W przedsiębiorstwie wodociągowym odbywają praktyki studenci uczelni wyższych oraz uczniowie. Nie jest to praktyczna nauka zawodu. Jakie regulacje prawne mają zastosowanie do praktyk? Czy obowiązkiem pracodawcy jest skierowanie takich osób na badania lekarskie i poniesienie ich kosztów?
W zakresie wymienionych praktyk stosujemy różne uregulowania prawne. Do praktyk zawodowych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych ma zastosowanie rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. nr 244, poz. 1626 ze zm.), natomiast praktyki studenckie podlegają ogólnym uregulowaniom zawartym w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.), dalej ustawie.
Pracodawca nie ma, co do zasady, obowiązku skierowania uczniów i studentów na badania lekarskie, ponieważ jest to domena podmiotów (szkoła, uczelnia) kierujących na praktykę. Może jednak to uczynić i sam ponieść ich koszt, szczególnie wówczas, gdy warunki pracy w zakładzie pracy są szkodliwe czy uciążliwe dla zdrowia.
Z rozporządzenia z 15 grudnia 2010 r. wynika, że ma ono zastosowanie do uczniów i słuchaczy publicznych szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe oraz odpowiednio do pracowników młodocianych odbywających praktyczną naukę zawodu w ramach przygotowania zawodowego. Może być ona organizowana w formie zajęć praktycznych, a w technikum i szkole policealnej także w formie praktyk zawodowych (§ 4 ust. 1). Ustawodawca przesądził, że praktyki zawodowe i zajęcia praktyczne są po prostu formami praktycznej nauki zawodu. Obie te formy organizuje się w celu zastosowania i pogłębienia zdobytej wiedzy oraz umiejętności zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy. Dodatkowo z § 4 ust. 1a tego aktu prawnego wynika, że wspomniane zajęcia praktyczne mogą odbywać się u pracodawców albo na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, albo w oparciu o umowę o praktyczną naukę zawodu, zawartą pomiędzy dyrektorem szkoły a pracodawcą przyjmującym uczniów na tę naukę.
Inaczej jest w przypadku praktyk studenckich (ze skierowania uczelni wyższej albo samodzielnego zgłoszenia). Według art. 11 ust. 9 ustawy, istnieje obowiązek uwzględnienia w procesie kształcenia co najmniej trzymiesięcznego okresu praktyki zawodowej, przy czym uczelnia może je organizować m.in. w formie praktyk u pracodawcy. Praktyka ta jest więc elementem procesu edukacji w szkolnictwie wyższym.
Odnośnie problematyki badań lekarskich praktykantów warto zwrócić uwagę na trzy kwestie. Po pierwsze, praktykant nie jest pracownikiem zakładu pracy. Po drugie, jeśli ustawodawca miałby na celu obciążyć zakład pracy finansowaniem badań, to zapewne inna byłaby treść art. 229 § 1 K.p. Dla porównania warto zauważyć, że np. art. 304 § 2 K.p. wprost stanowi o uczniach i studentach niebędących pracownikami. Z tym, że ten przepis nakłada na pracodawcę obowiązek jedynie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków zajęć dla tych osób, a nie np. kierowania na badania lekarskie. Po trzecie, kluczowe znaczenie ma w tej sprawie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2014 r. w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadgimnazjalnych... (Dz. U. poz. 1144), dalej rozporządzenie, które dotyczy zarówno uczniów szkół, jak i studentów. Przepis § 3 ust. 1 tego aktu prawnego wprost stanowi, że lekarz przeprowadza badanie lekarskie na podstawie skierowania wydanego przez placówkę dydaktyczną. Z powyższego wynika, że to zasadniczo na szkole/ /uczelni spoczywa zarówno obowiązek skierowania na badania lekarskie ucznia/praktykanta, jak i ich sfinansowanie. Może się jednak zdarzyć, że dany zakład pracy będzie wymagał od praktykanta specjalistycznych badań np. pod kątem prac wysokościowych. Wtedy mógłby sam je sfinansować albo np. ustalić zasady pokrycia kosztów ze szkołą/uczelnią w umowie.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
