POLECAMY |
||
Udziałowiec spółki z o.o. uczestniczący w zgromadzeniu wspólników, aby zachować szansę na zaskarżenie uchwał podjętych przez zgromadzenie, powinien głosować przeciwko nim i zgłosić sprzeciw do protokołu, chyba że może zaskarżyć uchwałę jako członek organu spółki. Rozpoznając sprawę, sąd powinien zbadać czy sprzeciw spełnia wymogi warunkujące merytoryczne rozpoznanie powództwa.
W trakcie zgromadzenia wspólników spółki z o.o. jeden ze wspólników zgłosił sprzeciw wobec podjętej uchwały. W protokole zapisano, że głosował przeciwko uchwale i się jej sprzeciwia. Czy taki zapis wystarczy do zaskarżenia uchwały przez tego wspólnika?
Z powództwem o uchylenie albo stwierdzenie nieważności uchwały może wystąpić wspólnik głosujący przeciwko uchwale, który po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu. Wynika tak z art. 250 pkt 2 K.s.h. Sąd rozpoznający powództwo zawsze bada czy skarżący posiada uprawnienie do zaskarżenia uchwały, a zatem czy spełnione są wszystkie przesłanki wskazane w wymienionym przepisie - posiadanie statusu wspólnika, obecność na zgromadzeniu, głosowanie przeciwko uchwale i zgłoszenie sprzeciwu. Warto zwrócić uwagę, że badanie przez sąd legitymacji do zaskarżania uchwały będzie wyglądało inaczej, gdy skarżący może ją wywodzić z innego źródła, np. gdy jest członkiem zarządu bądź rady nadzorczej (art. 250 pkt 1 K.s.h.).
Wskazany w pytaniu sposób zaprotokołowania sprzeciwu jest wystarczający dla potwierdzenia legitymacji wspólnika do zaskarżenia uchwały. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 kwietnia 2006 r., sygn. akt I CSK 12/06, stwierdził, że żądanie zapisania sprzeciwu powinno być zgłoszone w sposób jednoznaczny i stanowczy po powzięciu uchwały. Zaprotokołowanie sprzeciwu ze wskazaniem, że osoba go zgłaszająca głosowała przeciwko uchwale, spełnia wszystkie przesłanki wynikające z art. 250 pkt 2 K.s.h. Wskazanie faktu głosowania przeciwko uchwale jest szczególnie istotne, gdyż w protokole zgromadzenia wspólników odnotowuje się jedynie ogólną liczbę głosów oddanych za uchwałą, przeciwko lub wstrzymujących się, bez wskazania rodzaju głosów oddanych przez uprawnione do tego osoby.
Obie przesłanki przyznające wspólnikowi prawo do zaskarżenia uchwały wspólników, a zatem głosowanie przeciwko uchwale oraz zażądanie zaprotokołowania sprzeciwu, muszą zostać spełnione łącznie. Powyższe przesłanki muszą być spełnione także w przypadku wspólnika, który stawił się na zgromadzeniu wspólników, mimo jego nieprawidłowego zwołania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 14 grudnia 2017 r., sygn. akt I Aca 1103/17).
Czy wspólnik, zgłaszając sprzeciw wobec uchwały, musi zrobić to bezpośrednio po zakończeniu głosowania, czy też możliwe jest zgłoszenie sprzeciwu w późniejszym momencie zgromadzenia?
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 lutego 2011 r., sygn. akt V CSK 257/10, przyjął, że dla zachowania wymogu określonego w art. 250 pkt 2 K.s.h. wystarczające jest zgłoszenie żądania zaprotokołowania sprzeciwu przed zamknięciem zgromadzenia. W sprawie, w której orzekał SN, wspólnik na początku zgromadzenia oświadczył, że zgromadzenie zostało wadliwie zwołane, następnie głosował przeciwko wszystkim uchwałom. Po podjęciu uchwał o numerach 3, 4 i 5 dodatkowo oświadczał, że głosował przeciwko uchwale, a po podjęciu uchwały nr 6 oświadczył, że zgromadzenie jest wadliwe i wystąpi do sądu o unieważnienie wszystkich uchwał. Właśnie na tle takiego stanu faktycznego Sąd Najwyższy przyjął, że należy przyjąć, iż dla zachowania wymogu określonego w art. 250 pkt 2 K.s.h. wystarczające jest zgłoszenie żądania zaprotokołowania sprzeciwu przed zamknięciem zgromadzenia, zaś sprzeciw skarżącego wspólnika przeciwko podjętym uchwałom wyraził z pewnością wyraźnie i stanowczo. Zdaniem SN opisane oświadczenia wspólnika wskazują niewątpliwie na to, że sprzeciwiał się podjęciu zaskarżonych uchwał.
Jak zatem widać, moment zgłoszenia sprzeciwu nie musi być ściśle powiązany z chwilą zakończenia głosowania. Sprzeciw powinien jednak zostać zgłoszony przed zamknięciem zgromadzenia. Przewodniczący i protokolant muszą odnotować fakt zgłoszenia sprzeciwu. Art. 248 § 2 K.s.h. wymaga od osoby sporządzającej protokół ze zgromadzenia wspólników, aby zgłoszone sprzeciwy zostały w nim wymienione. Gdyby wspólnikowi bezprawnie odmówiono zaprotokołowania sprzeciwu, fakt jego złożenia w toku procesu mógłby wykazywać innymi środkami dowodowymi (np. zeznaniami świadków).
Zwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z o.o. w 2020 r. będzie się odbywać w sposób zdalny. Czy może to jakoś wpływać na dopuszczalność zaskarżenia uchwał przez udziałowców głosujących przeciwko uchwałom?
NIE. Obowiązujące od września 2019 r. i zmienione w marcu 2020 r. przepisy dotyczące udziału w zgromadzeniu wspólników spółki z o.o. przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej nie wprowadzają żadnych ograniczeń dotyczących możliwości zgłaszania sprzeciwów przeciwko podjętym uchwałom. Art. 2341 § 2 K.s.h. w obecnym kształcie przewiduje, że udział przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej musi spełniać co najmniej dwa podstawowe warunki:
Przy spełnieniu tych wymogów wspólnik biorący w sposób zdalny udział w zgromadzeniu może korzystając z bezpośredniej komunikacji zgłosić sprzeciw co do podjętej uchwały. Przewodniczący i protokolant, nawet jeśli nie znajdują się w tym samym miejscu co wspólnik, powinni spełnić spoczywający na nich obowiązek i sprzeciw zaprotokołować.
Poza tym informacje o sposobie uczestniczenia w zgromadzeniu z możliwością zdalnego udziału w nim, wypowiadania się w jego trakcie, wykonywania na nim prawa głosu oraz wniesienia sprzeciwu od podjętej wówczas uchwały bądź uchwał muszą być zamieszczone w zaproszeniu na zgromadzenie wspólników (art. 238 § 3 K.s.h.).
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
