Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Jak prawidłowo ukarać pracownika karą porządkową?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Jak prawidłowo ukarać pracownika karą porządkową?

Gazeta Podatkowa nr 30 (1487) z dnia 12.04.2018
Ewa Madejek

Nałożenie na pracownika kary porządkowej musi być przeprowadzone w trybie wskazanym w przepisach prawa pracy. Dla jej skuteczności wymagane jest m.in. przestrzeganie terminów, w których możliwe jest ukaranie pracownika. Jednakże nawet od skutecznie nałożonej kary porządkowej pracownikowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu.

Rodzaje kar porządkowych

Za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bhp i przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy pracodawca może nałożyć na pracownika:

  • karę upomnienia,
     
  • karę nagany.

Natomiast za nieprzestrzeganie przepisów bhp lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy dopuszczalne jest stosowanie przez pracodawcę również kary pieniężnej. Tak wynika z art. 108 § 1 i § 2 K.p.

Wymierzenie kary porządkowej służy dyscyplinowaniu pracowników, jednak to od uznania pracodawcy zależy jej zastosowanie.

Pracodawca nie może stosować innych kar porządkowych niż wymienione w art. 108 K.p.

Wysokość kary pieniężnej

Kara finansowa jest to jedyna kara o charakterze majątkowym i zazwyczaj uważana jest za najbardziej dotkliwą karę. Ustawodawca ograniczył jednak jej wysokość. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń alimentacyjnych, niealimentacyjnych i zaliczek pieniężnych.

Potrącenie kary pieniężnej z wynagrodzenia pracownika wymaga pozostawienia pracownikowi kwoty wolnej. Wynosi ona w takim przypadku 90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych (art. 871 § 1 pkt 3 K.p.).

Tryb stosowania kary

Przy wymierzaniu pracownikowi kary porządkowej obowiązuje określona procedura. Nakładając ją pracodawca powinien kierować się rodzajem naruszenia obowiązków przez pracownika, stopniem jego winy i dotychczasowym stosunkiem do pracy.

Jak stanowi art. 109 § 1 K.p., kara porządkowa nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Przy czym nałożenie jej musi poprzedzać wcześniejsze wysłuchanie pracownika. Wysłuchanie może mieć formę ustną lub pisemną. Jeżeli jednak pracownik nie zamierza wytłumaczyć swojego zachowania, to może odmówić złożenia wyjaśnień. Tak też uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 1999 r., sygn. akt I PKN 114/99, w którym stwierdził, że: "Pracodawca nie może zastosować kary porządkowej bez uprzedniego wysłuchania pracownika, chyba że ten zrezygnował ze stworzonej mu możliwości ustnego złożenia wyjaśnień, bądź wybrał pisemną formę ich wyrażenia".

Jeżeli z powodu nieobecności w zakładzie pracownik nie może być wysłuchany, bieg wymienionego 2-tygodniowego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika w pracy. Co istotne, jeżeli nieobecność pracownika w pracy uniemożliwiająca wysłuchanie go przez pracodawcę potrwa dłużej niż 3 miesiące od dopuszczenia się przez pracownika naruszenia, to pracodawca nie będzie miał możliwości nałożenia na niego kary porządkowej. Termin 3 miesięcy liczony od daty dopuszczenia się przez pracownika naruszenia jest granicznym terminem na wymierzenie kary porządkowej, gdyż nie podlega on zawieszeniu na czas nieobecności pracownika w pracy.

Zawiadomienie i sprzeciw

Obowiązkiem pracodawcy jest pisemne zawiadomienie pracownika o zastosowanej karze porządkowej. Jest on przy tym zobligowany do wskazania rodzaju naruszenia obowiązków pracowniczych i daty tego zdarzenia, a także do poinformowania pracownika o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia o ukaraniu pracownika pracodawca przechowuje w aktach osobowych pracownika.

Od nałożonej kary, jeżeli jej zastosowanie nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownikowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu. Ma na to 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z jego uwzględnieniem. W przypadku gdy pracodawca odrzuci sprzeciw pracownika, może on wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu (art. 112 § 2 K.p.).

Zatarcie kary

Karę porządkową uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek zakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracownika, uznać karę za niebyłą przed upływem tego rocznego okresu. Możliwe jest też wcześniejsze zatarcie kary z inicjatywy pracodawcy lub na wniosek reprezentującej pracownika organizacji związkowej. Ponadto uznanie kary za niebyłą przed upływem rocznego okresu następuje po uwzględnieniu sprzeciwu przez pracodawcę albo po wydaniu przez sąd orzeczenia o uchyleniu kary.

"Odmowa przyjęcia pisma, o którym pracownik wie, że zawiera informację o ukaraniu jest równoznaczna z zawiadomieniem o zastosowaniu kary porządkowej w rozumieniu art. 110 i 112 KP".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2000 r., sygn. akt I PKN 716/99


"Obowiązek zachowania formy pisemnej dotyczy tylko zawiadomienia pracownika o udzieleniu kary porządkowej, a nie jej nałożenia".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1999 r., sygn. akt I PKN 70/99

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.