Na pracownika jednostki budżetowej (przedszkola) nałożono karę pieniężną za szkodę materialną wyrządzoną pracodawcy. Jak zaksięgować taką karę?
| Karę pieniężną nałożoną na pracownika z tytułu szkody wyrządzonej pracodawcy - jako przychód związany pośrednio z działalnością operacyjną jednostki - wskazane jest ująć w księgach po stronie Ma konta 760 "Pozostałe przychody operacyjne". |
| Odpowiedzialność materialna pracowników, wynikająca z Kodeksu pracy |
Z przepisów art. 114 Kodeksu pracy (K.p.) wynika, iż pracownik ponosi odpowiedzialność materialną za szkodę wyrządzoną pracodawcy z własnej winy, o ile przyczyną powstania szkody było niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych. Jest to tzw. odpowiedzialność materialna na zasadach ogólnych, której podlegają wszyscy pracownicy bez względu na rodzaj umowy o pracę i zajmowane stanowisko. Jeżeli pracownik spowodował szkodę nieumyślnie (np. wskutek lekkomyślności albo niedbalstwa), to ponosi odpowiedzialność tylko w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda (por. art. 115 K.p.). W takiej sytuacji pracownik nie musi zwracać pracodawcy ewentualnych korzyści, które ten utracił w związku z powstałą szkodą. Wysokość odszkodowania przy winie nieumyślnej nie może przekraczać trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody (por. art. 119 K.p.). Natomiast przy umyślnym wyrządzeniu szkody pracownik zobowiązany jest do jej naprawienia w pełnej wysokości, a więc z uwzględnieniem także utraconych przez zakład korzyści (por. art. 122 K.p.). Nie ma tu zastosowania ograniczenie wynikające z art. 119 K.p.
Powyższe zasady nie dotyczą jednak odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone, uregulowanej w art. 124-127 K.p. Z przepisów tych wynika, że pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Pracownicy mogą uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli wykażą, że szkoda powstała z przyczyn od nich niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (por. art. 124 § 3 K.p.). Pracownicy mogą też przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone im łącznie z obowiązkiem wyliczenia się. W takim przypadku pracownicy odpowiadają w częściach określonych w umowie. Jeśli jednak szkoda w całości lub w części została spowodowana przez niektórych pracowników, za całość szkody lub za stosowną jej część odpowiadają tylko sprawcy szkody (por. art. 125 K.p.).
Należy mieć również na względzie, że pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia. Pracownik nie ponosi ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka (por. art. 117 w związku z art. 127 K.p.).
| Ujęcie nałożonej na pracownika kary pieniężnej w księgach jednostki budżetowej |
Niezwiązane bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki przychody, w tym otrzymane kary i odszkodowania, zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych. Do ich ewidencji służy konto 760 "Pozostałe przychody operacyjne". Tak wynika z załącznika nr 3 "Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych" do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2020 r. poz. 342), dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie rachunkowości budżetowej.
Przykład
I. Założenia:
Na pracownika jednostki budżetowej, w związku ze szkodą wyrządzoną pracodawcy, nałożono karę pieniężną w wysokości: 1.400 zł. Pracownik wyraził na piśmie zgodę na pokrycie tej kary. Nałożoną karę pracownik będzie spłacać przez 10 miesięcy, tzn. po 140 zł miesięcznie, poprzez potrącenie tej kwoty z wynagrodzenia.
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. PK - obciążenie pracownika karą pieniężną za wyrządzoną szkodę - na podstawie wystawionej noty | 1.400 zł | 234 | 760 |
| 2. PK - potrącenie miesięcznej raty kary z wynagrodzenia pracownika | 140 zł | 231 | 234 |
III. Księgowania:
| ||||||||||||
|
||||||||||||
