Faktura w walucie obcej wystawiona kontrahentowi krajowemu po 1 stycznia 2013 r.

Obecnie obowiązuje swoboda rozliczeń w walutach obcych między polskimi podmiotami. Nie ma więc przeszkód w wystawianiu faktur dla odbiorców krajowych w walucie obcej.

Elementy jakie generalnie powinna zawierać faktura - od 1 stycznia 2013 r. - określono w § 5 ust. 1 znowelizowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 68, poz. 360 ze zm.).

Przykładowe wzory faktur, w tym również w walucie obcej, uwzględniające zmiany wprowadzone od 1 stycznia 2013 r. są dostępne na stronie internetowej naszego Wydawnictwa: www.druki.gofin.pl w zakładce Podatek VAT/Przykłady faktur. Poniżej przedstawiamy przykładowo wypełnioną fakturę wystawioną w walucie obcej kontrahentowi krajowemu.

Wycena bieżąca w ustawie o rachunkowości

Zasady przeliczania na złote polskie transakcji wyrażanych w walutach obcych reguluje art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Na podstawie tego przepisu, należności i zobowiązania w walutach obcych wprowadza się do ksiąg po ich przeliczeniu według kursu średniego ogłoszonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski (NBP) z dnia poprzedzającego dzień ich powstania, który pokrywa się najczęściej z dniem wystawienia faktury sprzedaży lub zakupu.

Wycena bieżąca w świetle ustaw o podatku dochodowym

W świetle art. 12 ust. 2 updop i art. 11a ust. 1 updof, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Za datę powstania przychodu uważa się generalnie dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. W praktyce najczęściej dzień uzyskania przychodu pokrywa się z datą wystawienia faktury.

Z kolei koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote - zgodnie z art. 15 ust. 1 updop i art. 11a ust. 2 updof - według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Jest to najczęściej data wystawienia faktury zakupu.

Wycena bieżąca w świetle przepisów o podatku od towarów i usług

Na podstawie art. 31a ustawy o VAT, przeliczenia podstawy opodatkowania dokonuje się z zastosowaniem kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może jednak wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny (EBC) na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W takim przypadku waluty inne niż euro należy przeliczyć z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Generalnie, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W sytuacji natomiast, gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. W tym przypadku podatnik może również wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury.

Ustalanie różnic kursowych dla celów podatkowych i bilansowych

W omawianej kwestii należy również uwzględnić przepisy regulujące zagadnienie różnic kursowych. Różnice kursowe dla celów podatkowych ustala się na podstawie jednej z metod wskazanych w art. 9b ust. 1 updop i art. 14b ust. 1 i 2 updof, tj. na podstawie:

1) art. 15a updop i art. 24c updof, albo

2) przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w okresie nie krótszym niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania.

Dla celów podatku dochodowego różnice kursowe ustalane zgodnie z art. 15a updop oraz art. 24c updof odnoszą się do kwot netto kosztu lub przychodu, natomiast przy ustalaniu różnic kursowych dla celów ustawy o rachunkowości uwzględniane są kwoty brutto, a więc łącznie z VAT. W efekcie różnice kursowe w części dotyczącej VAT naliczonego lub należnego ujęte w księgach rachunkowych nie stanowią kosztów lub przychodów uwzględnianych podatkowo. Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 5 lutego 2013 r., nr IPTPB3/423-411/12-2/KJ.

Wyjątek od powyższej zasady wystąpi w przypadku podmiotów, które ustalają różnice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości, wówczas to kosztem bądź przychodem będą różnice kursowe naliczone od całości (brutto) zobowiązania lub należności, a więc łącznie z VAT. Oznacza to, że różnice ustalone dla celów rachunkowych będą również rozliczane w przychody i koszty podatkowe. Potwierdzają to organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 14 września 2011 r., nr IBPBI/2/423-704/11/AP.

Przykład

Kwotę VAT wyrażoną w walucie obcej sprzedawca przeliczył według kursu
średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury

I. Założenia:

1. Spółka z o.o. 21 lutego 2013 r. sprzedała dywany (wyroby gotowe) odbiorcy krajowemu za kwotę netto: 6.600 EUR plus 23% VAT. Fakturę wystawiono 21 lutego 2013 r. Zapłaty dokonano 25 lutego 2013 r.

2. Do obliczeń przyjęto:

a) średni kurs NBP z 20 lutego 2013 r., z tabeli kursów 036/A/NBP/2013: 4,1602 zł/EUR,

b) średni kurs NBP z 22 lutego 2013 r., z tabeli kursów 038/A/NBP/2013: 4,1574 zł/EUR.

3. Zarówno sprzedawca, jak i nabywca do wpływu i rozchodu walut na rachunek walutowy stosują kurs średni NBP z dnia poprzedzającego operację. Ponadto różnice kursowe rozliczają metodą podatkową. W przykładzie pomijamy ustalenie różnicy od własnych środków pieniężnych.

4. W fakturze wykazano VAT należny w kwocie: 1.518 EUR × 4,1602 zł/EUR = 6.315,18 zł. Tak wykazana kwota podatku stanowi dla sprzedawcy VAT należny, natomiast dla nabywcy - VAT naliczony.

A. Zapisy w księgach sprzedawcy

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

B. Zapisy w księgach nabywcy

IV. Dekretacja:

V. Księgowania:

Przykład

Kwotę VAT wyrażoną w walucie obcej sprzedawca przeliczył według kursu
średniego opublikowanego przez Europejski Bank Centralny

I. Założenia:

Dane liczbowe z poprzedniego przykładu, przy czym przeliczenia kwoty VAT wyrażonej w walucie obcej sprzedawca dokonał według kursu średniego opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Kurs ten na 20 lutego 2013 r. według Dz. Urz. UE (2013/C 50/03) wynosił: 4,1569 zł/EUR. Tym samym w fakturze wykazano VAT należny w kwocie: 1.518 EUR × 4,1569 zł/EUR = 6.310,17 zł. Tak wykazana kwota podatku stanowi dla sprzedawcy VAT należny, natomiast dla nabywcy - VAT naliczony. Poniżej prezentujemy zapisy w księgach sprzedawcy.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: