Przed śmiercią mama powiedziała mi, że moim ojcem nie jest jej mąż, o którym sądziłem, że tym ojcem jest. Nigdy nie miało miejsca żadne postępowanie w sądzie w sprawie ustalenia rzeczywistego ojcostwa. Jestem już osobą pełnoletnią. Czy mogę sam wnieść do sądu sprawę o zaprzeczenie ojcostwa męża matki?
O ile stosowne terminy będą zachowane, Czytelnik będzie mógł wnieść samodzielnie sprawę o zaprzeczenie ojcostwa męża swojej zmarłej matki. W opisanej sytuacji zachodzi bowiem domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki. Domniemanie to może być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa. Uprawnienie do wytoczenia tego powództwa ma zarówno mąż matki dziecka, jak i matka dziecka, niemniej w przypadku Czytelnika takie postępowania nie miały miejsca. Z tej przyczyny cały czas za prawnego ojca Czytelnika uznawany jest mąż jego matki, a nie rzeczywisty biologiczny ojciec.
Własne uprawnienie co do wytoczenia sprawy ma również dziecko. Dziecko po osiągnięciu pełnoletności może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności. Reguluje to art. 70 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.). Prawo do poznania własnej tożsamości biologicznej jest konstytucyjnym prawem osobistym. Prawo to ma na celu ochronę ściśle osobistego interesu w poznaniu i rozumieniu swojej osoby, w prawidłowym rozwoju osobowości. Do istoty człowieczeństwa należy bowiem możność samoświadomości antropologicznej. Dla każdego człowieka istotne powinno być pytanie, co wyznacza jego jednostkową indywidualną tożsamość oraz relacje z osobami bliskimi, np. prawo do niezawierania małżeństw z krewnymi biologicznymi, prawo do nieskładania zeznań obciążających osoby spokrewnione (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt I NSNc 52/21).
Przedmiotowe powództwo dziecko powinno wytoczyć przeciwko mężowi swojej matki i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko jej mężowi. Jeśli mąż matki nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Właściwym do rozstrzygnięcia tej sprawy będzie wyłącznie sąd miejsca zamieszkania powoda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej (czyli ustalanego na podstawie miejsca zamieszkania strony pozwanej).
W I instancji sprawę rozstrzyga sąd rejonowy. Powód musi opłacić pozew opłatą sądową w wysokości 200 zł. Dopiero po zaprzeczeniu ojcostwa będzie możliwe formalne ustalenie ojcostwa innego mężczyzny (w drodze uznania ojcostwa bądź na mocy orzeczenia sądu).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
