Czy przepisy bhp określają, ile kilogramów może przenieść łącznie jeden pracownik w czasie całej zmiany roboczej?
Przepisy bhp nie określają sumarycznej liczby kilogramów, jakie pracownik może przenieść podczas jednej zmiany roboczej, a jedynie podają maksymalny, dopuszczalny wydatek energetyczny organizmu niezbędny do wykonywania pracy fizycznej związanej z podnoszeniem i przenoszeniem przedmiotów w czasie zmiany roboczej.
Przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych... (Dz. U. z 2018 r. poz. 1139), dalej rozporządzenia nakładają na pracodawcę obowiązek stosowania odpowiednich rozwiązań technicznych i organizacyjnych zmierzających do wyeliminowania ręcznych prac transportowych.
W razie braku możliwości wyeliminowania ręcznych prac transportowych, pracodawca w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności jest obowiązany organizować odpowiednio pracę i wyposażać pracowników w niezbędny sprzęt pomocniczy oraz środki ochrony indywidualnej.
Pracodawca powinien oceniać ryzyko zawodowe występujące przy ręcznych pracach transportowych, w szczególności biorąc pod uwagę:
Ocena ta powinna być dokonywana przy organizowaniu ręcznych prac transportowych, a także po każdej zmianie organizacji pracy. Na podstawie oceny ryzyka zawodowego pracodawca jest obowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń.
Zgodnie z § 6 rozporządzenia, organizacja ręcznych prac transportowych, w tym stosowane metody pracy powinny zapewnić w szczególności:
Przepisy omawianego rozporządzenia określają różne wartości masy przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jednego pracownika, nie wskazując sumarycznej liczby kilogramów, jakie pracownik może przenieść podczas jednej zmiany roboczej. W § 6 ust. 3-4 rozporządzenia wskazano jednak, że wydatek energetyczny netto niezbędny do wykonywania pracy fizycznej związanej z podnoszeniem i przenoszeniem przedmiotów w czasie zmiany roboczej nie może przekraczać dla mężczyzn 8.400 kJ, dla kobiet 5.000 kJ, a przy pracy dorywczej odpowiednio 30 kJ/min i 20 kJ/min.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że wydatek energetyczny jest to ilość energii cieplnej produkowanej przez organizm człowieka podczas wykonywania określonej czynności, w tym związanej z podnoszeniem, trzymaniem i przenoszeniem towarów.
Wydatek energetyczny, jaki jest ponoszony przez pracownika, jest zależny od:
Te wszystkie informacje są niezbędne do oszacowania jednostkowego wydatku energetycznego dla podniesienia, przeniesienia i ustawienia konkretnego ładunku. Dysponując nimi można dokonać oceny wydatku energetycznego za pomocą metody chronometrażowo-tabelarycznej G. Lehmanna. Jest nim suma iloczynów czasu wykonywania poszczególnych czynności (w minutach) w ciągu zmiany roboczej oraz jednostkowego wydatku energetycznego (kJ/min. lub kcal/min.).
Uzyskany w ten sposób wynik można porównać z przywołanymi normatywami; dzieląc normatywną wartość wydatku energetycznego przez wydatek jednostkowy, otrzymamy wynik wskazujący ile razy pracownik w ciągu zmiany roboczej może przenieść konkretny ładunek. Na tej podstawie można ustalić ile pracownik może przenieść kilogramów w ciągu jednej zmiany roboczej.
Warto jednak przypomnieć, że omawiane wartości są nieco niższe dla kobiet w ciąży i karmiących dziecko piersią oraz dla pracowników młodocianych. Zgodnie z rozporządzeniami Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży... (Dz. U. poz. 796) oraz z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym... (Dz. U. z 2016 r. poz. 1509) wynoszą one:
|