Od kilku lat tworzę nieformalny związek. Partnerka poinformowała mnie, że jest w ciąży. Czy dopóki dziecko się nie urodzi, nie mogę nic zrobić w celu ustalenia ojcostwa? Co w sytuacji, gdy partnerka po urodzeniu dziecka nie będzie chciała wyrazić zgody na potwierdzenie mojego ojcostwa?
Sprawę o ustalenie ojcostwa można przeprowadzić w dwóch trybach - administracyjnym oraz sądowym. Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa, albo na mocy orzeczenia sądu.
Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka. Konieczne jednak jest, aby matka dziecka potwierdziła to oświadczenie. Może to zrobić jednocześnie z mężczyzną albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna. Tak przewiduje art. 73 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2086).
Ojcostwo można uznać przed urodzeniem się dziecka już poczętego. Uznanie ojcostwa nie może nastąpić po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Do złożenia wspomnianego oświadczenia nie wymaga się pełnej zdolności do czynności prawnych - oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa może złożyć osoba, która ukończyła 16 lat i nie istnieją podstawy do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia.
Uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli toczy się sprawa o ustalenie ojcostwa.
Z oczywistych powodów, gdy matka dziecka nie potwierdzi oświadczenia mężczyzny, do uznania ojcostwa nie dochodzi i pozostaje jedynie droga sądowa. W myśl przepisów sądowego ustalenia ojcostwa mogą żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka (art. 84 § 1 K.r.o.). Matka ani domniemany ojciec nie mogą wytoczyć wspomnianego powództwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności, matka oraz domniemany ojciec mogą wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność. Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce. Jeżeli matka dziecka nie żyje, powództwo wytacza się przeciwko dziecku, a jeżeli dziecko nie żyje - przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. W takich sprawach pomocne są domniemania prawne. Przykładowo, domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka.
|