Rok temu dokonałem podziału nieruchomości na dwie mniejsze. Wydzieliłem geodezyjnie działki i mam teraz dwie księgi wieczyste. Tydzień temu otrzymałem zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej. Czy nakładanie takiej opłaty jest zgodne z prawem? Czy urząd nie jest ograniczony jakimś terminem?
Takie działanie urzędu może być zgodne z prawem. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt (burmistrz, prezydent miasta) może ustalić opłatę adiacencką z tego tytułu. Opłatę nakłada się w drodze wydania decyzji administracyjnej. Wysokość stawki procentowej tej opłaty ustala rada gminy, w drodze uchwały. Nie może być ona większa niż 30% różnicy wartości nieruchomości. Stanowi o tym art. 98a ust. 1 ustawy gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.).
Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej. Stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, a stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Warto jednak podkreślić, że ustalenie opłaty może nastąpić tylko wtedy, gdy w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne, obowiązywała już uchwała rady gminy przewidująca możliwość nałożenia tej opłaty i jej wysokość. Gdyby takiej uchwały wówczas nie było, to później opłaty nie można ustanowić, nawet gdyby nie minął okres 3 lat i w późniejszym czasie stosowną uchwałę rada by podjęła.
Pewne wątpliwości dotyczące obliczania terminu rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 11 stycznia 2010 r., sygn. akt I OPS 5/09. Zgodnie z tym orzeczeniem upływ trzyletniego terminu na wydanie decyzji o opłacie dotyczy rozstrzygnięcia o ustaleniu opłaty adiacenckiej decyzją ostateczną. W przypadku podziału nieruchomości na wniosek właściciela podział nieruchomości, którego skutkiem może być wzrost wartości nieruchomości, następuje na jego koszt. Wzrost wartości nieruchomości w takim przypadku jest efektem samego podziału i korzyścią właściciela, którą dzieli się on z gminą. Skoro opłata ma charakter w pełni daninowy, związany z uzyskaniem korzyści na skutek samego podziału nieruchomości, przyjęto co do przedawnienia bardziej rygorystyczne dla gminy rozwiązanie. Polega ono na tym, że opłata musi być ostatecznie ustalona w terminie 3 lat od podziału.
|