Ważne daty dla księgowych i przedsiębiorców w sierpniu 2025 r.

BŁĘDY W ZATWIERDZONYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM ZA 2024 R. I ICH SKUTKI

Jak stanowi art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości, roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Moment zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego wyznacza graniczną datę, od której nie ma możliwości dokonania zmian w tym sprawozdaniu. Jak bowiem wskazuje art. 54 ust. 1 i ust. 2 ustawy o rachunkowości, skutki informacji o istotnych zdarzeniach dotyczących rocznego sprawozdania finansowego otrzymanych do jego zatwierdzenia odpowiednio ujmuje się w księgach za ten rok i tym sprawozdaniu, a otrzymanych po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego - ujmuje się w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymano (czyli na bieżąco). Zazwyczaj takimi informacjami są ujawnione błędy dotyczące rocznego sprawozdania finansowego.

Mimo iż w ustawie o rachunkowości wskazuje się, że ostateczne zamknięcie ksiąg rachunkowych za dany rok powinno nastąpić w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy, to nie ma to wpływu na możliwość korygowania zatwierdzonego sprawozdania i związanych z nim ksiąg. Zatem nawet gdy wykrycie błędu nastąpi tuż po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, a przed ostatecznym zamknięciem ksiąg, nie ma żadnej możliwości dokonania jakichkolwiek korekt w księgach roku, którego to sprawozdanie dotyczy.

O sposobie korekty istotnych błędów dotyczących rocznego sprawozdania finansowego po jego zatwierdzeniu mówi art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości. W myśl tego przepisu, w księgach rachunkowych, korektę istotnego błędu dotyczącego zatwierdzonego sprawozdania finansowego księguje się w korespondencji z kontem 82 "Rozliczenie wyniku finansowego". Celem takiego ujęcia jest uniknięcie zniekształcenia wyniku finansowego bieżącego roku. Jednostka korektę tę ujmuje w bilansie jako zysk (stratę) lat ubiegłych oraz w odpowiedniej pozycji zestawienia zmian kapitału (funduszu) własnego, jeżeli zobowiązana jest do jego sporządzania, a także opisuje w dodatkowych informacjach i objaśnieniach sporządzanych według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości w ust. 6 pkt 1. Ponadto taka sytuacja powoduje potrzebę retrospektywnego przekształcenia danych porównawczych sprawozdania finansowego, wyjąwszy przypadki, gdy jest to praktycznie niewykonalne.

Korekty błędów, popełnionych w zatwierdzonych sprawozdaniach finansowych za poprzednie lata obrotowe, uznane przez jednostkę za nieistotne wpływają odpowiednio na zysk lub stratę netto bieżącego roku obrotowego. Uważa się, że korekta taka nie zniekształca wyniku finansowego, może być więc księgowana na ogólnych zasadach. W sytuacji jednak, gdy korekta dotyczyłaby przychodów lub kosztów podstawowej działalności operacyjnej, z racji tego, by zniekształceniu nie ulegał wynik podstawowej działalności operacyjnej (co może wpływać na bieżące raporty sporządzane dla celów zarządczych), jednostki mogą też zapisać w polityce rachunkowości, że jej skutki odnosi się w takich przypadkach w pozostałe przychody lub koszty operacyjne.

Jak ustalić, czy popełniony błąd jest istotny? Ustawa o rachunkowości nie zawiera wprost odpowiedzi na to pytanie, pozostawiając tę kwestię do uregulowania w polityce rachunkowości. Można przyjąć próg istotności np. 0,5%-1% sumy bilansowej lub 5%-10% zysku brutto. W odniesieniu do którego sprawozdania finansowego badać istotność błędu - zatwierdzonego, w którym popełniono błąd, czy bieżącego, w którym księguje się korektę? Naszym zdaniem należy go ocenić, biorąc pod uwagę przyjęty próg istotności na tle danych ze sprawozdania finansowego, w którym popełniono błąd i tego, w którym korekty zostaną ujęte. Wskazuje na to brzmienie art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości oraz zasada istotności.

Więcej na ten temat m.in. w GP nr 79 z 2024 r., str. 12.

W przypadku błędów ujawnionych po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego powodujących potrzebę korekty przychodów lub kosztów podatkowych - zastosowanie znajdą regulacje określone odpowiednio w art. 14 ust. 1m i art. 22 ust. 7c ustawy o pdof lub art. 12 ust. 3j i art. 15 ust. 4i ustawy o pdop. Dla celów estońskiego CIT błąd w zatwierdzonym rocznym sprawozdaniu finansowym polegający na nieujęciu pewnych operacji w roku, którego dotyczą, np. niewykazaniu przychodu czy kosztu lub ich korekt, spowoduje obowiązek wykazania dochodu z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych i naliczenia podatku z tego tytułu.

Błąd ujawniony po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego nie skutkuje koniecznością przekazania żadnych dodatkowych informacji w zakresie tego sprawozdania do KAS czy KRS. Może natomiast spowodować potrzebę złożenia korekty zeznania podatkowego.

DOFINANSOWANIE WYPOCZYNKU PRACOWNIKÓW

Wypoczynek pracowników i ich rodzin może zostać dofinansowany przez pracodawcę. Takie dofinansowanie może zostać dokonane ze środków ZFŚS lub środków obrotowych. Przekazane pracownikowi dofinansowanie wypoczynku może zostać ujęte w księgach rachunkowych za pośrednictwem konta 23-4 "Pozostałe rozrachunki z pracownikami" (w analityce: Konto imienne pracownika) - jeśli wypłacane jest osobno, albo na koncie 23-0 "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń" (w analityce: Konto imienne pracownika) - gdy wypłacane jest łącznie z wynagrodzeniem za dany miesiąc (wtedy odpowiedni zapis powinien znaleźć się w zakładowym planie kont). Drugostronne ujęcie kwoty dofinansowania zależy od źródła finansowania. Ponadto - w zależności m.in. od źródła dofinansowania, jego rodzaju i kwoty - mogą wystąpić potrącenia podatkowo-składkowe od przekazywanego pracownikowi dofinansowania.

Więcej m.in. w dodatku do GP nr 47 z 2025 r. i w GP nr 49 z 2025 r., str. 12.