Fiskus sprawdza rozliczenia PIT

Podatnicy rozliczyli się już z fiskusem z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za ubiegły rok. Urzędnicy mają jednak prawo sprawdzić, czy zrobili to prawidłowo. Niekiedy oznacza to konieczność stawienia się w urzędzie skarbowym, aby wytłumaczyć nieścisłości, przedstawić dowody na zasadność odliczeń, poprawić błędy.

Kontrola terminowości

Wstępna weryfikacja rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych przeprowadzana jest w ramach czynności sprawdzających. Jednym z aspektów, jakie urzędnicy badają w tym trybie, jest terminowość złożenia zeznania i wpłaty wymaganego podatku.

Osoby figurujące w systemie informatycznym urzędu skarbowego jako te, które mimo upływu terminu nie złożyły zeznania, będą musiały wytłumaczyć, dlaczego tak się stało. Urzędnicy mogą wezwać je do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 274a § 1 Ordynacji podatkowej. Powody braku zeznania są dwa: rzeczywiście nie zostało złożone albo zawieruszyło się.

Podatnicy, którzy nie rozliczyli się w terminie i nie mają nic na swoje usprawiedliwienie, muszą liczyć się z karą. W praktyce jest to grzywna wymierzona mandatem karnym. Może ona wynieść od 150 zł do 3.000 zł.

Ci, którzy złożyli PIT, powinni natomiast przedstawić na to dowód. Jest to - w zależności od sposobu złożenia zeznania - kopia z przybitą pieczątką daty wpływu, dowód nadania przesyłki, Urzędowe Poświadczenie Odbioru, wydruk z urzędomatu.

Urzędnicy sprawdzają także terminowość wpłaty podatku wykazanego w zeznaniu. Osoby, które mają zaległości, otrzymają upomnienie. Zawiera ono wezwanie do uiszczenia zaległego podatku (wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami upomnienia) pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Podatnik powinien uregulować należną kwotę w ciągu 7 dni od otrzymania upomnienia. Jeżeli tego nie zrobi, urząd skarbowy może wystawić tytuł wykonawczy i wszcząć postępowanie egzekucyjne.

8,80 zł - koszt upomnienia wzywającego do zapłaty zaległego podatku.

Dokumenty na ulgi

Urzędnicy uważnie przyglądają się rozliczeniom, w których podatnicy skorzystali z ulg podatkowych, np. rehabilitacyjnej, internetowej, prorodzinnej. Mogą zażądać przedłożenia dokumentów potwierdzających zasadność skorzystania z odliczeń. Nie ma obowiązku dołączania ich do składanego zeznania. Na wezwanie trzeba jednak okazać dokumenty lub złożyć fotokopie dokumentów, których posiadanie w określonym czasie jest wymagane przez przepisy prawa (przykłady w tabeli). Wynika to z art. 275 § 1 Ordynacji podatkowej.

Ocena rozliczenia w ramach czynności sprawdzających nie wyklucza dalszej jego weryfikacji. Może być ono przedmiotem kontroli lub postępowania podatkowego. Nie jest to wykluczone, nawet jeżeli w czasie czynności sprawdzających podatnik wyjaśnił wątpliwości, przedstawił dokumenty potwierdzające wydatki odliczone w ramach ulg czy poprawił zeznanie.

Dokumentów związanych z rozliczeniem podatku dochodowego od osób fizycznych za ubiegły rok nie wolno pozbyć się przez kilka najbliższych lat. Trzeba je trzymać przynajmniej do końca 2017 r. Okres przechowywania dokumentacji może być niekiedy jeszcze dłuższy. Stanie się tak w sytuacji, gdy bieg terminu przedawnienia podatku nie rozpocznie się, ulegnie zawieszeniu lub zostanie przerwany.

Błędy do poprawki

W czasie czynności sprawdzających urzędnicy wykrywają uchybienia formalne i pomyłki rachunkowe. Najczęściej podatnicy mylą się przy zaokrąglaniu podstawy opodatkowania lub podatku, zapominają o podpisie, posługują się nieaktualnymi danymi osobowymi, używają niewłaściwych formularzy, nie składają potrzebnych załączników itp. Błędy rachunkowe, inne oczywiste pomyłki lub nieprawidłowości wynikające z wypełnienia formularzy niezgodnie z ustalonymi wymaganiami mogą być od razu poprawione. Korekty może dokonać pracownik urzędu skarbowego lub podatnik. Wynika to z art. 274 Ordynacji podatkowej.

Urzędnik dokonuje stosownych poprawek lub uzupełnień tylko wtedy, gdy w wyniku tego zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty czy straty nie przekracza 1.000 zł. Podatnikowi wysyłana jest uwierzytelniona kopia skorygowanego zeznania. Wraz z nią otrzymuje informację o związanej z korektą zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty lub straty bądź o braku takich zmian. Podatnik nie musi zgadzać się z dokonaną w ten sposób korektą. Ma prawo złożyć na nią sprzeciw. Jego wniesienie anuluje taką korektę.

Jeżeli natomiast urzędnik sprawdzający zeznanie uzna, że ze względu na charakter i zakres uchybień nie może sam nanieść poprawek, zwraca się o to do podatnika. Wzywa go do skorygowania zeznania i złożenia niezbędnych wyjaśnień. Wskazuje przy tym przyczyny, z powodu których informacje zawarte w zeznaniu budzą wątpliwości.

Efektem skorygowania zeznania w czasie czynności sprawdzających może być konieczność zapłaty podatku. Należy wówczas pamiętać o doliczeniu odsetek za zwłokę - według stawki podstawowej, a nie obniżonej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)