Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2024 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Do 30 kwietnia 2025 r. podatnicy PIT powinni przekazać sprawozdanie finansowe za 2024 r. do Szefa KAS (czytaj więcej) 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US zeznań za 2024 r.: PIT-28, PIT-28S, PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38, PIT-39 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US deklaracji DSF-1 za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US informacji PIT-RB, PIT-RBS, PIT-CSR i PIT-CSRS za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US informacji PIT-DZ za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin przekazania Szefowi KAS sprawozdania finansowego za 2024 r. przez podatnika prowadzącego księgi rachunkowe
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  PIT 2024  »  Wspólne opodatkowanie  »   Wpływ rozwodu na podatek dochodowy
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wpływ rozwodu na podatek dochodowy

Gazeta Podatkowa nr 83 (2166) z dnia 14.10.2024
Agata Cieśla

Na gruncie pdof osoby fizyczne pozostające w związku małżeńskim są podatnikami uprzywilejowanymi. Mają bowiem prawo do preferencji w rozliczeniach podatku dochodowego. Jednak w momencie, w którym dochodzi do rozwodu, ich sytuacja podatkowa ulega radykalnej zmianie.

Bez małżeńskiego PIT

Skorzystanie z opcji rozliczenia z podatku dochodowego we wspólnym rocznym PIT może być szczególnie korzystne dla małżeństw, w których jedno z małżonków uzyskuje dochody opodatkowane w drugim przedziale skali podatkowej (czyli 32% stawką podatku), a drugie nie uzyskuje ich wcale lub są one na tyle niskie, że nie przekraczają progu skali. W przypadku takich małżonków wspólne rozliczenie pozwala bowiem temu pierwszemu na płacenie podatku według stawki z pierwszego progu (obecnie 12%).

W celu zastosowania tego rozwiązania małżonkowie zasadniczo powinni być objęci nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Prawo do wnioskowania o wspólne rozliczenie małżonkowie mają już w odniesieniu do roku, w którym zawarli związek małżeński. Tacy małżonkowie mogą się rozliczyć wspólnie, pod warunkiem że małżeństwo i wspólność majątkowa istniała do ostatniego dnia tego roku podatkowego. Z preferencji tej mogą skorzystać nie tylko osoby uzyskujące dochody opodatkowane według skali podatkowej. Prawo do niej mają także osoby opłacające w prowadzeniu działalności podatek liniowy oraz będące tzw. ryczałtowcami w zakresie opodatkowania przychodów innych niż z tytułu tzw. najmu prywatnego. Dla nich jednak ustawa o pdof opcję tę rezerwuje wyłącznie w stosunku do przypadków, w których małżonkowie (obydwoje lub jedno z nich) złożą z działalności gospodarczej tzw. zerowy PIT-36L lub PIT-28. Ma ona zatem zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy przez cały rok podatkowy nie osiągnęli przychodów ani nie ponieśli kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w przepisach regulujących te formy opodatkowania, oraz nie są również obowiązani lub nie korzystają z uprawnienia na podstawie tych przepisów do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów ani nie są obowiązani albo nie korzystają z uprawnienia na podstawie tych przepisów do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. Jedynie w takich okolicznościach mają prawo rozliczyć się z dochodów opodatkowanych według skali podatkowej wspólnie z małżonkiem - taki warunek ustawodawca stawia w art. 6 ust. 8 ustawy o pdof (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.).

Gdy w danym roku małżonkowie się rozwiodą, to za ten rok tracą uprawnienie do rozliczenia podatku dochodowego we wspólnym PIT. Jeżeli jednak mają dzieci, wówczas ten z małżonków, który je wychowuje, może być uprawniony - po spełnieniu ustawowych warunków - do preferencyjnego rozliczenia w charakterze tzw. samotnego rodzica.

Rozwód a status samotnego rodzica

Preferencja w pdof polegająca na rozliczeniu podatku w charakterze tzw. samotnego rodzica przysługuje podatnikowi, jeżeli jest rodzicem lub opiekunem prawnym i jednocześnie m.in. rozwodnikiem. Jest to możliwe nawet wówczas, gdy dana osoba ma status rozwiedzionej tylko przez kilka dni w roku. Ponieważ jednak status osoby rozwiedzionej uzyskuje się po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, to dopiero gdy dojdzie do uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu małżeństwa, można przyjąć, że dana osoba jest osobą samotnie wychowującą dziecko. W efekcie, jeżeli rozwód zostanie orzeczony w jednym roku, ale uprawomocni się dopiero w następnym, to rozliczenie z dzieckiem, po spełnieniu pozostałych ustawowych warunków, możliwe jest dopiero w tym kolejnym roku.

Obowiązujące przepisy z możliwości korzystania z rozliczenia rocznego w charakterze samotnego rodzica wyłączają wprost osoby, które wychowują wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze - tzw. 800+ (szerzej na temat statusu samotnego rodzica w kontekście pdof pisaliśmy w GP nr 66 z 2024 r., na str. 5).

Możliwość skorzystania z analizowanej preferencji uzależniona jest jednocześnie od spełnienia przez dziecko kilku ustawowych wymogów. Generalnie może z niego bowiem skorzystać uprawniony podatnik w stosunku do dzieci wskazanych w art. 6 ust. 4c ustawy o pdof. Wspólne rozliczenie z dzieckiem jest możliwe, o ile dziecko w roku podatkowym nie uzyskiwało świadczeń wskazanych w art. 6 ust. 4e ustawy o pdof, czyli:

  • dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej oraz tzw. dochodów kapitałowych opodatkowanych 19% podatkiem dochodowym lub
  • przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i pkt 152 ustawy o pdof, czyli objętych tzw. ulgą dla młodych oraz ulgą na powrót,

w łącznej wysokości przekraczającej wysokość 12-krotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego (w 2024 r. jest to kwota 21.371,52 zł).

Rozliczanie przychodów z prywatnego najmu

Gdy małżonkowie objęci ustrojem ustawowej wspólności majątkowej wynajmują składnik wspólnego majątku, to możliwe jest rozliczanie całości przychodów z tego tytułu przez jednego z nich. Aby z tej opcji skorzystać, małżonkowie zobowiązani są do złożenia pisemnego oświadczenia o dokonanym wyborze. Wybór ten dotyczy również lat następnych, chyba że małżonkowie w odpowiednim terminie zawiadomią w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Oświadczenie o dokonanym wyborze i zawiadomienie o rezygnacji z niego mogą być podpisane przez jednego z małżonków.

Wskazany sposób rozliczania przychodów z najmu usankcjonowany opisanym oświadczeniem przestaje obowiązywać, m.in. gdy nastąpi podział majątku wspólnego małżonków w wyniku rozwodu, a rzecz będąca przedmiotem umowy najmu przypadnie temu z małżonków, na którym nie ciążył dotychczas obowiązek zapłaty ryczałtu ewidencjonowanego i składania zeznania. W takim przypadku do rozliczania całości dochodu z najmu jest obowiązany ten z małżonków, któremu został przyznany przedmiot najmu.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:
 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.