Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Spółki  »   Co z pracownikami przy przekształceniu firmy?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Co z pracownikami przy przekształceniu firmy?

Gazeta Podatkowa nr 65 (1315) z dnia 16.08.2016
Ewelina Mentel-Wyrzychowska

Kodeks spółek handlowych reguluje procedury przekształcenia spółki handlowej w inną spółkę handlową, spółki cywilnej w spółkę jawną bądź w inną spółkę handlową, a także indywidualnego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową. Podmioty przeprowadzające procedurę transformacji nierzadko są pracodawcami. Pracownicy stają się automatycznie pracownikami spółki przekształconej. W przypadku jednak, gdy transformacja dotyczy indywidualnego przedsiębiorcy czy spółki cywilnej, pojawiają się zdania, że zachować należy wymogi związane z przejściem zakładu pracy na innego pracodawcę.

Regulacja z Kodeksu pracy

W myśl art. 231 § 1 K.p. w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów art. 231 § 5 K.p. (dotyczy on osób świadczących dotychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę). Kolejne paragrafy tej regulacji określają skutki przejścia zakładu pracy (patrz ramka).

Zamiast spółki handlowej inna handlowa

W komentarzach do K.s.h. raczej jednogłośnie przyjmowany jest pogląd, że w razie przekształcenia spółki handlowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z o.o. czy akcyjnej) w inną spółkę handlową przytoczona wcześniej regulacja Kodeksu pracy nie ma zastosowania. Art. 231 K.p. wymaga istnienia dwóch odrębnych podmiotów, z których jeden przejmuje zakład pracy od drugiego. W razie przekształcenia spółki handlowej w inną spółkę handlową nie powstaje nowy podmiot prawa. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia, art. 552 K.s.h.). Przed i po wpisie przekształcenia do KRS cały czas funkcjonuje jedna i ta sama spółka, z tym że w innej formie prawnej. Na mocy art. 553 K.s.h. spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej.

Przepisy K.p. wprost nie nakładają na pracodawcę żadnych obowiązków informacyjnych w związku z przekształceniem. Można natomiast spotkać się ze stwierdzeniem, że zalecane jest przekazanie pracownikom informacji o dokonanym przekształceniu, w szczególności wskazać warto osoby uprawnione do reprezentacji pracodawcy, jeżeli zaszły zmiany w tym zakresie.

Z CEIDG do KRS

Przejście pracowników nastąpi także przy przekształceniu indywidualnego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową (z o.o. albo akcyjną). Jednak kontrowersje budzi to, czy stanie się to na podstawie przepisów K.s.h., czy prawa pracy. Procedura przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową uregulowana jest przepisami art. 5841-58413 K.s.h. Sprostanie wymogom procedury powoduje, że przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców KRS (dzień przekształcenia). Osoba fizyczna korzystająca z transformacji staje się z dniem przekształcenia wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki przekształconej.

Przekształcenie i dwa podmioty

Art. 5842 § 1 K.s.h. stanowi, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Jednakże osoba fizyczna pozostanie w dalszym ciągu podmiotem prawa, transformacji ulega natomiast prowadzone przez nią przedsiębiorstwo. Występuje zatem w tym układzie odmienność podmiotu przekształcanego (przedsiębiorcy) oraz powstałej na skutek przekształcenia spółki (z o.o. albo akcyjnej). Trudno więc tu mówić jedynie o zmianie szaty prawnej danego podmiotu. Ta okoliczność okazuje się istotna w przypadku określenia sytuacji przekształcanego przedsiębiorcy jako pracodawcy.

Losy pracowników

Zgodnie z art. 5842 § 1 K.s.h. w aspekcie cywilnoprawnym treść stosunków prawnych łączących przedsiębiorcę z osobami trzecimi nie ulega zmianie, a jedynie ich stroną staje się spółka przekształcona. Wśród prawników nie ma zgodności co do tego, czy analogicznie jest w przypadku stosunków pracy. Część z nich twierdzi, że tak. Ich zdaniem w procedurze przekształcenia przedsiębiorcy przekształcanego w spółkę przejście pracowników nastąpi automatycznie na podstawie art. 5842 K.s.h. (tj. bez np. dodatkowych obowiązków informacyjnych wobec pracowników). Jednakże są też tacy prawnicy, zdaniem których w przypadku tej transformacji należy przestrzegać art. 231 K.p. Można spotkać się z poglądem pośrednim, zgodnie z którym w procedurze przekształcenia powinien mieć zastosowanie art. 5842 K.s.h., ale z ostrożności wskazane jest przestrzeganie art. 231 K.p. Nie da się ukryć, że zachowanie wymogów tej regulacji zabezpieczy pracodawcę - indywidualnego przedsiębiorcę, który planuje dokonać transformacji w spółkę przed ewentualnymi sporami z pracownikami, którzy w celu dochodzenia swoich interesów będą powoływać się na art. 231 K.p.

Skutki transformacji spółki cywilnej

Podobna sytuacja jak w przypadku indywidualnego przedsiębiorcy ma miejsce w razie gdy przekształceniu ulega spółka cywilna w spółkę handlową. Spółka cywilna staje się spółką handlową z chwilą wpisu do KRS. Spółce tej przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Stanowi o tym art. 26 § 5 zd. 2 K.s.h. dotyczący przekształcenia spółki cywilnej w jawną. Ma on odpowiednie zastosowanie także do transformacji spółki cywilnej w każdą inną niż jawna spółkę handlową (art. 551 § 3 K.s.h.). Po zmianie formy prawnej w miejsce kilku wspólników jako współuprawnionych wchodzi jeden podmiot - spółka przekształcona (handlowa). Zatem także w tym przypadku występuje odmienność podmiotu przekształconego i przekształcanego. Zmiana formy prawnej powoduje powstanie odrębnego podmiotu. Na marginesie zaznaczyć należy, że w przypadku spółki cywilnej brak jest jednolitego stanowiska SN czy spółka cywilna może być uznana za pracodawcę. Za taką możliwością SN opowiedział się w wyroku z dnia 18 marca 2014 r., sygn. akt II UK 449/13, a przeciwko w postanowieniu z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn. akt II UZ 34/14.

W przypadku transformacji spółki cywilnej w handlową pracownicy staną się pracownikami tej ostatniej automatycznie. Jednak również w tym przypadku aktualne są kontrowersje, czy stanie się to na podstawie przepisów K.s.h., czy prawa pracy. Wątpliwości opisane wcześniej odnośnie przekształcenia indywidualnego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową można analogicznie odnieść do transformacji spółki cywilnej. Z ostrożności w tych przypadkach zalecane jest przestrzeganie regulacji wynikającej z art. 231 K.p.

Podstawowe, wybrane skutki zastosowania art. 231 K.p.

» pracodawca (gdy nie działają w u niego zakładowe organizacje związkowe) musi wywiązać się z obowiązków informacyjnych wobec pracowników co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę. Zgodnie z art. 231 § 3 K.p. dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, w szczególności warunków pracy, płacy i przekwalifikowania,
» pracownik ma prawo bez wypowiedzenia, za 7-dniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Traktowane jest ono jako rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem (art. 231 § 4 K.p.),
» przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy (art. 231 § 6 K.p.).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.)

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Spółki - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.