Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Wycena bilansowa aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wycena bilansowa aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 3 (459) z dnia 1.02.2018
Kursy walut do wyceny bilansowej składników aktywów i pasywów

Zasady przeliczania na złote polskie dla celów bilansowych transakcji wyrażanych w walutach obcych reguluje art. 30 ustawy o rachunkowości. Na podstawie art. 30 ust. 2 ww. ustawy, wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski (NBP) z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.

Z kolei z treści art. 30 ust. 1 ww. ustawy wynika, że nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych:

1) składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów - po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP,

2) gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych - po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez NBP.

Wskazniki i stawki Tabele kursów średnich Narodowego
Banku Polskiego dostępne są w serwisie
www.wskazniki.gofin.pl

Pomimo że ww. przepis ustawy o rachunkowości nie wymienia szczegółowo składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, które podlegają wycenie na dzień bilansowy, to ma on zastosowanie do wyrażonych (płatnych) w walutach obcych aktywów pieniężnych i szeroko rozumianych rozrachunków (należności i zobowiązań).

Wycenie na dzień bilansowy podlegają wyrażone w walucie obcej:
  • nieuregulowane należności i zobowiązania,
     
  • środki pieniężne znajdujące się na rachunkach walutowych lub w kasie walutowej,
     
  • aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu (akcje, udziały i inne papiery wartościowe), a także
     
  • udzielone i zaciągnięte pożyczki i kredyty.

W 2017 r. w jednostkach, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, do wyceny na dzień bilansowy należy zastosować kursy ogłoszone przez NBP na 29 grudnia 2017 r. (30 grudnia 2017 r. przypadał w sobotę, zaś 31 grudnia 2017 r. przypadał w niedzielę), wynikające z tabeli nr 251/A/NBP/2017.

Kiedy powstają różnice kursowe z wyceny bilansowej

Jeżeli kurs waluty z dnia zarachowania danego składnika aktywów lub zobowiązań różni się od średniego kursu waluty obowiązującego na dzień bilansowy, powstaną różnice kursowe dodatnie bądź ujemne.

Dodatnie różnice kursowe powstają, gdy: Ujemne różnice kursowe powstają, gdy:
kurs na dzień powstania
składnika aktywów
< kurs średni NBP
na dzień bilansowy
kurs na dzień powstania
składnika aktywów
> kurs średni NBP
na dzień bilansowy
kurs na dzień powstania zobowiązania > kurs średni NBP
na dzień bilansowy
kurs na dzień powstania zobowiązania < kurs średni NBP
na dzień bilansowy

Wynikowe rozliczanie różnic kursowych

Różnice kursowe, dotyczące aktywów i pasywów (z wyłączeniem inwestycji długoterminowych) wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych (por. art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości). Jest to tzw. wynikowe rozliczanie różnic kursowych. Oznacza to, że różnice kursowe wpływają na wynik finansowy jednostki i są wykazywane w odpowiedniej pozycji rachunku zysków i strat.

Ujęcie w księgach rachunkowych różnic kursowych od należności i zobowiązań (w tym pożyczek i kredytów) oraz od własnych środków pieniężnych
dodatnich ujemnych
- Wn konto zespołu 1 i 2,
- Ma konto 75-0 "Przychody finansowe"
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto zespołu 1 i 2

Przykład

I. Założenia:

  1. Spółka z o.o. 31 października 2017 r. otrzymała pożyczkę w wysokości: 10.000 EUR na sfinansowanie bieżącej działalności. Wpływ tej pożyczki na rachunek bankowy wyceniła po kursie: 4,25 zł/EUR.
     
  2. Zgodnie z umową zobowiązanie wobec pożyczkodawcy ma zostać spłacone w ciągu roku, w czterech równych ratach. Termin spłaty pierwszej raty pożyczki przypadał na 30 stycznia 2018 r.
     
  3. Spółka wyceniła zobowiązanie z tytułu pożyczki na dzień bilansowy, według średniego kursu NBP z 29 grudnia 2017 r., który wynosił: 4,1709 zł/EUR.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - wycena bilansowa zobowiązania z tytułu pożyczki:
10.000 EUR × (4,2500 zł/EUR - 4,1709 zł/EUR) = 
791 zł 24 75-0

III. Księgowania:

Wynikowe rozliczanie różnic kursowych

Bilansowe podejście do rozliczania różnic kursowych

 

W określonych przypadkach stosuje się tzw. bilansowe podejście do rozliczania różnic kursowych. Oznacza to, że różnice nie wpływają na wynik finansowy, tylko na odpowiednie pozycje aktywów wykazywanych w bilansie jednostki, tj. zalicza się je do kosztu wytworzenia produktów lub ceny nabycia towarów a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.

W przypadku wyceny zobowiązań związanych z nabyciem lub wytworzeniem środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych powstałe na dzień bilansowy różnice kursowe zwiększają lub zmniejszają (korygują) ich wartość początkową (tj. cenę nabycia lub koszt wytworzenia) - por. art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości.

W wyjątkowych sytuacjach różnice kursowe mogą być również zaliczane do kosztu wytworzenia produktów lub ceny nabycia towarów. Jak wskazano w art. 28 ust. 4 ustawy o rachunkowości, w przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.

