Po śmierci mamy rodzeństwo, które z nią mieszkało, zmusiło mnie do odrzucenia spadku. Byłam razem z nimi jednym ze spadkobierców (mama nie zostawiła testamentu). Chcę cofnąć swoją decyzję. Czy mam do tego prawo?
Po złożeniu oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku dochodzi do podjęcia ostatecznej decyzji w sprawie dziedziczenia i spadkobierca nie może w normalnym trybie cofnąć swojej decyzji. Można skorzystać jednak ze szczególnej instytucji powołując się na okoliczność bezprawnego działania rodzeństwa i zmuszenia do podjęcia określonej decyzji o spadku.
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku powoduje, że spadkobierca zostaje wyłączony od dziedziczenia tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. W celu uchylenia się od skutków takiego oświadczenia złożonego pod wypływem groźby, należy podjąć określone działanie. Polega ono na złożeniu odpowiedniego oświadczenia przed sądem. Takie uchylenie stanie się skuteczne dopiero wtedy, gdy zostanie przez sąd zatwierdzone. Wynika to z art. 1019 § 3 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). W tym samym oświadczeniu, w którym spadkobierca stwierdza, że uchyla się od oświadczenia złożonego pod wpływem groźby, składa również oświadczenie o tym, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Czytelniczka musi się więc zastanowić czy przyjmując spadek zdecydować się na przyjęcie wprost (z pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe), czy też z dobrodziejstwem inwentarza (a więc z ograniczeniem tej odpowiedzialności do wartości stanu czynnego spadku, określonego w spisie inwentarza).
Zgodnie z przepisami w niniejszej sprawie stosuje się odpowiednio regulacje o wadach oświadczenia woli. A to oznacza, że pod uwagę można wziąć jedynie taką groźbę, która stanowi groźbę bezprawną. Taka groźba będzie wadą oświadczenia woli, jeśli z okoliczności wynikało, że adresat tej groźby (tutaj Czytelniczka) mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe (art. 87 Kodeksu cywilnego).
Jedynie nadzwyczajne sytuacje (np. działanie pod wpływem groźby) pozwalają cofnąć decyzję o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku.
Decyzji o cofnięciu oświadczenia o odrzuceniu spadku nie można podjąć w dowolnym momencie. Spadkobierca ograniczony jest bowiem terminem, z upływem którego to uprawnienie wygasa. W przypadku działania pod wpływem błędu należy to zrobić w terminie roku od jego wykrycia, z kolei w przypadku groźby termin wynosi rok i liczony jest od chwili, kiedy ustał stan obawy wywołany przez grożącego.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
