Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Wybrane zagadnienia związane z wypłatą dywidendy wspólnikom spółki z o.o. ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wybrane zagadnienia związane z wypłatą dywidendy wspólnikom spółki z o.o. - aspekt podatkowy i bilansowy

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (829) z dnia 10.01.2014
1. Zasady wypłaty dywidendy

Wspólnicy spółki z o.o. mają prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Tak wynika z art. 191 i 192 K.s.h. Wypłacając dywidendę należy uwzględnić ewentualną zaliczkę wypłaconą wspólnikom na poczet dywidendy.

Uprawnionymi do otrzymania dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, według którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy wyznacza się w ciągu dwóch miesięcy od dnia powzięcia uchwały w sprawie podziału zysku. Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd (zob. art. 193 K.s.h.).

Uchwała w sprawie podziału zysku wymaga bezwzględnej większości głosów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 245 K.s.h.).

Zasadniczo dywidenda wypłacana jest w formie pieniężnej. Jednakże przepisy K.s.h. nie zabraniają wprost wypłaty dywidendy w formie rzeczowej. Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że nie kwestionują one wypłaty dywidendy niepieniężnej. Przykładowo, NSA w wyroku z 17 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1638/11 stwierdził:

"(…) źródłem dywidendy w spółce jest zysk. Natomiast - co jest bezsporne - dywidenda może być wypłacona zarówno w formie pieniężnej, jak rzeczowej (...).

Wypłata z zysku w analizowanym stanie faktycznym zostanie zrealizowana przez przeniesienie na wspólników prawa własności ruchomości i nieruchomości, których rynkowa wartość będzie odpowiadała kwocie zobowiązania spółki z tytułu zysku przeznaczonego do podziału. (…)"

Także organy podatkowe nie negują możliwości wypłaty dywidendy w formie rzeczowej. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 31 października 2013 r., nr IPTPB3/423-304/13-2/IR, w której organ podatkowy stwierdził:

"(…) przepisy prawa handlowego nie określają formy, w jakiej dywidenda powinna zostać wypłacona wspólnikom spółki. Zatem przedmiotem dywidendy mogą być środki pieniężne, bądź też inne aktywa (wypłata dywidendy może nastąpić w formie pieniężnej, jak i za zgodą wspólnika poprzez wykonanie świadczenia niepieniężnego).

Podjęcie decyzji w zakresie wypłaty dywidendy niepieniężnej może być podyktowane różnymi względami, np. brakiem gotówki na wypłatę dywidendy, także pochodzącej z zewnętrznych źródeł finansowania, np. pożyczki czy kredytu. Spółka może także za bardziej racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia uznać przekazanie określonych składników swoich aktywów udziałowcowi uprawnionemu do dywidendy niż ich zbycie, a dopiero następnie wypłatę gotówki (w tym przypadku oszczędza np. na kosztach związanych ze zbyciem majątku). (…)"


2. Wypłata dywidendy a przychód podatkowy w spółce wypłacającej

W sytuacji, gdy spółka wypłaca swoim wspólnikom dywidendę w formie pieniężnej, to nie ma wątpliwości, że taka wypłata nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego w spółce wypłacającej. Spółka ta niczego bowiem nie zyskuje, a wręcz przeciwnie - musi ponieść wydatek. Odnosząc się do skutków wypłaty dywidendy w formie pieniężnej, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w ww. interpretacji indywidualnej z 31 października 2013 r. stwierdził:

"(…) W sytuacji wypłaty dywidendy w formie pieniężnej następuje wypłata wspólnikowi kwoty odpowiadającej jego udziałowi w zysku. Wypłata dywidendy wymaga poniesienia wydatku w postaci przekazania środków pieniężnych o określonej wartości nominalnej, odpowiadającej ustalonej wartości dywidendy. Dochodzi zatem do przekazania wspólnikowi środków pieniężnych, które uprzednio jako wartości wchodzące do majątku spółki zostały ujęte dla celów rozliczeń podatkowych (odpowiednio jako przychody albo przysporzenia niestanowiące przychodu) w tej samej wartości nominalnej.

Przekazanie środków pieniężnych na rzecz wspólników tytułem wypłaty ustalonej dywidendy nie wiąże się z powstaniem po stronie spółki wypłacającej przychodów podatkowych. (…)"

Inne natomiast stanowisko organy podatkowe zajmują odnosząc się do konsekwencji wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej. Uważają one bowiem, że wypłata dywidendy w tej formie, np. w drodze przeniesienia prawa własności udziałów, przeniesienia prawa własności nieruchomości, powinna być traktowana tak samo, jak odpłatne zbycie tych składników majątku. Konsekwencje podatkowe wypłaty takiej dywidendy powinny być zatem takie same, jak w sytuacji, gdy podatnik dokonuje odpłatnego zbycia składnika majątku (i tym samym osiąga przychód podatkowy), a otrzymane pieniądze przeznacza na wypełnienie zobowiązań wobec swoich wierzycieli. W związku z tym, spółka wypłacająca dywidendę w ww. formie powinna wykazać przychód z odpłatnego zbycia składników majątku przekazanych wspólnikowi w drodze dywidendy. Tak uznał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w ww. interpretacji indywidualnej z 31 października 2013 r., a także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 30 września 2013 r., nr ITPB3/423-300/13/PST. W drugiej z tych interpretacji, odnosząc się do skutków przekazania dywidendy rzeczowej w drodze przeniesienia autorskich praw majątkowych do znaków towarowych, organ podatkowy stwierdził:

