Pracownik obsługujący maszynę produkcyjną uległ wypadkowi przy pracy, w wyniku którego doznał urazu dłoni wymagającego zabiegu chirurgicznego. Następnego dnia stawił się do pracy twierdząc, że jest w stanie pracować i nie będzie korzystał ze zwolnienia lekarskiego. Jego działanie najprawdopodobniej wynika z chęci otrzymania premii rocznej uzależnionej w zakładzie pracy m.in. od wymiaru absencji. Mamy jednak wątpliwości co do zdolności pracownika do wykonywania pracy. Czy możemy wysłać go na badania lekarskie, pomimo że dysponujemy aktualnym orzeczeniem o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy?
Tak. Skierowanie na badanie będzie usprawiedliwione dbałością o bezpieczeństwo i higienę pracy.
Zasadą jest, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie (art. 229 § 4 K.p.). Orzeczenie takie jest wydawane przez lekarza medycyny pracy w wyniku przeprowadzenia badań:
Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wprost możliwości wysłania pracownika legitymującego się aktualnym orzeczeniem lekarskim na badania w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie co do jego zdolności do wykonywania pracy (np. nagłego i widocznego pogorszenia stanu zdrowia). Sam fakt, że istnieją przesłanki, aby domniemać, że tak właśnie jest, nie powoduje utraty ważności dokumentu poświadczającego zdolność pracownika do pracy. Stąd zapewne wątpliwości Czytelnika. Sąd Najwyższy w wyroku z 18 grudnia 2002 r. (sygn. akt I PK 44/02, OSNP 2004/12/209) stwierdził, że: "Aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 K.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika.".
Wzór skierowania na badania lekarskie dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl |
Powyższe rozstrzygnięcie pozwala przyjąć, iż jeżeli pracodawca ma jakiekolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę i stan ten ma przełożenie na sposób wykonywania tej pracy (np. jakość, tempo), ma prawo skierować pracownika na badania. Za takim postępowaniem przemawia przede wszystkim to, że pracodawca jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.
Ważne: Skierowanie pracownika na badania w związku z podejrzeniem, iż utracił on zdolność do wykonywania pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku będzie skierowaniem na badania kontrolne. |
Pracownik nie ma prawa odmówić wykonania badań. Zawinione (z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa) niewykonanie przez pracownika zgodnego z prawem polecenia poddania się kontrolnym badaniom lekarskim, jako naruszające obowiązek wykonania polecenia dotyczącego pracy (art. 100 i art. 211 pkt 5 K.p.), może stanowić podstawę niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 K.p. (por. wyrok SN z 10 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 642/99, OSNP 2001/20/619).
|