W swoim testamencie zamierzam zapisać wnukowi małą nieruchomość. Na spadkobierców chcę jednak powołać moje dzieci. Czy zapis nieruchomości może znaleźć się w normalnym własnoręcznym testamencie, czy trzeba w tym celu sporządzić akt notarialny?
Od 23 października 2011 r. spadkodawca może zamieścić w testamencie dwa rodzaje zapisów. Jeden, nazywany obecnie zapisem zwykłym, może znaleźć się w każdym testamencie, w tym również sporządzonym własnoręcznie. Dotyczy to także zapisu, którego przedmiotem jest nieruchomość (własność nieruchomości). Zapis zwykły to po prostu zwykłe zobowiązanie spadkobiercy do tego, aby wykonać określone działanie, w tym przypadku w sprawie przeniesienia własności nieruchomości na wnuka. Samo zamieszczenie zapisu nie powoduje, że nieruchomość zostanie "automatycznie" nabyta przez wnuka (zapisobiercę) po śmierci Czytelnika. Konieczne do tego będzie podpisanie umowy przez zainteresowane strony. Taka umowa będzie musiała być zawarta w formie aktu notarialnego. Taki zapis jest bezpieczny dla wnuka, gdyż jeśli spadkobiercy nie będą chcieli wykonać zapisu dobrowolnie, wówczas ma on prawo dochodzić wykonania tego roszczenia na drodze sądowej.
Niewątpliwie realnie lepszym rozwiązaniem z punktu widzenia zapisobiercy jest skorzystanie z relatywnie nowej instytucji, tj. zapisu windykacyjnego. Istota tego zapisu sprowadza się do tego, że z chwilą śmierci spadkodawcy (otwarcia spadku) wywołuje on tzw. skutek rzeczowy, tj. następuje "automatyczne" przeniesienie własności przedmiotu zapisu na zapisobiercę. Nie potrzeba więc później działania ze strony spadkobierców, nie trzeba podpisywać umowy itd. Przedmiotem takiego zapisu może być przykładowo rzecz oznaczona co do tożsamości (nieruchomość, samochód) czy przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Z uwagi jednak na tak dalekie skutki prawne zapisu, może on znaleźć się jedynie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Stanowi o tym art. 9811 § 1 K.c.
Zapis zwykły może znaleźć się również w testamencie własnoręcznym, nawet jeśli dotyczy nieruchomości; zapis windykacyjny wyłącznie w testamencie notarialnym.
Koszt sporządzenia normalnego testamentu u notariusza to maksymalnie 50 zł, natomiast jeśli w testamencie zawarty zostanie zapis, polecenie lub wydziedziczenie, stawka wynosi nie więcej niż 150 zł. Z kolei w przypadku zapisu windykacyjnego stawka jest najwyższa i wynosi 200 zł. Jest to stawka netto, do której trzeba doliczyć podatek VAT.
|