Z dniem 1 marca 2018 r. przestaną obowiązywać dotychczasowe przepisy o zakazie pracy w handlu w niedziele i święta. Zamiast nich wejdą w życie regulacje określające nowe warunki obowiązywania tego zakazu. Docelowo zakaz pracy w handlu ma objąć prawie wszystkie niedziele w roku, osiągnięcie tego stanu prawnego zostało jednak rozłożone w czasie.
Aktualne przepisy prawa pracy dotyczące pracy w niedziele i święta przewidują zakaz pracy w placówkach handlowych w święta ustawowo wolne od pracy. Powyższy zakaz obowiązuje również wtedy, gdy święto przypada w niedzielę (art. 1519a § 1 i 2 K.p.). Adresatami zakazu w ujęciu podmiotowym są osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy, m.in. na podstawie umowy o pracę. Przedmiotowo zakaz obejmuje placówki handlowe, głównie wielkopowierzchniowe. Bez ryzyka złamania zakazu w placówkach handlowych mogą pracować jedynie ich właściciele (i rodzina mająca status domownika), ajenci lub pracownicy cywilnoprawni. Korzystanie z pracy tej ostatniej grupy osób nie może być jednak "sposobem" na obejście zakazu pracy w handlu w niedziele i święta. Takie praktyki na dzień dzisiejszy zagrożone są karą grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł, podobnie jak zatrudnianie wbrew zakazowi pracowników etatowych.
Przedstawione powyżej zasady będą obowiązywały do 28 lutego 2018 r. Ostatnim świętem w bieżącym roku, które objął zakaz pracy w handlu w obecnym kształcie, było święto Trzech Króli (6 stycznia). Od 1 marca br. praca w handlu w niedziele i święta będzie podlegała nowym zasadom.
Z dniem 1 marca 2018 r. ma wejść w życie ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (na dzień oddania gazety do druku ustawa została ostatecznie uchwalona przez Sejm i czeka na podpis Prezydenta). Będzie ona miała zastosowanie do przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, prowadzących zarobkową działalność handlową.
Zgodnie z art. 5 omawianej ustawy w niedziele i święta w placówkach handlowych będzie obowiązywał zakaz:
Wspomniany zakaz będzie dotyczył pracowników zatrudnionych w ramach stosunku pracy oraz, co jest nowością w porównaniu do aktualnego stanu prawnego, osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Ustawa swoim zakresem przedmiotowym obejmie placówki handlowe zdefiniowane w jej art. 3 pkt 1. Zalicza się do nich obiekty, w których jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, m.in.:
jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych.
Zakaz wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele i święta będzie obowiązywał w okresie 24 kolejnych godzin przypadających między godziną 2400 w sobotę a godziną 2400 w niedzielę i między godziną 2400 w dniu bezpośrednio poprzedzającym święto a godziną 2400 w święto.
Docelowo zakaz pracy w handlu będzie obowiązywał we wszystkie niedziele, z nielicznymi wyjątkami. Niedzielna praca w handlu będzie dopuszczalna w:
Omawiany zakaz będzie wprowadzany stopniowo, w pełnej wersji wskazanej powyżej zacznie obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2020 r. W okresie:
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni generalnie wprowadzająca zakaz pracy w handlu w niedzielę, przewiduje szereg wyjątków od tego zakazu. Wymienione są one w art. 6 ustawy, który wyłącza spod zakazu wykonywanie pracy m.in.:
Należy nadmienić, że nowe przepisy wprowadzają ograniczenie pracy w handlu również w dzień poprzedzający pierwszy dzień Bożego Narodzenia i świąt Wielkiej Nocy. W te dni praca w handlu będzie możliwa tylko do godziny 1400.
Za złamanie zakazu pracy w handlu w niedzielę i (od godz. 1400) w Wigilię Bożego Narodzenia oraz w Wielką Sobotę pracodawcy będzie groziła grzywna od 1.000 zł do 100.000 zł.
Miesiąc | Dni objęte zakazem pracy w handlu w okresie marzec-czerwiec 2018 r. | ||||||||||
Marzec |
|
||||||||||
Kwiecień |
|
||||||||||
Maj |
|
||||||||||
Czerwiec |
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 108)
|