Przed podpisaniem umowy ze spółką cywilną należy zgromadzić podstawowe informacje dotyczące jej samej oraz wspólników. Pozwoli to uniknąć dodatkowych kłopotów na etapie egzekucji wykonania zobowiązań spółki, w tym prowadzenia działań windykacyjnych.
Źródłem najbardziej podstawowych informacji o spółce cywilnej może być rejestr REGON. Spółka, w sposób odrębny od jej wspólników, jest tam ujawniana jako podmiot gospodarki narodowej.
Korzystając z wyszukiwarki REGON (www.stat.gov.pl/regon) można dowiedzieć się o danych identyfikacyjnych takich jak numery NIP i REGON oraz nazwa spółki. W rejestrze ujawniane są też takie dane jak adres siedziby oraz przedmiot działalności. Dla osoby gromadzącej informacje o spółce najważniejszą z nich jest pełna nazwa spółki. Nazwa ta w świetle prawa cywilnego powinna bowiem zawierać co najmniej nazwiska (firmy/nazwy) wszystkich wspólników spółki.
Informacja o gronie wspólników dlatego jest tak ważna, gdyż stroną umów zawieranych ze "spółką" w istocie są jej wspólnicy. To oni bowiem posiadają zdolność prawną i to na nich będzie spoczywać solidarna odpowiedzialność za wykonanie zobowiązań. To oni też będą stroną w ewentualnym sporze sądowym, który może powstać na tle wykonania umowy.
Informację o tym, czy przedsiębiorca uczestniczy w spółce cywilnej, można znaleźć w CEIDG (osoby fizyczne) oraz KRS (podmioty podlegające wpisowi do rejestru). W CEIDG zamieszcza się dane o numerach NIP i REGON spółek cywilnych, w których uczestniczy przedsiębiorca oraz o ewentualnej dacie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej w danej spółce. Z kolei w KRS znajduje się wzmianka o wykonywaniu działalności w spółce cywilnej, ale tylko według formuły tak/nie. Więcej szczegółów na temat spółki cywilnej, w której uczestniczy podmiot wpisany do KRS, można znaleźć w umowie tej spółki, która powinna znajdować się w aktach rejestrowych podmiotu.
Z systemu REGON w odniesieniu do spółki i CEIDG w odniesieniu do wspólników nie można jednak ustalić najważniejszej informacji dla kontrahenta spółki cywilnej - jej sposobu reprezentacji.
Art. 866 Kodeksu cywilnego przewiduje, że w braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Reguły prowadzenia spraw spółki określa zaś art. 865 K.c. Z jego § 1 wynika, że każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. Stosownie do art. 865 § 2 K.c. każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników. Natomiast art. 865 § 3 K.c. stanowi, że każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.
W praktyce najczęściej pojawiają się wątpliwości, czy do reprezentowania spółki umocowany jest jeden wspólnik, czy też muszą za nią działać wszyscy. Uzależnione to jest z reguły od tego, czy dokonywana czynność przekracza zakres tzw. zwykłych czynności spółki. Dodatkowo sprawę mogą komplikować postanowienia umowy spółki modyfikujące kodeksowe zasady reprezentacji.
Problemy wynikające z tak zarysowanej sytuacji prawnej można rozstrzygnąć tylko poprzez wgląd do aktualnego tekstu umowy spółki.
Niestety, zapoznanie się z treścią umowy spółki przez kontrahenta jest w zasadzie uzależnione od dobrej woli samych wspólników. Umowy spółek cywilnych składane są do właściwych dla nich urzędów skarbowych, ale osoby trzecie nie mają do nich wglądu. Pewna furtka istnieje tylko w odniesieniu do spółek cywilnych, których wspólnikiem jest przedsiębiorca podlegający wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Jak wynika z art. 45 ust. 7 ustawy o KRS (Dz.U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.), przedsiębiorca, który zgłasza do rejestru okoliczność zawarcia umowy spółki cywilnej, składa do akt rejestrowych odpis umowy spółki. O zmianach umowy przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić sąd rejestrowy oraz złożyć do akt rejestrowych tekst jednolity tej umowy. Z tekstem umowy można zapoznać się poprzez wgląd do akt rejestrowych wspólnika lub składając wniosek o wydanie kserokopii tego dokumentu z akt.
W razie wątpliwości co do sposobu reprezentacji spółki, a w szczególności konieczności rozstrzygania czy zawarcie umowy przekracza zakres zwykłych czynności spółki, należy domagać się złożenia podpisów na kontrakcie przez wszystkich wspólników albo przez osobę (osoby) umocowane do działania za nich.
|
PESEL i NIP wspólników a windykacja Posiadanie informacji o numerach identyfikacyjnych wspólników spółki cywilnej okazuje się szczególnie istotne na etapie prowadzenia przeciwko nim działań windykacyjnych. Powód w pozwie nie musi wskazywać numerów PESEL, KRS czy NIP pozwanych. Sąd będzie ustalał te dane w toku postępowania (art. 2081 K.p.c., Dz. U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.), a następnie uwidoczni je w klauzuli wykonalności. Jeśli jednak wynikające z pozwu dane pozwanego będącego osobą fizyczną (imię, nazwisko i adres) nie pozwalają zidentyfikować go w systemie PESEL, powód będzie zobowiązany przez sąd do podania danych uzupełniających. Numery identyfikacyjne, a w szczególności numer PESEL, okazują się niezbędne do prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W oparciu o ten identyfikator komornik może poszukiwać informacji o dłużniku w ZUS (w tym o miejscu pracy), a także zasięgać informacji o numerach rachunków bankowych oraz danych z elektronicznego zasobu ksiąg wieczystych. Z kolei NIP (lub PESEL w odniesieniu do osób fizycznych) jest niezbędny do prowadzenia przez komornika korespondencji z urzędem skarbowym. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
