Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w gminnym zakładzie budżetowym

Jesteśmy gminnym zakładem budżetowym. Przedmiotem naszej działalności jest wynajem lokali komunalnych. Na jakim koncie powinniśmy księgować rozrachunki z gminą dotyczące wywozu śmieci z tych nieruchomości? Czy do gminy należy odprowadzać zobowiązanie wynikające z deklaracji, czy kwoty otrzymane od lokatorów? Czy opłaty te należy księgować na konto usług obcych (jak poprzednio faktury za wywóz śmieci), czy na konto podatków i opłat? Koszty związane z opłatą śmieciową zostały uwzględnione w czynszach najmu.

1.1. Rozrachunki z gminą dotyczące wywozu śmieci z lokali komunalnych

Zadania gmin oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów regulują przepisy ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.). Zmienione przepisy tej ustawy weszły w życie 1 lipca 2013 r., wprowadzając nowe zasady gospodarowania odpadami oraz nowy system wnoszenia opłat za wywóz śmieci.

Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią dochód gminy (art. 6r ust. 1 ww. ustawy).

W sprawach dotyczących tych opłat stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Z przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) wynika m.in., iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy (wspólnoty samorządowej), w tym w szczególności w zakresie gospodarki nieruchomościami należy do zadań własnych gminy (art. 7 ust. 1 pkt 1). W celu wykonania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, w tym gminne zakłady budżetowe, a także zawierać umowy z innymi podmiotami (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Do ewidencji rozrachunków i rozliczeń środków budżetowych w samorządowym (gminnym) zakładzie budżetowym służą konta zespołu 2 "Rozrachunki i rozliczenia".

Zasady funkcjonowania konta 225 opisano w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 289), dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości budżetowej. Jak wynika z opisu tego konta, służy ono do ewidencji rozrachunków z budżetami, w tym z budżetami jednostek samorządu terytorialnego (np. gminy), w szczególności z tytułu podatków, nadwyżek środków obrotowych i nadpłat w rozliczeniach z budżetami.

Ewentualne pozostające na dzień bilansowy zobowiązania z tytułu nieopłaconej opłaty śmieciowej (stanowiące saldo Ma konta 225) powinny zostać zaprezentowane w bilansie w pozycji B.III.2 lit. g) pasywów jako zobowiązania krótkoterminowe z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń.

1.2. Ewidencja opłat za gospodarowanie odpadami

Zmiana przepisów dotyczących utrzymania czystości i porządku w gminach wpłynęła na zmianę ewidencji kosztów ponoszonych przez jednostki w związku z wywozem odpadów.

Przed 1 lipca 2013 r. odpady komunalne wywożone były przez podmioty, z którymi jednostka zawarła umowę o świadczenie usług w tym zakresie. Za zrealizowane usługi jednostka otrzymywała fakturę, którą odnosiła w ciężar konta 402 "Usługi obce".

Obecnie jednostki nie zawierają już indywidualnej umowy o świadczenie usług wywozu odpadów i nie otrzymują w związku z tym faktur za zrealizowane usługi. Według nowych zasad to gmina jest zobowiązana zorganizować ich odbiór i to gmina zawiera umowę z firmą, która będzie zajmować się ich wywozem. Nie oznacza to jednak, że jednostki nie ponoszą z tego tytułu żadnych kosztów. Gmina pobiera bowiem od nich opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Z opisu konta 403 - zamieszczonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości budżetowej - wynika zaś, iż konto to służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłaty notarialnej, opłaty skarbowej i opłaty administracyjnej.

Wnoszoną na rzecz gminy opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi wskazane jest przy tym klasyfikować do paragrafu 452 "Opłaty na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego".

Przykład

I. Założenia:

1. Gminny zakład budżetowy, którego przedmiotem działalności jest wynajem lokali komunalnych, zadeklarował miesięczną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości: 2.390 zł. Opłatę tę zobowiązany jest uiszczać do 15. dnia każdego miesiąca na rachunek urzędu gminy.

2. Koszty związane z opłatą śmieciową zostały uwzględnione w czynszach najmu. Kwota odpowiadająca kwocie zadeklarowanej opłaty wpłynęła od lokatorów wraz z czynszem.

3. Dla uproszczenia pominięto ewidencję przychodów z tytułu czynszów najmu i wpływu środków od lokatorów.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: