Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Przygotowanie do badania sprawozdania finansowego za 2019 r.
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Przygotowanie do badania sprawozdania finansowego za 2019 r.

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 18 (498) z dnia 20.09.2019
1. Kogo dotyczy obowiązek badania rocznego sprawozdania finansowego?
Jednostki, których roczne sprawozdania finansowe podlegają obowiązkowi badania przez firmę audytorską, wymienia art. 64 ustawy o rachunkowości. Wśród podmiotów objętych tym obowiązkiem można wyróżnić dwie grupy - mianowicie jednostki, których sprawozdania finansowe są objęte obowiązkiem corocznego badania bezwarunkowo, oraz jednostki, których sprawozdania finansowe są objęte obowiązkiem badania po spełnieniu określonych w ustawie o rachunkowości warunków dotyczących sumy aktywów, wysokości przychodów oraz średniorocznego zatrudnienia.

Poniżej wymieniamy jednostki, które poddają badaniu roczne sprawozdanie finansowe bez względu na wielkość średniorocznego zatrudnienia, sumy aktywów bilansu oraz wielkość przychodów ze sprzedaży.

Roczne sprawozdania finansowe jednostek, które podlegają obowiązkowi badania
przez firmę audytorską bez spełnienia dodatkowych warunków

  1. Roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność:

a) banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych oddziałów i oddziałów zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów zakładów reasekuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych,

b) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,

c) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b ustawy o rachunkowości,

d) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

e) krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego,

f) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji.

  1. Sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie.
     
  2. Roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR.
     
  3. Roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.

Pozostałe jednostki - w tym przede wszystkim spółki z o.o., spółki jawne, partnerskie, komandytowe, cywilne oraz przedsiębiorstwa osób fizycznych - poddają badaniu roczne sprawozdania finansowe, jeśli w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe (w odniesieniu do sprawozdań za 2019 r. uwzględnia się dane za 2018 r.), spełniły co najmniej dwa z trzech poniższych warunków:

1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro (tj. 10.750.000 zł),

3) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro (tj. 21.500.000 zł).

Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy. Średni kurs ogłoszony przez NBP z 31 grudnia 2018 r. dla 1 euro wynosił: 4,3000 zł/euro. Tak też przeliczono podaną wyżej sumę aktywów bilansu oraz przychody netto.

Należy pamiętać, iż obowiązkowemu badaniu podlegają również roczne sprawozdania finansowe jednostek prowadzących księgi rachunkowe, które dla celów podatkowych wybrały bilansową metodę ustalania różnic kursowych. Wynika to z treści art. 9b ust. 1 pkt 2 updop oraz art. 14b ust. 2 updof.


2. Kiedy podpisać umowę o badanie sprawozdania finansowego za 2019 r.?
Umowa z firmą audytorską o badanie sprawozdania finansowego powinna zostać podpisana w terminie umożliwiającym firmie audytorskiej udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Taki obowiązek wynika z treści art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Koszty przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka.

Podstawowym terminem inwentaryzacji jest ostatni dzień każdego roku obrotowego. W odniesieniu jednak do niektórych składników majątkowych ustawa dopuszcza rozpoczęcie inwentaryzacji 3 miesiące przed końcem roku obrotowego. W jednostce, która za swój rok obrotowy przyjęła rok kalendarzowy, inwentaryzacja niektórych składników majątku może się więc rozpocząć już 1 października 2019 r. W takiej sytuacji, umowę o badanie rocznego sprawozdania finansowego należy podpisać jeszcze przed rozpoczęciem inwentaryzacji, czyli najpóźniej do 30 września 2019 r.

Na obowiązek uczestnictwa biegłego rewidenta w spisie z natury zwrócił także uwagę Komitet Standardów Rachunkowości w stanowisku w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Według pkt 18 i pkt 73 tego stanowiska, kierownik jednostki powinien powiadomić odpowiednio wcześniej o terminie spisu podmiot uprawiony, z którym zawarto umowę o badanie, aby umożliwić biegłemu rewidentowi lub jego przedstawicielowi udział w spisie z natury. Jednostka powinna więc zadbać o to by, wybór podmiotu uprawnionego i zawarcie umowy o badanie nastąpiły przed rozpoczęciem inwentaryzacji drogą spisu z natury. Ponadto jednostka powinna zawiadomić biegłego rewidenta (podmiot uprawniony) o terminach przeprowadzenia spisu z natury, jak również poinformować o przeprowadzeniu spisu z natury w szczególnych warunkach, wymagających odpowiednich uprawnień (np. na dużych wysokościach) lub wymagających odpowiedniego wyposażenia itp.

Przepisy prawne Stanowisko w sprawie inwentaryzacji
zapasów dostępne jest w serwisie
www.przepisy.gofin.pl

Biegły rewident nie uczestniczy aktywnie w przebiegu spisu z natury - jest jego obserwatorem. Ma on jednak prawo do wglądu w dokumentację inwentaryzacyjną i otrzymania jej kopii. Może wnioskować o ponowne przeliczenie wybranych składników zapasów, uzyskanie wyjaśnień od członków zespołu spisowego lub innych osób uczestniczących w spisie. Ma także prawo do potwierdzenia na arkuszu spisowym swojej obecności w czasie spisu danego składnika zapasów.


3. Kto powinien dokonać wyboru firmy audytorskiej i zawrzeć umowę o badanie sprawozdania finansowego?
Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający jednostki. Z kolei kierownik tej jednostki jest zobowiązany do zawarcia umowy o badanie.

