Odziedziczyłam z rodzeństwem spadek po ojcu. Każde z nas otrzymało po 1/3 spadku. Kilka tygodni temu uzyskaliśmy u notariusza notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Chcemy teraz spadek formalnie podzielić. Czy musimy w tej sytuacji wszczynać sprawę sądową, czy wystarczy, że uzgodnimy między sobą, komu mają przypaść na wyłączną własność składniki majątku pozostawionego przez ojca?
W polskim systemie prawnym nie przewiduje się obowiązku formalnego działu spadku, tj. rozliczenia spadkobierców i likwidacji stanu współwłasności powstałego na skutek dziedziczenia. Analogicznie nie ma również obowiązku znoszenia współwłasności, która powstała na podstawie innych zdarzeń prawnych. Prędzej czy później dokonanie działu spadku będzie jednak koniecznością niewynikającą z prawa, ale z życia. Dział spadku może nastąpić w formie umownej albo w trybie sądowym. Tryb umowny wchodzi w grę wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do zasad podziału. Natomiast do działu spadku w sądzie dochodzi najczęściej wtedy, gdy wspomnianego porozumienia między spadkobiercami nie ma. Niemniej tryb ten wybierany jest również z uwagi na niskie koszty dokonania podziału, co ma znaczenie w szczególności, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość. Wszczęcie sprawy sądowej może nastąpić na wniosek któregokolwiek ze spadkobierców. Sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednak z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Sądowy częściowy dział spadku może nastąpić w szczególności z tego powodu, że w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo.
Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Z kolei gdy do spadku należy przedsiębiorstwo, umowa o dział spadku powinna być zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (chyba że w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość albo przedsiębiorstwo jest objęte zarządem sukcesyjnym, wówczas umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego). Warto wskazać, że nawet jeśli przepis dla działu spadku nie przewiduje formy szczególnej, zawsze zaleca się wybranie chociaż zwykłej formy pisemnej - podział umowny w formie ustnej często jest ważny i skuteczny, jednak względy dowodowe przemawiają za działem w formie co najmniej zwykłej pisemnej.
Decydując się z kolei na dział sądowy, należy pamiętać, że tego rodzaju sprawa toczy się w trybie nieprocesowym. Wniosek o dział spadku w trybie sądowym podlega opłacie sądowej stałej w wysokości 500 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w wysokości 300 zł. Jeśli wniosek dotyczy działu spadku w połączeniu ze zniesieniem współwłasności, opłata sądowa wynosi odpowiednio 1.000 zł albo 600 zł.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
