Ojciec poinformował mnie, że z uwagi na utratę pracy będzie domagać się ode mnie alimentów. Od kilkudziesięciu lat nie utrzymujemy ze sobą żadnych relacji, ojciec sam kiedyś przestał na mnie łożyć, gdy się uczyłem i byłem zdany jedynie na wsparcie matki. Czy zatem ojciec może pozwać mnie do sądu w tej sprawie?
TAK, ale nie znaczy to, że sąd uwzględni takie żądanie.
Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. W przypadku innych krewnych niż dzieci, uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Z kolei właściwy krewny będzie zobowiązany tylko wtedy i w takim zakresie, jaki wynika z jego możliwości zarobkowych i majątkowych. Zatem jeśli obiektywnie ojciec Czytelnika pozostaje w niedostatku, a Czytelnik posiada możliwości zarobkowe i majątkowe, możliwe jest żądanie przyznania alimentów. Tak wynika z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Należy jednak zwrócić uwagę, że przepisy przewidują rozwiązania szczególne mające zapobiec sytuacji, że osoba uprawniona skorzysta z przysługującego mu prawa w taki sposób, że narusza to szeroko pojęte normy moralne. Uznaje się, że w razie rażąco niewłaściwego postępowania osoby uprawnionej do alimentów, budzącego powszechną dezaprobatę, dopuszczalne jest oddalenie powództwa o alimenty w całości lub w części, ze względu na zasady współżycia społecznego. Podstawą prawną oddalenia powództwa w takim przypadku może być m.in. art. 5 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.). Przepis ten stanowi, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. W przypadku alimentów rażąco niewłaściwe postępowanie uprawnionego może polegać m.in. na zawinionym popadnięciu w niedostatek lub umyślnym wywołaniu sytuacji prowadzącej do żądania alimentów. Może to być także skutkiem zachowań godzących w życie i zdrowie członka rodziny.
Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w specjalnie wprowadzonym przepisie, który wprost przewiduje, że zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 1441 K.r.o.). Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka. Nieodpowiednie traktowanie przez rodzica dzieci, w czasie kiedy pozostawały pod jego opieką, niełożenie na ich utrzymanie, gdy było to potrzebne, stanowi podstawę do uznania, że zasądzenie od dzieci alimentów na rzecz rodzica byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
