Zasady nadawania imion uległy zmianie od 1 marca 2015 r. Podstawowa różnica w stosunku do poprzedniego stanu prawnego polega na rozluźnieniu regulacji i pełnym dopuszczeniu przyznawania imion w obcym brzmieniu. Jednak podobnie jak wcześniej nadal będzie możliwe przyznanie dziecku nie więcej niż dwóch imion.
Zgodnie z danymi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Polacy nawet do tej pory mimo dość dużej swobody wyboru chętniej wybierali imiona znane i zakorzenione w naszej tradycji, niż te obco brzmiące. Prawie co dziesiąta osoba pytana w ankiecie przeprowadzonej na zlecenie MSW o imię dla dziecka, zarówno spośród imion polskich, jak i zagranicznych, odpowiedziała, że wybrałaby imiona takie jak Anna, Agnieszka, Jan, Stanisław.
Mimo wszystko przyznanie szerszego prawa do wyboru imienia obcego było oczekiwane przez wiele osób. Warto pamiętać, że wybór imienia dla dziecka to akt zarówno rangi symbolicznej, rodzinnej, jak i prawnej. Prawo do nadania dziecku określonego imienia stanowi element władzy rodzicielskiej. Imię - podobnie jak nazwisko - identyfikuje osobę fizyczną. Z tego też powodu wybór powinien być przemyślany, gdyż w przyszłości imię nie będzie mogło zostać zmienione w dowolny sposób. Osoba zgłaszająca urodzenie składa oświadczenie o wyborze nie więcej niż dwóch imion dla dziecka. Wybrane imię lub imiona nie mogą być zamieszczone w akcie urodzenia w formie zdrobniałej oraz nie mogą mieć charakteru ośmieszającego lub nieprzyzwoitego. Przepis wyraźnie wskazuje, że niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka wybrane imię lub imiona mogą być imionami obcymi. Tym samym również polscy rodzice mogą skorzystać z tego uprawnienia. Co więcej, można wybrać imię, które nie wskazuje na płeć dziecka, ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci. Stanowi o tym art. 59 ust. 3 Prawa o aktach stanu cywilnego. Sporządzenie aktu urodzenia dziecka następuje niezwłocznie. Zgłaszającemu wydawane są 3 odpisy skrócone aktu urodzenia.
Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia lub imion dziecka, jeżeli wybrane imię lub imiona są w formie zdrobniałej lub mają charakter ośmieszający lub nieprzyzwoity lub nie wskazują na płeć dziecka, kierując się powszechnym znaczeniem imienia. W takiej sytuacji urzędnik wybiera dziecku imię samodzielnie, w formie decyzji administracyjnej podlegającej natychmiastowemu wykonaniu, z adnotacją zamieszczoną w akcie urodzenia o wyborze imienia z urzędu.
Zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje się w terminie 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia. Zgłoszenia dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka. Taki obowiązek spoczywa na matce lub ojcu dziecka, o ile posiadają pełną zdolność do czynności prawnych. Matka lub ojciec dziecka, którzy ukończyli 16 lat, dokonują zgłoszenia, jeżeli posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a w pozostałych przypadkach czynią to przedstawiciel ustawowy lub opiekun matki. Zgłoszenia urodzenia można dokonać przez pełnomocnika. Pełnomocnik musi przedłożyć swój dowód osobisty oraz pisemne upoważnienie od rodziców dziecka ze wskazaniem imienia/imion, jakie swemu dziecku nadają. Zgłaszający musi pamiętać o przedłożeniu do wglądu dokumentu tożsamości. Zgłoszenie jest wolne od opłat.
Imię identyfikuje osobę fizyczną i może być zmienione tylko z ważnych powodów. Przepisy nie wyjaśniają, jak należy rozumieć powyższy termin, jednak wskazują przykładowo na sytuacje, które to uzasadniają. Należą do nich przypadki m.in. imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka. Wniosek o zmianę imienia (jak również nazwiska) składa się osobiście do kierownika urzędu stanu cywilnego. Po zmianie przepisów wnioskodawca nie musi udawać się do organu właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu, może wybrać dowolny urząd. Wynika to ze znowelizowanego art. 12 ustawy o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. z 2008 r. nr 220, poz. 1414 ze zm.).
Warto zwrócić uwagę na szczególne uprawnienie do zmiany imienia w pierwszych miesiącach życia dziecka. Rodzice mogą bowiem złożyć przed wybranym kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed konsulem oświadczenie o zmianie imienia lub imion dziecka zamieszczonych w akcie urodzenia w terminie sześciu miesięcy od dnia jego sporządzenia.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 28.11.2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. poz. 1741 ze zm.)
|