Jesteśmy samorządowym zakładem budżetowym, w którym powstała nadwyżka środków obrotowych. Planujemy wystąpić do rady gminy o zwolnienie nas z obowiązku wpłaty tej nadwyżki do budżetu. Zamierzamy przeznaczyć ją na remonty oraz na zakupy środków trwałych i wyposażenia. Jak powinna wyglądać ewidencja księgowa tego zdarzenia?
Samorządowe zakłady budżetowe zobowiązane są – na podstawie art. 15 ust. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) – do wpłaty do budżetu jednostki samorządu terytorialnego nadwyżki środków obrotowych, ustalonej na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego postanowi inaczej. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może zatem zdecydować o niewpłacaniu przez samorządowy zakład budżetowy nadwyżki środków obrotowych. Uchwała zwalniająca zakład budżetowy z takiego obowiązku może określać także przeznaczenie nadwyżki ze wskazaniem konkretnego celu czy zadania. W sytuacji gdy organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmie decyzję o zwolnieniu samorządowego zakładu budżetowego z obowiązku wpłaty do budżetu wypracowanej nadwyżki środków obrotowych, zakład ten osiągnie dodatkowy przychód z tytułu nieodpłatnego otrzymania aktywów obrotowych.
Pozostającą w zakładzie budżetowym nadwyżkę środków obrotowych wskazane jest odnieść na dobro pozostałych przychodów operacyjnych pod datą powzięcia stosownej uchwały przez organ stanowiący, zapisem:
|
Jeśli ewentualna uchwała w sprawie zwolnienia samorządowego zakładu budżetowego z obowiązku odprowadzania nadwyżki środków obrotowych za 2014 r. podjęta zostanie w 2015 r., kwota nadwyżki, z której wpłaty samorządowy zakład budżetowy zostanie zwolniony, powinna zostać przeksięgowana na pozostałe przychody operacyjne w 2015 r.
W jaki sposób księgować wydatki finansowane z zatrzymanej nadwyżki? Czy w przypadku remontu i ulepszenia budynku wydatki te podwyższą jego wartość początkową?
Wydatki finansowane z zatrzymanej przez zakład budżetowy nadwyżki środków obrotowych powinny być ujmowane w księgach rachunkowych na zasadach ogólnych, czyli odpowiednio na kontach zespołu 0, 4, 5 lub 7, w zależności od przyjętych zasad ewidencji i rodzaju poniesionych kosztów. |
W świetle przepisów art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości, ulepszenie środka trwałego ma miejsce, gdy w wyniku przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub rekonstrukcji wartość użytkowa tego środka trwałego przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. Z kolei remont to wykonywanie robót budowlanych polegających na odtworzeniu pierwotnego stanu technicznego i użytkowego danego składnika majątkowego, niepowodujących zarazem zmian w jego użytkowaniu, przeznaczeniu i konstrukcji (nawet przy użyciu nowocześniejszych materiałów i technologii).
Zatem o tym, czy poniesione nakłady stanowią wydatki na remont i są bezpośrednio zaliczane do kosztów, czy też będą uznane za nakłady na ulepszenie środka trwałego (budynku) zwiększające jego wartość początkową zaewidencjonowaną na koncie 011 "Środki trwałe" decyduje zakres przeprowadzonych robót.
Czy równowartość środków pieniężnych pochodzących z zatrzymanej nadwyżki środków obrotowych, które zakład budżetowy wykorzysta na sfinansowanie inwestycji, podlegać będzie księgowaniu na koncie 740?
Środki finansowe pochodzące z zatrzymanej przez zakład budżetowy nadwyżki środków obrotowych stanowią środki własne zakładu. Dlatego też równowartość środków pieniężnych (pochodzących z tej nadwyżki), które zakład budżetowy wykorzysta na sfinansowanie inwestycji, podlegać będzie ewidencji – równolegle do zapłaty zobowiązań – zapisem:
|
Jak wynika bowiem z opisu do konta 740 "Dotacje i środki na inwestycje" – zamieszczonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 289), dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości budżetowej – po stronie Wn tego konta ujmuje się m.in. środki pieniężne samorządowych zakładów budżetowych wykorzystane lub przeznaczone na finansowanie inwestycji, w korespondencji z kontem 800 lub 840. Należy jednocześnie pamiętać, iż pochodzące z zatrzymanej nadwyżki środki, które miały być przeznaczone na sfinansowanie inwestycji, a które nie zostaną wykorzystane na ten cel w 2015 r., wskazane jest zaksięgować w korespondencji z kontem 840 – jako rezerwę utworzoną na przyszłe zobowiązania dotyczące zakupu lub budowy środków trwałych – zapisem:
– Wn konto 740 "Dotacje i środki na inwestycje", – Ma konto 840 "Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów". |
W takiej sytuacji rozwiązanie powyższej rezerwy w związku ze sfinansowaniem inwestycji księgowane będzie w momencie zapłaty (np. w 2016 r.), zapisem:
– Wn konto 840 "Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów", – Ma konto 800 "Fundusz jednostki". |
Jednostka może również przyjąć rozwiązanie polegające na zaksięgowaniu równowartości środków pieniężnych (pochodzących z zatrzymanej nadwyżki środków obrotowych) przeznaczonych na sfinansowanie inwestycji na koncie 740 i utworzeniu rezerwy na przyszłe zobowiązania dotyczące inwestycji (czyli w korespondencji z kontem 840) już w momencie podjęcia decyzji o przeznaczeniu nadwyżki na ten cel. Równolegle do zapłaty zobowiązań powinna wówczas dokonać przeksięgowania z konta 840 na konto 800 (niezależnie od tego w którym roku zapłata miałaby miejsce). Rozwiązanie nadwyżki rezerwy ponad faktyczne wydatki na inwestycje ewidencjonowane będzie zapisem:
a) jeśli nastąpiły w roku jej utworzenia: Wn konto 840, Ma konto 740,
b) jeśli nastąpiły w roku następnym: Wn konto 840, Ma konto 760.
Czy wydatki na remont sfinansowane ze środków pozostającej w zakładzie budżetowym nadwyżki środków obrotowych są kosztem podatkowym? Czy kosztem uzyskania przychodu są odpisy amortyzacyjne od wartości środka trwałego, którego wytworzenie bądź zakup sfinansowano z zatrzymanej nadwyżki?
Zarówno koszty remontu sfinansowane ze środków pozostającej w zakładzie budżetowym nadwyżki środków obrotowych, jak i odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środka trwałego, którego wytworzenie bądź zakup sfinansowano tą nadwyżką będą stanowiły koszty uzyskania przychodu. |
Oceniając możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów remontu, jak i odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, sfinansowanych zatrzymaną przez zakład budżetowy nadwyżką środków obrotowych, należy zauważyć, że środki finansowe pochodzące z tej nadwyżki stanowią środki własne jednostki. Nie znajdą więc tutaj zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 48 i 58 updop.
Warto bowiem przypomnieć, iż stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 48 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia m.in. środków trwałych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Zgodnie zaś z art. 16 ust. 1 pkt 58 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych m.in. z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 14a, 23, 24, 42, 47, 48, 52 i 53 updop, a więc z dochodów (przychodów), które podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym.
Także inne przepisy zawarte w art. 16 updop nie wyłączają z kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych sfinansowanych z nadwyżki środków obrotowych pozostawionych w zakładzie budżetowym ani kosztów remontu sfinansowanych tą nadwyżką.
|