"(…) przeniesienie przez Spółkę na wspólników praw majątkowych do znaków towarowych - nie może być traktowane jak wypłata dywidendy w formie pieniężnej. W przypadku, gdy Spółka w celu zwolnienia się z obowiązku wypłaty wspólnikom kwot pieniężnych należnych z tytułu dywidendy, za zgodą wspólników realizuje na ich rzecz świadczenie niepieniężne, dochodzi (...) w istocie do zmiany przedmiotu świadczenia. Uzasadnia to odrębną kwalifikację skutków podatkowych takiej transakcji.

(…) przeniesienie na akcjonariuszy/wspólników praw majątkowych do znaków towarowych w celu zwolnienia się z obowiązku wypłaty określonej dywidendy w formie pieniężnej ma charakter odpłatnego zbycia tych praw majątkowych na rzecz wspólników i skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (…)"

Z kolei sądy administracyjne uważają, że wypłata dywidendy rzeczowej nie jest przesłanką do wykazywania przychodu podatkowego. Przykładowo, NSA w wyroku z 17 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1638/11 orzekł, że podatkowe skutki wypłaty dywidendy rzeczowej (poprzez przeniesienie na wspólnika prawa własności nieruchomości lub rzeczy ruchomej) są dla spółki wypłacającej takie same, jak w przypadku dywidendy pieniężnej, tj. nie generują przychodu w spółce wypłacającej taką dywidendę. Wyrok ten opisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 16 z 1 czerwca 2013 r., w artykule pt. "Przekazanie dywidendy w formie rzeczowej jest dla spółki przekazującej obojętne podatkowo - wyrok NSA".


3. Skutki w VAT

Wypłata dywidendy pieniężnej nie wywołuje żadnych skutków na gruncie ustawy o VAT. Opodatkowaniu VAT podlega bowiem dostawa towarów lub świadczenie usług. Kryteriów tych nie spełnia wypłata wspólnikom środków pieniężnych tytułem dywidendy.

Inaczej jest jednak w przypadku wypłaty dywidendy rzeczowej. Organy podatkowe uznają bowiem, że dywidenda w formie niepieniężnej stanowi odpowiednio nieodpłatne przekazanie towaru lub nieodpłatne świadczenie usług, które - co do zasady - podlega opodatkowaniu. Tak uznał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 16 września 2013 r., nr ILPP1/443-514/13-4/JSK czy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 kwietnia 2013 r., nr IPPP1/443-40/13-4/ISZ.

Również sądy administracyjne orzekają, że dywidendę przekazywaną udziałowcowi lub akcjonariuszowi w formie niepieniężnej należy opodatkować, analogicznie jak nieodpłatną dostawę towaru lub nieodpłatne świadczenie usług (w zależności, czy przedmiotem dywidendy są towary, czy np. prawa majątkowe). Tak uznał przykładowo NSA w wyroku z 23 października 2013 r., sygn. akt I FSK 1503/12. W rozpatrywanej sprawie statut spółki komandytowo-akcyjnej przewidywał wypłatę dywidendy w formie niepieniężnej (dywidenda w naturze). Przedmiotem dywidendy miały być stanowiące majątek spółki rzeczy i prawa przez nią nabyte lub wytworzone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Powstały wątpliwości, jakie skutki w VAT spowoduje przekazanie tej dywidendy - tj. czy będzie trzeba wykazać VAT należny, a jeżeli nie - czy będzie należało skorygować odliczony VAT od zakupu (wytworzenia) rzeczy i praw przekazanych w tej formie.

Organ podatkowy uznał, że czynność wypłaty dywidendy niepieniężnej w postaci rzeczy i praw, nabytych przez spółkę lub wytworzonych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będzie podlegała opodatkowaniu VAT jako nieodpłatna dostawa towarów lub nieodpłatne świadczenie usług. W konsekwencji pytanie dotyczące korekty podatku naliczonego uznano za bezprzedmiotowe.

Podatnik nie zgodził się z tym stanowiskiem i zaskarżył interpretację wydaną przez organ podatkowy, ale sądy I i II instancji podzieliły stanowisko fiskusa. NSA orzekł, że jeżeli spółka dokonuje nieodpłatnego przekazania rzeczy dla swych akcjonariuszy, to wówczas, w aspekcie ustawy o VAT, dochodzi do nieodpłatnej dostawy, która na podstawie art. 7 ust. 2 tej ustawy podlega opodatkowaniu. Zdaniem sądu, bez znaczenia dla tej kwalifikacji jest przyczyna przekazania rzeczy (tj. czy jest to darowizna, czy dywidenda z zysku spółki). Efektem ekonomicznym, który ma istotne znaczenie dla tej daniny jest to, że spółka dokonała na rzecz swoich akcjonariuszy dostawy towarów.

