Wysokość dodatków za pracę w nocy w 2019 r.

Praca w nocy, ze względu na porę jej wykonywania, charakteryzuje się zwiększoną uciążliwością. Ustawodawca przewidział więc z tego tytułu dodatek do wynagrodzenia za każda godzinę takiej pracy. Podstawę do jego obliczenia stanowi minimalne wynagrodzenie za pracę, choć przepisy zakładowe lub umowa o pracę mogą ustalać go na wyższym poziomie niż wynikający z przeliczeń dokonywanych przy uwzględnieniu płacy minimalnej.

Pora nocna

Pora nocna przypada na 8 godzin wskazanych w przedziale czasowym pomiędzy godzinami 21⁰⁰ a 7⁰⁰ (art. 151⁷ § 1 K.p.). Ustalenia jej w danym zakładzie pracodawca dokonuje indywidualnie. Jeżeli w zakładzie nie zostaną wskazane konkretne godziny obowiązywania pory nocnej przyjmuje się, że pora nocna obejmuje 10 godzin od 21⁰⁰ do 7⁰⁰. W takim przypadku dodatek za pracę w nocy przysługuje pracownikowi za każdą godzinę pracy w tym przedziale czasowym.

Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje wszystkim pracownikom, bez względu na to, czy pracę w porze nocnej wykonują stale czy okazjonalnie.

Wysokość dodatku za pracę w nocy określa art. 151⁸ § 1 K.p. Stanowi on, że pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w nocy w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Należy dodać, że także w przypadku, gdy praca w nocy nie przypada na pełne godziny lub nie jest wielokrotnością pełnych godzin, pracownikowi przysługuje dodatek nocny. Ustala się go wtedy w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego czasu w porze nocnej.

Obliczanie dodatku nocnego

Dodatek za pracę w porze nocnej w wysokości wynikającej z Kodeksu pracy oblicza się na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2019 r. będzie ono wynosiło 2.250 zł.

Sposób obliczenia dodatku za 1 godzinę pracy w porze nocnej określono w § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia... (Dz. U. z 2017 r. poz. 927). W tym celu należy minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym roku podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 23 stycznia 2008 r. wyjaśnił, że przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu należy rozumieć obowiązujący wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 130 K.p. Nie stosuje się więc jako dzielnika liczby godzin wynikających z rozkładu czasu pracy danego pracownika, ani liczby godzin faktycznie przez niego przepracowanych w danym miesiącu, tylko nominalną liczbę godzin do przepracowania obliczoną zgodnie z art. 130 K.p. Ze względu na to, że liczba nominalnych godzin do przepracowania jest zmienna w poszczególnych miesiącach roku, to i wysokość dodatków nocnych różni się w tych miesiącach.

Stosowanie jako dzielnika do obliczenia dodatków nocnych nominalnego wymiaru czasu pracy w danym miesiącu powoduje, że wraz ze wzrostem liczby godzin pracy w miesiącu maleje wysokość dodatku nocnego. Jest on najwyższy w miesiącach, w których obowiązuje najniższy wymiar czasu pracy. Wysokość dodatku za pracę w nocy jest natomiast taka sama bez względu na to, czy pracownik jest zatrudniony na pełny etat, czy na część etatu.

Ryczałt za pracę w nocy

Praca w nocy nie zawsze musi być opłacana dodatkami za każdą godzinę takiej pracy. W określonych przypadkach mogą one zostać zastąpione ryczałtem. Ustawodawca wskazał, że w stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy, dodatek za pracę w nocy może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej (art. 151⁸ § 2 K.p.). Tego sposobu opłacania pracy w nocy nie można więc zastosować do pracowników, którzy świadczą pracę w nocy w siedzibie zakładu pracy lub wykonują taką pracę poza zakładem pracy tylko sporadycznie.

Ryczałt za pracę w nocy ustalany jest szacunkowo, ale powinien odpowiadać liczbie przepracowanych godzin. W sytuacji gdy pracownik przepracuje mniejszą liczbę godzin w porze nocnej niż przyjęto przy ustaleniu ryczałtu, kwota ryczałtu nie powinna zostać zmniejszona. Natomiast gdyby ryczałt był zbyt niski ze względu na przyjęcie zbyt małej liczby godzin pracy w nocy, wówczas pracownikowi przysługuje wyrównanie do faktycznie przepracowanych godzin w nocy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.)