Zryczałtowana rekompensata wypłacana przez JST przedsiębiorstwu świadczącemu usługi publicznego transportu zbiorowego i mająca na celu pokrycie strat poniesionych w ramach świadczenia tych usług nie wchodzi w zakres podstawy opodatkowania VAT. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 8 maja 2025 r., w sprawie C-615/23.
Sprawa dotyczyła polskiej spółki, która prowadzi działalność w dziedzinie transportu pasażerskiego. Zawarła ona, w charakterze operatora, umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego z JST, która ma status organizatora publicznego transportu zbiorowego. W ramach tej działalności spółka otrzymuje wynagrodzenie w szczególności ze sprzedaży biletów, których cena jest ustalana przez organizatora. Ponieważ ten sposób finansowania nie jest wystarczający do pokrycia kosztów tych usług, spółka otrzymuje od JST rekompensatę w rozumieniu art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. c) ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Umowa określa warunki wypłaty rekompensaty, której podstawę stanowi ujemny wynik finansowy wynikający z tej działalności, oraz wskazuje maksymalną kwotę rekompensaty za dany okres. W związku z tym spółka we wniosku o interpretację indywidualną zapytała, czy rekompensata ta stanowi obrót podlegający VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi na to, że organ podatkowy uznał, że tak, spółka wniosła skargę do WSA, który uchylił interpretację organu. Skargę kasacyjną wniósł organ podatkowy. NSA postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym, czy omawiana rekompensata, wypłacana odrębnemu podmiotowi (operatorowi) przez JST za świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, wchodzi w zakres podstawy opodatkowania VAT.
Jak podkreślił TSUE, art. 73 dyrektywy VAT stosuje się, gdy subwencja jest bezpośrednio związana z ceną danej transakcji. Aby miała miejsce taka sytuacja, subwencja powinna być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określony towar lub wykonywał określoną usługę. Ponadto należy zbadać, czy nabywcy towarów lub usługobiorcy czerpią zysk z subwencji przyznanej jej beneficjentowi. Niezbędne jest bowiem, by cena, którą ma zapłacić nabywca lub usługobiorca, była ustalona w taki sposób, by zmniejszała się w stosunku odpowiadającym subwencji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, która stanowiłaby element determinujący ceny, jakiej ten ostatni żąda.
Z omawianej sprawy, jak wskazał TSUE, wynika, że rozpatrywane usługi publicznego transportu zbiorowego są świadczone na podstawie umowy zawartej między JST, działającą jako organizator, który ustala cenę biletów, a spółką działającą w charakterze operatora. Ponieważ przychody uzyskane w szczególności ze sprzedaży biletów są niewystarczające do pokrycia kosztów tych usług, JST wypłaca spółce zryczałtowaną rekompensatę, której kwota nie może przekraczać kwoty odpowiadającej ujemnemu wynikowi finansowemu wynikającemu ze wspomnianych usług, a w każdym razie maksymalnej kwoty ustalonej na dany okres. W związku z tym TSUE stwierdził, że rekompensata taka nie jest wypłacana operatorowi konkretnie w celu świadczenia przez niego usługi transportowej na rzecz określonego usługobiorcy i nie ma wpływu na cenę, jaką ma zapłacić ten usługobiorca, ponieważ cena ta nie jest ustalana w taki sposób, że zmniejsza się proporcjonalnie do rekompensaty wypłacanej podmiotowi świadczącemu tę usługę. Natomiast wspomniana rekompensata jest przyznawana po fakcie i jest niezależna od konkretnego korzystania z usług transportowych, lecz zależy od liczby oferowanych wozokilometrów. Taka rekompensata nie wchodzi zatem w zakres pojęcia "subwencji bezpośrednio związanych z ceną" w rozumieniu art. 73 dyrektywy VAT.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
