W 2020 r. zakupiliśmy kilka maszyn i urządzeń, które wprowadziliśmy do ewidencji bilansowej środków trwałych. Jakie informacje dotyczące tych składników majątku powinniśmy przedstawić w sprawozdaniu finansowym sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości?
Minimalny zakres informacji na temat środków trwałych prezentowanych i ujawnianych w sprawozdaniu finansowym określają załączniki do ustawy o rachunkowości. Ponadto Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11) w pkt 11.1-11.3 wskazuje dodatkowe informacje o środkach trwałych, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych. |
W bilanse sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości środki trwałe wykazuje się w pozycji A.II.1. "Środki trwałe" z podziałem na:
Według art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, środki trwałe (zarówno własne, jak i przyjęte w leasing finansowy) wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Zasadniczo środki trwałe wykazuje się w bilansie w tzw. wartości księgowej netto, tzn. po uwzględnieniu wszystkich zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej, które miały miejsce do dnia bilansowego, w tym:
W rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, w pozycji "Zysk/strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych" (pozycja G.I/H.I - wariant kalkulacyjny i pozycja D.I/E.I - wariant porównawczy) wykazuje się różnicę między przychodami z rozchodu (w tym z tytułu sprzedaży, likwidacji, nieodpłatnego przekazania, darowizny) środków trwałych, w tym w budowie, a ich wartością księgową netto powiększoną o koszty związane z rozchodem.
Z kolei we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego prezentuje się przyjęte zasady (politykę) rachunkowości stosowane przez jednostkę w odniesieniu do środków trwałych, w tym zasady ich amortyzacji.
Ponadto zaleca się, aby ujawniać dodatkowe informacje o środkach trwałych, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych (por. pkt 11.3 KSR nr 11). Informacje te wymienione zostały w poniższej tabeli.
Informacje dotyczące środków trwałych, które zaleca się ujawniać w sprawozdaniu finansowym | |
1. | Wartość rynkowa lub inaczej określona wartość godziwa środków trwałych (zwłaszcza nieruchomości), o ile różni się ona w sposób istotny od wykazanej w bilansie wartości księgowej netto |
2. | Wartość początkowa środków trwałych w pełni zamortyzowanych, będących nadal w używaniu, w tym budynków i budowli oraz środków trwałych niskocennych, od których dokonano jednorazowego odpisu amortyzacyjnego |
3. | Wartość księgowa netto czasowo nieużywanych środków trwałych |
4. | Przyczyny wpływające na zmiany stóp i stawek amortyzacji |
5. | Czynniki wpływające na trwałą utratę wartości środków trwałych, oraz czynniki powodujące przerwanie lub zaprzestanie budowy nowych środków trwałych |
Szczegółowe informacje dotyczące środków trwałych prezentuje się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach. Informacje te mogą być przedstawiane w formie not. Noty te udostępnione są jako aktywne druki w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Rachunkowość. Są one na tyle uniwersalne, że każda jednostka może wykorzystać je przy tworzeniu własnej informacji dodatkowej.
W ustępie 1 pkt 1 dodatkowych informacji i objaśnień przedstawia się szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych (a także wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych), zawierający stan tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości, nabycia, rozchodu, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy. Dla majątku amortyzowanego przedstawia się dodatkowo stany i tytuły zmian dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia. Ze względu na zakres informacji koniecznych do wykazania, mogą one zostać przedstawione w nocie do informacji dodatkowej, sporządzonej w formie tabeli. W tym celu można wykorzystać notę 1 "Zmiana wartości początkowej i umorzenia środków trwałych".
Z kolei w ustępie 1 pkt 2 dodatkowych informacji i objaśnień prezentuje się kwotę dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych. W tym punkcie ujawnia się informacje o dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisach aktualizujących wartość aktywów trwałych (odrębnie dla długoterminowych aktywów niefinansowych oraz długoterminowych aktywów finansowych). W tym celu można wykorzystać notę 4 "Odpisy aktualizujące wartość długoterminowych aktywów niefinansowych".
Natomiast w ustępie 1 pkt 4 dodatkowych informacji i objaśnień ujawnia się wartość gruntów użytkowanych wieczyście. W tym celu można wykorzystać notę 7 "Grunty użytkowane wieczyście". Należy pamiętać, że prezentowane dane liczbowe powinny wynikać z posiadanych przez jednostkę dokumentów (np. potwierdzających nadanie jej prawa użytkowania wieczystego gruntów, czy stanowiących podstawę naliczania rocznych opłat za użytkowanie wieczyste).
Wskazówki jak sporządzić sprawozdanie finansowe za 2020 r. można znaleźć w serwisie www.gofin.pl w zakładce Bilans 2020 |
W ustępie 1 pkt 5 dodatkowych informacji i objaśnień przedstawia się wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu. W tej pozycji wykazywane są środki trwałe używane na podstawie ww. umów, z których niezbicie wynika, że jednostka nie musi (nie ma obowiązku lub prawa) ich amortyzować lub umarzać (jeżeli np. umowa nie spełnia co najmniej jednego z warunków określonych w art. 3 ust. 4 pkt 1-7 ustawy o rachunkowości). W tym celu można wykorzystać notę 8 "Środki trwałe nieamortyzowane lub nieumarzane (ewidencjonowane pozabilansowo)". Ważne jest, aby wartość środków trwałych wynikała z zawartych umów lub z polis ubezpieczeniowych albo - w przypadku braku danych w tym zakresie - została ustalona szacunkowo przez jednostkę we własnym zakresie.
|