Podobnie należy ocenić dywidendę niepieniężną w postaci przekazania praw. W takim przypadku dochodzi - zdaniem NSA - do nieodpłatnego świadczenia usług ze strony spółki na rzecz akcjonariuszy, które podlega opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Również w tym przypadku bez znaczenia jest, z jakiej przyczyny nastąpiło to świadczenie usług. Podkreślono przy tym, że unormowania z zakresu szeroko rozumianego prawa cywilnego w żaden sposób nie mogą wpływać i decydować o przedmiocie opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Warto zaznaczyć, że zdarzają się także stanowiska odmienne, zgodnie z którymi wypłata dywidendy w formie niepieniężnej nie jest czynnością opodatkowaną (por. wyrok WSA w Warszawie z 25 stycznia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 3068/10 - orzeczenie prawomocne). Jest to jednak stanowisko raczej odosobnione.

Uwaga! Nieodpłatne przekazanie towaru jest opodatkowane tylko w przypadku, gdy przy nabyciu (wytworzeniu, itp.) tego towaru podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Jeżeli takie prawo nie przysługiwało, ww. przekazanie (także w formie dywidendy) nie jest opodatkowane.

Ponadto, nieodpłatne przekazanie towaru opodatkowane jest według stawki VAT właściwej przy sprzedaży tego towaru. To z kolei oznacza, że przekazując dywidendę rzeczową, możliwe jest stosowanie ustawowych zwolnień z VAT. Jeżeli zatem przykładowo, w formie dywidendy przekazywana jest nieruchomość, a od daty jej pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, minęły 2 lata, przekazanie to może być zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.


4. Ewidencja księgowa

Wypłata dywidendy pieniężnej może zostać ujęta w księgach rachunkowych spółki wypłacającej w następujący sposób:

1. Uchwała o przeznaczeniu zysku na wypłatę dywidendy (PK):
      - Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego",
      - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
        (w analityce: Imienne konto wspólnika).
2. Zarachowanie pobranego zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconej dywidendy (jeśli spółka jest zobowiązana do jego pobrania, jako płatnik):
      - Wn konto 24,
      - Ma konto 22 "Rozrachunki z urzędem skarbowym"
         (w analityce: Podatek od dywidendy).
3. Wypłata dywidendy wspólnikowi (w kwocie pomniejszonej o pobrany podatek):
      - Wn konto 24,
      - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub konto 10 "Kasa".
4. Przekazanie zryczałtowanego podatku dochodowego na rachunek właściwego urzędu skarbowego:
      - Wn konto 22, Ma konto 13-0.

W ustawie o rachunkowości brak jest regulacji, które wskazywałyby, w jaki sposób ująć w księgach rachunkowych operacje związane z wypłatą dywidendy rzeczowej. Można jednak przyjąć rozwiązania zawarte w interpretacji 17 Komitetu do Spraw Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej "Przekazanie aktywów niegotówkowych właścicielom". W myśl tej interpretacji, zobowiązanie do przekazania aktywów niegotówkowych jako dywidendy na rzecz właścicieli wycenia się według wartości godziwej aktywów, które mają być przekazane. Jeśli wartość godziwa (tj. wartość zobowiązania z tytułu dywidendy) różni się od wartości księgowej przekazywanego aktywu, to różnicę tę jednostka ujmuje w zysku lub stracie, w momencie uregulowania zobowiązania z tytułu dywidendy (wypłaty dywidendy).

Spółka wypłacająca wspólnikom dywidendę rzeczową może związane z tą wypłatą operacje zaksięgować w następujący sposób:

1. Uchwała o przeznaczeniu zysku na wypłatę dywidendy (PK):
      - Wn konto 82, Ma konto 24.
2. Wydanie wspólnikowi składnika majątku - na przykładzie środka trwałego (LT - likwidacja środka trwałego):
      - Wn konto 07 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych"
         - wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia,
      - Wn konto 24 - nieumorzona wartość środka trwałego,
      - Ma konto 01 "Środki trwałe" - wartość początkowa środka trwałego.
3. Rozliczenie różnicy pomiędzy wartością godziwą aktywów (tj. wartością zobowiązania z tytułu dywidendy) a ich wartością księgową netto:
   a) jeżeli wartość księgowa netto wydawanych aktywów jest
        niższa od ich wartości godziwej:
      - Wn konto 24,
      - Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne";
   b) jeżeli wartość księgowa netto wydawanych aktywów jest
       wyższa od ich wartości godziwej:
      - Ma konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
      - Ma konto 24.

W sytuacji, gdy spółka wypłacająca dywidendę jest zobowiązana (jako płatnik) pobrać od tej dywidendy podatek dochodowy, to kwotę tego podatku może zaksięgować:

      - Wn konto 24, Ma konto 22.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.