Ustanie wspólności ustawowej w wyniku rozwodu kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych. W tym zakresie zgodnie z orzecznictwem sądów strony mogą dokonać umownego podziału majątku, nie zachowując reguły równych udziałów, co może być wynikiem wzajemnego obrachunku obejmującego splot interesów osobistych, majątkowych, rodzinnych, biznesowych i innych wykraczających poza ramy majątku dorobkowego.
Z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o pdof wynika z kolei, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich. Ponieważ przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez małżonków z tytułu podziału majątku, to w efekcie w oparciu o przywołany przepis wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu pdof. Potwierdził to Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 25 kwietnia 2025 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.247.2025.1.KK.
W małżeństwie podatników panował ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej. Ich małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód w 2021 r. Byli małżonkowie w grudniu 2024 r. zawarli porozumienie w przedmiocie częściowego podziału majątku wspólnego, na podstawie którego tytułem częściowego podziału majątku wspólnego, rozliczenia nakładów i pożytków objętych porozumieniem, były mąż dokonał na rzecz byłej żony spłaty określonej w porozumieniu kwoty.
W zaprezentowanej sytuacji podatniczka miała wątpliwości, czy otrzymana przez nią spłata od byłego męża skutkowała powstaniem po jej stronie obowiązku podatkowego w pdof.
Dyrektor KIS w wydanej interpretacji przypomniał, że kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Z jego przepisów wynika, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny, a wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego. Ten ustrój majątkowy trwa m.in. do ustania małżeństwa z wyjątkami niemającymi zastosowania w analizowanym stanie faktycznym. Jednocześnie art. 43 § 1 K.r.o. wskazuje, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast orzecznictwo wskazuje, że strony mogą dokonać umownego podziału majątku, nie zachowując reguły równych udziałów.
W konsekwencji Dyrektor KIS stwierdził, że ponieważ art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o pdof wyłącza spod działania przepisów ustawy o pdof przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich, to na podatniczce nie ciążył obowiązek podatkowy w związku z otrzymaniem spłaty od byłego męża.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
