatem zastosować ogólne zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych. W świetle art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości, cena nabycia środków trwałych obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę do dnia przyjęcia środka trwałego do używania, w tym niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania. Środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego zalicza się, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachunkowości, do środków trwałych w budowie. Koszty stanowiące elementy składowe ceny nabycia (a także kosztu wytworzenia, w rozumieniu art. 28 ust. 3 i 8 ww. ustawy lub kosztu ulepszenia, zdefiniowanego w art. 31 ust. 1 ww. ustawy), dotyczące środka trwałego, można ujmować na koncie 08 "Środki trwałe w budowie". Koszty specjalistycznego montażu maszyny, o których mowa w pytaniu, mogą być zatem ewidencjonowane na koncie 08. Po zakończonym montażu, pod datą wprowadzenia maszyny do ewidencji środków trwałych na podstawie dowodu OT, dokonuje się przeksięgowania wszystkich kosztów zgromadzonych na koncie 08, składających się na wartość początkową środka trwałego, na konto 01 "Środki trwałe".

Uszczegółowienie zasad wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji i ujawnień w sprawozdaniu finansowym aktywów i zobowiązań oraz kosztów i przychodów wynikających z umów leasingu zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa" (KSR nr 5). Z pkt 7.2 tego standardu wynika, że na wartość początkową przedmiotu umowy o leasing finansowy składa się cena jego zakupu powiększona o opłatę za zawarcie umowy oraz poniesione przez korzystającego bezpośrednie koszty zawarcia umowy, montażu, fundamentów, przystosowania, ulepszenia i inne podobne. Cenę zakupu, ustala się jako niższą spośród wartości rynkowej przedmiotu leasingu, ustalonej na moment rozpoczęcia leasingu, lub wartości bieżącej opłat leasingowych, ustalonej za pomocą stopy procentowej leasingu lub stopy procentowej korzystającego. Jeżeli przedmiot umowy leasingu wymaga montażu, a finansujący obciąża korzystającego opłatami z tytułu leasingu finansowego począwszy od momentu dostarczenia przedmiotu leasingu (a zatem również za okres montażu), obejmującymi część kapitałową i część odsetkową, to wówczas części odsetkowe opłat leasingowych naliczone do momentu przyjęcia przedmiotu umowy do użytkowania zwiększają wartość początkową przedmiotu umowy leasingu.