Zmiany dotyczące faktur zaliczkowych od 1 września br.

Obecnie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3242). Nowelizacja ta przede wszystkim wprowadza przepisy dotyczące obowiązkowego KSeF od 1 lipca 2024 r. Przy czym od 1 września 2023 r. mają wejść w życie zmiany dotyczące wystawiania faktur zaliczkowych i korygujących.

Faktury zaliczkowe

Zgodnie z obecnym stanem prawnym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę zaliczkową, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.). Co do zasady, fakturę dokumentującą sprzedaż wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Zaliczki również (poza wyjątkami) dokumentowane są fakturami wystawianymi nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy. Pamiętać należy, że faktury te nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty. Przy czym, zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych, podatnik nie musi wystawiać faktury zaliczkowej, gdy do zapłaty doszło w tym samym miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towaru/wykonanie usługi.

W związku z tym planuje się w art. 106b dodać ust. 1a i ust. 1b. W art. 106b ust. 1a ustawy o VAT ma być wprowadzone fakultatywne rozwiązanie pozwalające na odstąpienie od obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej, jeżeli podatnik otrzyma całość lub część zapłaty z tytułu tej czynności w tym samym miesiącu, w którym dokonał tej czynności. Zmiana ta ma na celu uproszczenie obowiązków dokumentacyjnych podatników.

Natomiast z art. 106b ust. 1b ustawy o VAT będzie wynikać, że powyższe nie będzie dotyczyć przypadków wynikających z regulacji zawartych w art. 106i ust. 3-8 ustawy o VAT, dotyczących szczególnych terminów wystawiania faktur.

W związku z propozycją wprowadzenia nowego rozwiązania w art. 106b ust. 1a ustawy o VAT zaistnieje konieczność dostosowania art. 106e. Wobec tego w art. 106e planuje się dodać ust. 1a, zgodnie z którym w przypadku niewystawienia przez podatnika faktury zaliczkowej z powodów określonych w art. 106b ust. 1a, wystawiona przez podatnika faktura po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi powinna zawierać dodatkowe dane. Na takiej fakturze, oprócz daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, ma być również podawana data otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

Zmiany dotyczące faktur końcowych

Obecnie z art. 106f ust. 3 ustawy o VAT wynika, że jeżeli faktura zaliczkowa nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi sumę wartości towarów lub usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłaty, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty. Faktura ta (tj. faktura końcowa) powinna również zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

W art. 106f ust. 3 ustawy o VAT w zdaniu drugim proponuje się zmianę polegającą na tym, że gdy faktura nie obejmuje całej zapłaty, na fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi, w przypadku wystawienia e-faktury powinna ona zawierać numery KSeF. Natomiast w przypadku innych faktur niż e-faktury powinna ona zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Obecnie z art. 106f ust. 4 ustawy o VAT wynika, że w przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą otrzymanie części zapłaty, a faktury te obejmują łącznie całą zapłatę, ostatnia z tych faktur powinna zawierać również numery poprzednich faktur.

Planuje się nadać nowe brzmienie ust. 4, z którego będzie wynikać, że w przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą otrzymanie części zapłaty, a faktury te obejmują łącznie całą zapłatę, ostatnia z tych faktur powinna zawierać również numery identyfikujące poprzednie faktury w KSeF, a w przypadku faktur innych niż e-faktury numery poprzednich faktur.

W związku z wprowadzaniem takiego rozwiązania będą rozdzielone wymogi dla faktur zwykłych, tj. papierowych i elektronicznych, od wymogów dla e-faktur. Jak tłumaczy Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu, nie będzie dodatkowych, z punktu widzenia podatnika zbędnych obowiązków dla faktur zwykłych, ani też wymaganych dodatkowych danych dla e-faktur, które z analitycznego punktu widzenia są nadmiarowe. Dla e-faktur będzie obowiązek podania tylko numeru KSeF. Numer ten na fakturze jest istotny ze względu na walory analityczne i bezbłędne wiązanie ich z fakturami poprzedzającymi wystawienie faktury ostatecznej.

Przepisy przejściowe

W art. 11 omawianej ustawy ma być zawarty przepis przejściowy wskazujący, że w przypadku faktur korygujących wystawionych od dnia 1 września 2023 r. do faktur wystawionych przed tym dniem stosuje się przepisy art. 106j ust. 2 pkt 2a ustawy o VAT, w brzmieniu nadanym omawianą nowelizacją. MF uzasadnia, że celem tej regulacji jest umożliwienie wystawiania w KSeF faktur korygujących do faktur, które były wystawione poza KSeF. Wprowadzenie tej regulacji od 1 września 2023 r. umożliwi wcześniejszą realizację tego uprawnienia przez podatników, także w okresie funkcjonowania fakultatywnego KSeF.