Chcemy adoptować dziecko. Trwa już procedura adopcyjna, niedługo sprawa ma trafić na drogę postępowania sądowego. Kontakt z biologiczną matką dziecka mamy dobry. Wyraziła ona zgodę na adopcję. Natomiast jej mąż, ojciec dziecka, nie chce na to pozwolić. Został on jednak pozbawiony władzy rodzicielskiej. Czy jego zgoda będzie potrzebna? Czy będzie on miał prawo udziału w sprawie sądowej?
Zasadniczo adopcja (przysposobienie) następuje za zgodą rodziców biologicznych. Jednakże o taką zgodę nie trzeba występować, jeżeli rodzice zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub są nieznani albo porozumienie się z nimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Jeśli ojciec dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej, do adopcji wystarczająca będzie zgoda matki. Stanowi o tym art. 119 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.).
Zanim formalnie dojdzie do wydania stosownego orzeczenia, konieczne jest odbycie właściwego postępowania sądowego. Krąg osób uprawnionych do brania udziału w takiej sprawie określają przepisy. W zależności od rodzaju adopcji, różny może być skład uczestników takiego postępowania. Sąd rozstrzyga o adopcji po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa się przysposabiającego oraz osoby, których zgoda na przysposobienie jest potrzebna. Nie wzywa się na rozprawę rodziców, którzy wyrazili zgodę na przysposobienie ich dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (a więc gdy ma dojść do tzw. adopcji anonimowej). W takim wypadku rodzice nie mogą w ogóle brać udziału w postępowaniu.
O tym, jakie osoby biorą udział w sprawie adopcyjnej decyduje m.in. rodzaj adopcji, tzn. czy jest to adopcja zwyczajna, czy np. anonimowa.
Sprawa adopcyjna toczy się w tzw. trybie niespornym (nieprocesowym). Zainteresowanym jest tutaj każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania. Może on wziąć udział w każdym stadium sprawy, aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji. Na odmowę dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie przysługuje zażalenie.
W jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził, że uczestnikiem postępowania w sprawie o przysposobienie może być ojciec osoby mającej być przysposobioną, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej. W ważniejszych przypadkach sąd powinien w miarę możności wysłuchać osoby bliskiej dla adoptowanego (postanowienie SN z dnia 18 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 541/99).
|