Na podstawie art. 66 ust. 4 ustawy o rachunkowości, wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Przykładowo w spółce z o.o. organem zatwierdzającym są wspólnicy. Co istotne z ustawy o rachunkowości wyraźnie wynika, że wyboru firmy audytorskiej nie może dokonać kierownik jednostki, czyli np. w przypadku spółki z o.o. - nie może tego dokonać zarząd spółki. Na kierowniku jednostki ciąży natomiast obowiązek zawarcia umowy z firmą audytorską o badanie sprawozdania finansowego. Oznacza to, że organ zatwierdzający jednostki podejmuje decyzję o wyborze firmy audytorskiej, np. w formie uchwały, a kierownik jednostki wykonuje postanowienia tej uchwały w zakresie zawarcia umowy z wyznaczoną firmą. Celem badania sprawozdania finansowego jest bowiem sprawdzenie czy sprawozdanie to rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy badanej jednostki oraz czy jest zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości i przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości. Tym samym jest weryfikacją pracy m.in. kierownika jednostki, jako odpowiedzialnego za rachunkowość, w tym za sporządzenie sprawozdania finansowego.

W przypadku badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1421 ze zm.), zwanej dalej ustawą o biegłych rewidentach, pierwszą umowę o badanie sprawozdania finansowego kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Tak stanowi z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Zatem kierownik jednostki, podpisując pierwszą umowę o badanie sprawozdania finansowego, powinien zawrzeć ją na dwa lata. Przy czym zawarcie przez kierownika jednostki umowy o badanie jest wynikiem decyzji podjętej wcześniej przez organ zatwierdzający (np. w spółce z o.o. - w formie uchwały).

Uwaga: Wymóg dotyczący dwuletniego minimalnego okresu trwania umowy o badanie nie dotyczy dobrowolnych badań rocznych sprawozdań finansowych.

Przykład uchwały zgromadzenia wspólników spółki z o.o. w sprawie wyboru firmy audytorskiej prezentujemy poniżej.

Przykład uchwały zgromadzenia wspólników spółki z o.o. w sprawie wyboru firmy audytorskiej


4. Czy można zawrzeć roczną umowę o badanie sprawozdania finansowego?
Wynikający z treści art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości obowiązek zawarcia umowy o badanie ustawowe sprawozdań finansowych na co najmniej dwuletni okres ma zastosowanie po raz pierwszy w przypadku zawierania umowy z nową firmą audytorską, a także do przedłużenia umowy zawartej z nową firmą audytorską. Jedynie przedłużenie umowy zawartej z audytorem, z którym pierwsza umowa o badanie odnosiła się do sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się przed 16 czerwca 2016 r. może następować na okresy roczne.

W wyniku nowelizacji ustawy o biegłych rewidentach, która miała miejsce w 2017 r., zmieniono zasady zawierania umów pomiędzy podmiotem, którego sprawozdanie finansowe podlega badaniu a firmą audytorską. Stosownie do wprowadzonych zmian zobowiązano jednostki do zawierania pierwszej umowy o badanie ustawowe sprawozdania finansowego na minimum dwa lata. Termin ten dotyczy badania sprawozdań finansowych sporządzonych za lata obrotowe rozpoczynające się po 16 czerwca 2016 r. (por. art. 284 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach). Jeżeli jednak pierwsza umowa o badanie dotyczyła sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się przed 16 czerwca 2016 r., to każde przedłużenie takiej umowy może obejmować jeden rok lub więcej lat. 

PIBRPotwierdza to odpowiedź Polskiej Izby Biegłych Rewidentów zamieszczona na stronie internetowej: www.pibr.org.pl w zakładce Pytania i odpowiedzi do ustawy, w której wyjaśniono, że: "Pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy jest umową, którą poprzedza brak współpracy firmy audytorskiej z klientem w zakresie badania sprawozdania finansowego za rok poprzedni (...).

Jeżeli pierwsza umowa o badanie jest umową dotyczącą sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się po 16.06.2016 roku, to każde przedłużenie takiej umowy powinno być co najmniej dwuletnie. Przykład: pierwsza umowa obejmowała badanie sprawozdań finansowych za lata 2017-2018. Przedłużenie pierwszej umowy powinno obejmować okres co najmniej 2019-2020.

Jeżeli pierwsza umowa o badanie dotyczyła sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się przed 16.06.2016 roku, to każde przedłużenie takiej umowy może obejmować jeden rok lub więcej lat. Przykład: pierwsza umowa obejmowała badanie sprawozdania finansowego za rok 2013. Jednostka badana kontynuowała współpracę z firmą audytorską w latach 2014-2016. Jeżeli jednostka zamierza dalej kontynuować tę współpracę, to może przedłużyć pierwszą umowę na okres 2017 roku lub więcej lat."

Zwracamy uwagę, iż w art. 79 ustawy o rachunkowości przewidziano określone sankcje za naruszenie przepisów tej ustawy, w tym dotyczących badania sprawozdań finansowych. Z przepisu tego wynika m.in., iż grzywnie lub karze ograniczenia wolności podlega ten, kto wbrew przepisom ustawy o rachunkowości:

  • nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta,
     
  • nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków,
     
  • zawiera z firmą audytorską umowę o badanie ustawowe w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach, na okres krótszy niż dwa lata.

Przy zawieraniu umowy o badanie sprawozdania finansowego należy również zwrócić uwagę na treść art. 66 ust. 5a ustawy o rachunkowości. Na mocy tego przepisu, za nieważne z mocy prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne w umowach zawartych przez badaną jednostkę, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy audytorskiej przez organ dokonujący tego wyboru, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich. Niestosowanie się do tego wymogu zostało również zagrożone sankcjami. Stosownie bowiem do art. 79 pkt 10 ustawy o rachunkowości, kto wbrew przepisom ustawy stosuje ww. klauzule w umowie, podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.