Mój 17-letni syn ma duże problemy zdrowotne. Poinformował mnie, że zdecydował się na zabieg (operację). Czy osoba małoletnia może sama podjąć taką decyzję bez zgody rodziców?
W niektórych sytuacjach może mieć to miejsce. Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji o swoim stanie zdrowia. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego przedstawiciel ustawowy mają prawo do uzyskania od osoby wykonującej zawód medyczny przystępnej informacji m.in. o rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.
Zgodnie z przepisami, pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych. Reguluje to art. 17 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2023 r. poz. 1545 ze zm.). Przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, ma prawo do wyrażenia zgody, o której mowa wcześniej. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to, w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny. Ponadto pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego. Zatem dziecko po ukończeniu 16. roku życia uzyskuje taki status, że bez jego zgody (o ile uzyskanie takiej zgody jest w ogóle możliwe) nie można realizować w stosunku do niego działań medycznych (chyba że sąd postanowi inaczej - nie uwzględni sprzeciwu dziecka wobec zgody, którą na leczenie dziecka wyraził jego rodzic). W doktrynie wskazuje się, że dziecko nawet po osiągnięciu 16. roku życia nie posiada pełnej samodzielności odnośnie decydowania o konieczności podjęcia określonych działań medycznych. Chodzi o tzw. kumulację zgód - zgody samego dziecka oraz jego rodziców (opiekunów).
Zgoda oraz sprzeciw mogą być wyrażone ustnie albo przez takie zachowanie się wspomnianych osób, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się czynnościom proponowanym przez osobę wykonującą zawód medyczny albo brak takiej woli. W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta zgodę wyraża się w formie pisemnej.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