Ujęcie w księgach rachunkowych różnic kursowych zmniejszających lub zwiększających
wartość składnika aktywów
dodatnich (zmniejszających) ujemnych (zwiększających)
- Wn konta zespołu 1 i 2,
- Ma konta 08 "Środki trwałe w budowie", 02 "Wartości niematerialne i prawne", 33 "Towary", 60 "Produkty gotowe"
- Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie", 02 "Wartości niematerialne i prawne", 33 "Towary", 60 "Produkty gotowe",
- Ma konta zespołu 1 i 2

Uwaga: Po przyjęciu do użytkowania ww. składników różnice kursowe dotyczące nieuregulowanych zobowiązań z tytułu ich zakupu zalicza się odpowiednio do przychodów bądź kosztów finansowych - nie korygują one zatem ceny nabycia bądź kosztu wytworzenia.

Przykład

I. Założenia:

  1. Jednostka zaciągnęła długoterminowy kredyt walutowy na budowę hali produkcyjnej w wysokości: 150.000 EUR, wyceniony po kursie: 4,10 zł/EUR. Zgodnie z umową kredytową, zobowiązanie wobec banku jest spłacane co miesiąc wraz z odsetkami. Na 31 grudnia 2017 r. pozostało do spłaty: 130.000 EUR.
     
  2. Na dzień bilansowy środek trwały był jeszcze w budowie.
     
  3. Jednostka wyceniła zobowiązanie z tytułu kredytu na dzień bilansowy, według średniego kursu NBP z 29 grudnia 2017 r., który wynosił: 4,1709 zł/EUR.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - wycena bilansowa pozostałego do spłaty kredytu, zaciągniętego
na budowę środka trwałego: 130.000 EUR × (4,1709 zł/EUR - 4,1000 zł/EUR) = 
9.217 zł 08 13-4

III. Księgowania:

Bilansowe podejście do rozliczania różnic kursowych

Wycena bilansowa należności w walucie obcej, objętej odpisem aktualizującym

 

Jeśli wycena bilansowa dotyczy należności objętych odpisem aktualizującym, to generalnie równolegle do wyceny tych należności po obowiązującym w tym dniu kursie waluty, dokonuje się również przeliczenia uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego.

Ujęcie w księgach rachunkowych różnic kursowych z wyceny należności objętych odpisem aktualizującym
dodatnich ujemnych
- Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki",
- Ma konto 75-0 "Przychody finansowe"
oraz równolegle należy podwyższyć wartość odpisu aktualizującego:
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności"
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki"
oraz równolegle należy obniżyć wartość odpisu aktualizującego:
- Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności",
- Ma konto 75-0 "Przychody finansowe"

Przykład

I. Założenia:

  1. Spółka uznała za wątpliwą należność w kwocie: 15.000 EUR wycenioną na dzień powstania po kursie: 4,25 zł/EUR i dokonała od niej w ciągu roku 60% odpisu aktualizującego w kwocie: 38.250 zł.
     
  2. Na dzień bilansowy spółka dokonała wyceny tej należności wraz z odpisem, według średniego kursu NBP z 29 grudnia 2017 r., który wynosił: 4,1709 zł/EUR.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - odpis aktualizujący wartość należności 38.250,00 zł 76-1 28
2. PK - wycena należności na dzień bilansowy:      
   a) 15.000 EUR × (4,2500 zł/EUR - 4,1709 zł/EUR) =  1.186,50 zł 75-1 20
   b) 1.186,50 zł × 60% =  711,90 zł 28 75-0

III. Księgowania:

Wycena bilansowa należności w walucie obcej, objętej odpisem aktualizującym

Z uwagi na to, że w rachunku zysków i strat różnice kursowe wykazuje się "per saldo", powyższe operacje można zaksięgować w sposób uproszczony, tzn. pomijając księgowania na kontach 75-0 i 75-1.

Alternatywny sposób ewidencji różnic kursowych dotyczących części należności objętej odpisem aktualizującym
dodatnich - na podwyższenie kwoty
uprzednio dokonanego odpisu
ujemnych - na obniżenie kwoty
uprzednio dokonanego odpisu
- Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki",
- Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności"
- Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki"

W przypadku należności objętych 100% odpisem aktualizującym, jednostka może - naszym zdaniem - zrezygnować z bilansowej wyceny zarówno należności głównej, jak i odpisu aktualizującego dokonanego od tej należności. Wartość takich należności nie jest wykazana w aktywach bilansu (ich wartość bilansowa wynosi zero) - por. art. 46 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości.

Prezentacja skutków wyceny bilansowej w sprawozdaniu finansowym

Różnice kursowe z wyceny bilansowej rozliczane wynikowo (w kosztach lub przychodach finansowych) podlegają wykazaniu w rachunku zysków i strat per saldo. Taki sposób prezentacji wynika z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi prezentują w rachunku zysków i strat w pozycji J.V (wariant kalkulacyjny) albo pozycji G.V (wariant porównawczy), jako inne przychody finansowe. Zaś nadwyżkę ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi jako inne koszty finansowe odpowiednio w pozycji K.IV (wariant kalkulacyjny) albo w pozycji H.IV (wariant porównawczy).

Wskazówki jak sporządzić sprawozdanie
 finansowe za 2017 r. można znaleźć
w serwisie www.gofin.pl
w zakładce Bilans 2017

Natomiast różnice kursowe zwiększające lub zmniejszające wartości aktywów prezentuje się w odpowiedniej pozycji aktywów bilansu, dotyczącej wycenianego składnika, np. w pozycji A.II.2. "Środki trwałe w budowie" lub B.I.3. "Produkty gotowe" albo B.I.4. "Towary".

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.