Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Zarządca sukcesyjny poprowadzi firmę po śmierci pracodawcy
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zarządca sukcesyjny poprowadzi firmę po śmierci pracodawcy

Gazeta Podatkowa nr 90 (1547) z dnia 8.11.2018
Agata Barczewska

Jednym z trybów ustania stosunku pracy jest jego wygaśnięcie. Jest ono związane z wystąpieniem określonej przez prawo okoliczności, w tym ze śmiercią pracodawcy. Śmierć pracodawcy nie zawsze oznacza definitywne zakończenie zatrudnienia przez jego pracowników, firmę mogą bowiem przejąć spadkobiercy lub inni następcy prawni zmarłego. W okresie przypadającym między śmiercią pracodawcy a przejęciem zakładu przez następców, firmę będzie mógł poprowadzić zarządca sukcesyjny.

Bez przejęcia umowa wygasa

W razie śmierci jednej ze strony stosunku pracy, tj. pracodawcy lub pracownika, umowa o pracę wygasa z mocy prawa. W przypadku śmierci pracownika, wygaśnięcie umowy następuje w sposób nieodwołalny, nikt bowiem nie może wstąpić w miejsce zmarłego pracownika w celu kontynuowania jego stosunku pracy. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku śmierci pracodawcy. Taka okoliczność również powoduje wygaśnięcie stosunków pracy osób zatrudnianych przez zmarłego, chyba że zakład pracy zostanie przejęty na zasadach określonych w art. 231 K.p. przez nowego pracodawcę (art. 632 § 3 K.p.). Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 lutego 1994 r., sygn. akt I PZP 1/94, uznał: "(...) W razie śmierci pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji takiej działalności, jego spadkobiercy wstępują w prawa i obowiązki pracodawcy w ramach stosunków pracy z pracownikami zatrudnionymi przez zmarłego. (...)". Jednocześnie SN zastrzegł, że: "(...) Nie dotyczy to sytuacji, w której w skład spadku nie wchodzi zakład pracy i w wyniku dziedziczenia nie dochodzi do przejęcia zakładu pracy w całości lub części (...); w takim wypadku stosunki pracy wygasają".

W przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną i prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, jego śmierć powoduje wykreślenie firmy z odpowiednich rejestrów (CEIDG). Sama firma - jako nierozerwalnie związana z osobą zmarłego przedsiębiorcy - nie podlega dziedziczeniu. W ręce ewentualnych następców prawnych przechodzi jedynie majątek pozostały po firmie wykreślonej z rejestru. Mogą oni zdecydować się na założenie własnej działalności, wykorzystując w tym celu majątek firmowy będący przedmiotem dziedziczenia. W takiej sytuacji zastosowanie mógłby znaleźć art. 231 K.p., który reguluje przejście zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę. Kwestią problematyczną jest jednak czas, jaki mija do momentu, gdy następcy prawni przejmą majątek zmarłego pracodawcy.

Sprawy spadkowe wymagają przeprowadzenia czasochłonnego nieraz postępowania spadkowego, co powoduje, że w wielu przypadkach pracownicy zmarłego pracodawcy nie mogą zostać płynnie przejęci przez jego następców prawnych. W konsekwencji stosunki pracy pracowników zatrudnianych przez pracodawcę będącego osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność definitywnie wygasają z chwilą jego śmierci.

Od 25 listopada 2018 r. będzie możliwe wprowadzenie instytucji zarządcy sukcesyjnego przejściowo zarządzającego firmą pozostawioną przez zmarłego pracodawcę. Pozwoli to pracownikom zmarłego "przeczekać" okres dzielący ich od przejęcia majątku firmowego przez następców, bez wygaszania ich stosunku pracy.

Zarządca w zastępstwie spadkobiercy

Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, w razie śmierci pracodawcy stosunki pracy wygasają, chyba że pracownicy zostaną przejęci przez następców prawnych zmarłego w trybie art. 231 K.p. Powyższe wynika z art. 632 K.p., który z dniem 25 listopada br. uzyska nowe brzmienie. Nowelizacja tego przepisu ze wskazanym dniem nastąpi na mocy ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1629). Wprowadza ona instytucję zarządcy sukcesyjnego oraz modyfikuje zasady wygaszania stosunków pracy w razie śmierci pracodawcy. Po zmianie przepisów wygaśnięcie stosunku pracy z tego powodu nie nastąpi w przypadku:

  • przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 231 K.p.,
     
  • ustanowienia zarządu sukcesyjnego z chwilą śmierci pracodawcy.

Jeżeli z chwilą śmierci pracodawcy ustanowiony zostanie zarządca sukcesyjny, to umowy o pracę z pracownikami wygasną z dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, chyba że przed tym dniem nastąpi przejęcie pracowników przez nowego pracodawcę w trybie art. 231 K.p.

Przywołana ustawa określa konsekwencje niewprowadzenia zarządu sukcesyjnego. Okres od dnia śmierci pracodawcy do dnia wygaśnięcia umowy o pracę albo dokonania uzgodnienia w formie porozumienia, albo rozwiązania umowy na czas określony (patrz ramka)jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do wynagrodzenia.

Skutki nieustalenia zarządu sukcesyjnego

» Jeżeli nie zostanie ustanowiony zarząd sukcesyjny z chwilą śmierci pracodawcy:
  - umowa o pracę wygasa z upływem 30 dni od dnia śmierci pracodawcy, chyba że przed upływem tego terminu spadkobierca albo zarządca sukcesyjny uzgodni z pracownikiem, na mocy pisemnego porozumienia, że stosunek pracy będzie kontynuowany na dotychczasowych zasadach:
    do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego (co następuje w ciągu 2 miesięcy od śmierci przedsiębiorcy) - gdy porozumienie z pracownikiem zawiera spadkobierca,
    do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego - jeśli porozumienie z pracownikiem zawiera zarządca sukcesyjny;
  - umowy o pracę na czas określony, których rozwiązanie przypada przed upływem 30 dni od dnia śmierci pracodawcy rozwiązują się z upływem czasu, na który zostały zawarte, chyba że strony uzgodnią wcześniejszy termin ich rozwiązania.
» Jeśli w wyniku uzgodnień spadkobierców zarząd sukcesyjny nie zostanie ustanowiony, umowy o pracę wygasną z dniem wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego, chyba że strony uzgodniły wcześniejszy termin rozwiązania umów o pracę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.