Dowiedziałam się, że mój mąż ma spore długi, które wynikają z umów podpisanych jeszcze przed zawarciem małżeństwa. W naszym związku obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Czy wierzyciel męża może skierować egzekucję do naszego wspólnego majątku? Co ze środkami, które otrzymałam przed ślubem od moich rodziców?
Majątek, który Czytelniczka uzyskała od rodziców przed ślubem, stanowi jej majątek osobisty. Nie może on zostać zajęty na spłatę zobowiązania, o którym mowa w pytaniu. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (czyli przede wszystkim przed zawarciem związku małżeńskiego).
Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać jej spłacenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z niektórych jego praw (chodzi m.in. o prawa autorskie i prawa pokrewne). Wynika to z art. 41 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.). Do majątku wspólnego małżonków należą np. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Oznacza to, że pomimo tego, iż Czytelniczka nie jest dłużnikiem materialnoprawnym, a jej majątek osobisty nie zostanie naruszony, poniesie ekonomiczny ciężar związany z uregulowaniem długu współmałżonka, choćby z tego względu, że wynagrodzenie za pracę współmałżonka do majątku wspólnego nie trafi, gdyż zostanie zajęte na spłatę jego zobowiązania.
Zdarza się, że majątek, który w powyższym trybie wierzyciel może zająć, nie wystarcza na to, by dług został spłacony. Należy pamiętać, że w wyjątkowych sytuacjach wierzyciel ma prawo domagać się ustanowienia w związku małżeńskim dłużnika przymusowego ustroju majątkowego, którym jest rozdzielność majątkowa. Wierzyciel jednego z małżonków może tego żądać, jeżeli uprawdopodobni, że uregulowanie przysługującej mu wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym (np. nakazem zapłaty zaopatrzonym w klauzulę wykonalności) wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Z chwilą gdy rozdzielność zacznie obowiązywać, wobec przedmiotów, praw objętych dotychczas współwłasnością łączną (wspólnością majątkową) będzie się stosować regulacje dotyczące współwłasności udziałowej. Może pozwolić to wierzycielowi na zajęcie przysługującego dłużnikowi udziału np. w nieruchomości, którą dłużnik i współmałżonek pozostający wówczas w ustroju wspólności majątkowej kupili i która stanowiła składnik ich majątku wspólnego.
|