1) W firmie pracownicy świadczą pracę w podstawowej organizacji czasu pracy od poniedziałku do piątku, a soboty są dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Obowiązują ich jednomiesięczne okresy rozliczeniowe. Czy w maju 2025 r. należy wyznaczyć im inny dzień wolny za święto przypadające w sobotę 3 maja br.?
W przypadku stosowania podstawowej organizacji czasu pracy i sobót wolnych z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, za święto przypadające w sobotę należy wyznaczyć inny dzień wolny od pracy. Wynika to ze sposobu ustalania wymiaru czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym i zachowania zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.
Jak stanowi art. 130 Kodeksu pracy, obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
Tak obliczony wymiar czasu pracy ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy pracownika (art. 130 § 3 K.p.).
W ten sam sposób ustala się wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego na część etatu, przy czym wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z art. 130 K.p. obniża się proporcjonalnie do wielkości etatu niepełnoetatowca. Według podanych zasad oblicza się też wymiar czasu pracy pracowników objętych niższymi normami czasu pracy na podstawie przepisów odrębnych (np. pracowników niepełnosprawnych czy medycznych), stosując odpowiednio te niższe normy.
W maju 2025 r. przypadają dwa święta, tj. 1 i 3 maja. Przy czym święto 3 maja br. występuje w sobotę. Oznacza to, że pracodawcy stosujący podstawową organizację czasu pracy, w której pracownicy świadczą pracę od poniedziałku do piątku, a soboty są dniami wolnymi z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, są obowiązani wyznaczyć inny dzień wolny od pracy za święto 3 maja br. Dzień ten powinien przypadać w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym występuje święto, co pozwoli na zachowanie prawidłowego wymiaru czasu pracy i zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.
Ustalenie wymiaru czasu pracy w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym obejmującym maj br.:
(40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) - (8 godz. × 2 święta) = 160 godz.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu, z uwagi na obowiązującą w firmie organizację czasu pracy, w maju br. pracownikom należy zaplanować 20 dni pracy po 8 godzin. Przy czym za 3 maja br. (święto przypadające w wolną w sobotę) należy wyznaczyć inny dzień wolny od pracy, np. 2 maja br.
2) W zakładzie pracy obowiązują 3-miesięczne okresy rozliczeniowe (liczone od stycznia). Pracownik zatrudniony w podstawowej organizacji czasu pracy od poniedziałku do piątku po 8 godzin na dobę, od 28 kwietnia 2025 r. nieprzerwanie jest niezdolny do pracy z powodu choroby. Obecne zwolnienie obowiązuje do 31 maja br. W zakładzie dzień wolny za święto 3 maja br. został wyznaczony na 2 maja br. Czy, jeżeli w czerwcu br. pracownik powróci do pracy, to pracodawca powinien oddać mu dzień wolny za święto 3 maja br. w czerwcu br.?
W okolicznościach podanych w pytaniu pracodawca nie ma podstaw do wyznaczenia pracownikowi kolejnego dnia wolnego od pracy.
Wymiar czasu pracy w obowiązującym okresie rozliczeniowym oblicza się zgodnie z art. 130 K.p. Tak obliczony wymiar czasu pracy ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem. W praktyce pracodawcy, u których stosowany jest podstawowy system czasu pracy z sobotami jako dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, są zobligowani do wyznaczenia innego dnia wolnego od pracy w razie wystąpienia święta w taką sobotę. Niewyznaczenie tego dnia wolnego spowoduje wystąpienie za małej liczby dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.
Bywają sytuacje, gdy w dniu wolnym wyznaczonym za święto przypadające w sobotę wolną od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, pracownik jest nieobecny z powodu choroby. W takim przypadku obowiązujący go wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym ulega obniżeniu o liczbę godzin tej nieobecności. Skutkuje to brakiem obowiązku wyznaczenia innego dnia wolnego za święto w wolną sobotę. Tak też uznało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie udostępnionym naszemu Wydawnictwu w dniu 19 lipca 2016 r. (patrz: ramka).
| "(...) w przypadku gdy zostanie wyznaczony dzień wolny od pracy w zamian za święto przypadające w dniu wolnym z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy, a także gdy zostanie wyznaczony dzień wolny w zamian za pracę w niedzielę lub święto oraz udzielony dzień wolny za pracę w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy i okaże się, że data takiego dnia wolnego od pracy przypadnie w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby, to w opinii Departamentu nie ma podstaw do tego, aby udzielić innego dnia wolnego od pracy w innym terminie. W takim przypadku pracodawca realizuje swój obowiązek udzielenia dnia wolnego od pracy i nie ma podstaw, aby nakładać na niego obowiązek udzielenia dnia wolnego od pracy w innym terminie. (...)
Zgodnie z art. 130 § 3 K.p., wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. Oznacza to, że usprawiedliwiona nieobecność w dniu rozkładowo wolnym od pracy pozostaje bez wpływu na wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym. Zatem choroba pracownika w zastępczym dniu wolnym od pracy nie stanowi okoliczności uniemożliwiającej pracownikowi wykorzystanie dnia wolnego i pozostaje bez wpływu na charakter kompensacyjny tego dnia. (...)" |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
