Ojciec sporządził testament, w którym zamieścił dwa różne zapisy. W jednym z nich wskazał, że jako spadkobierca mam przekazać wnukowi spadkodawcy kwotę 10 tys. zł w terminie trzech miesięcy po jego śmierci. Drugi zapis z kolei brzmi w ten sposób, że na wieloletnią przyjaciółkę ojca przenosi się z chwilą śmierci spadkodawcy własność nieruchomości. Testament ma formę aktu notarialnego. Czy oba te zapisy muszę wykonać?
Jeśli testament jest ważny i nie zachodzą jakieś inne szczególne okoliczności, spadkobierca musi się zastosować do dyspozycji zamieszczonych w tym dokumencie.
Z opisu sprawy wynika, że mamy do czynienia z dwoma różnymi zapisami - z tzw. zapisem zwykłym oraz z zapisem windykacyjnym. Zapis zwykły polega na tym, że zobowiązuje się spadkobiercę do przekazania zapisobiercy wskazanej rzeczy (prawa). Tym samym z chwilą śmierci ta rzecz (prawo) nie przechodzi od razu na zapisobiercę. Posiada on jedynie roszczenie, by domagać się od spadkobiercy wykonania ciążącego na nim zobowiązania. Samo zamieszczenie zapisu nie spowoduje zatem, że stosowna kwota zostanie automatycznie przekazana do majątku wnuka spadkodawcy. Konieczne do tego będzie podpisanie umowy przez zainteresowane strony. Dlatego też w odniesieniu do powyższego zapisu wspomina się o tym, że musi on być wykonany przez spadkobiercę. Jeśli spadkobierca nie wykona zobowiązania, może zostać pozwany do sądu.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku zapisu windykacyjnego. Polega on na tym, że z chwilą śmierci spadkodawcy (otwarcia spadku) wywołuje on tzw. skutek rzeczowy, tj. następuje automatyczne przeniesienie własności przedmiotu zapisu na zapisobiercę. Nie potrzeba więc późniejszego działania ze strony spadkobierców, nie trzeba podpisywać umowy itd. Przedmiotem takiego zapisu może być przykładowo rzecz oznaczona co do tożsamości (nieruchomość, samochód) czy przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Z uwagi jednak na tak dalekie skutki prawne zapisu, może on znaleźć się jedynie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Stanowi o tym art. 9811 § 1 Kodeksu cywilnego.
Zapis windykacyjny można zamieścić jedynie w testamencie notarialnym.
W pytaniu jest mowa o tym, że forma aktu notarialnego została zachowana. Zatem, jeśli nie występują jakieś okoliczności z mocy prawa, przyjaciółka spadkodawcy stała się właścicielką nieruchomości bez konieczności działania ze strony spadkobiercy. Nabycie własności nastąpiło w tym samym momencie co nabycie spadku - z chwilą otwarcia spadku, śmierci testatora.
|