Przepisy ustaw o podatku dochodowym dopuszczają możliwość zaliczenia bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie składnika majątku o wartości przekraczającej 3.500 zł, o ile przewidywany przez podatnika okres jego używania nie przekroczy 12 miesięcy.
Jeżeli jednak okaże się, że okres używania takiego składnika majątku przekroczy rok, wystąpi obowiązek zaliczenia go do środków trwałych (art. 22e ustawy o PDOF). Co jednak wystąpi w sytuacji wycofania takiego składnika majątku na cele osobiste przed upływem ww. 12 miesięcy? Naszym zdaniem, należy skorygować koszty.
Brak obowiązku korekty kosztów byłby doskonałą "furtką" do zaliczania w koszty firmy kosztów zakupu wszelkich składników majątku, które przed upływem roku byłyby wycofane na potrzeby osobiste czy darowane. Oczywiste jest zatem, że takie wydatki nie mogą obciążać kosztów przedsiębiorcy.
Jednak powstały w związku z tym pytania, m.in. czy skorygować koszty, a jeśli tak, to czy proporcjonalnie do okresu używania? A także, czy - gdy koszty nabycia samochodu zaliczono w koszty od razu po zakupie - to wydatki na jego używanie rozliczać tzw. "kilometrówką"?
Z prośbą o wyjaśnienie tych wątpliwości zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów, które w dniu 27 sierpnia 2012 r. udzieliło następującej odpowiedzi:
"(…) Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych - w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa.
Zatem wykorzystywanie do celów osobistych samochodu osobowego zaliczonego do zużywających się stopniowo składników majątku powoduje konieczność korekty kosztów uzyskania przychodów (podkreśl. red.).
Korekta kosztów dotyczy całej kwoty wydatków na nabycie przedmiotowego samochodu. Dyspozycja powołanego wyżej przepisu art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy wyraźnie odnosi się do wydatków na nabycie, a nie do ich części. Przepis ten nie pozwala na proporcjonalne rozliczenie wydatków na nabycie w stosunku do okresu wykorzystywania składnika majątku dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Proporcjonalne rozliczanie wydatków na nabycie w postaci odpisów amortyzacyjnych dotyczy wyłącznie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
W przypadku, gdy samochód ten będzie faktycznie używany dłużej niż rok, podatnik zobowiązany będzie zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania (art. 22e ustawy). Jeśli podatnik następnie "przekaże" go na cele osobiste, w kosztach uzyskania przychodów pozostaną wydatki na jego nabycie przypadające na okres wykorzystywania samochodu dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej w postaci odpisów amortyzacyjnych.
W zakresie wydatków związanych z używaniem dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej samochodu osobowego niezaliczonego do środków trwałych z uwagi na przewidywany okres używania krótszy niż rok, zastosowanie znajdzie przepis art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy (podkreśl. red.).
Zgodnie z tym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 36, z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; w celu ustalenia faktycznego przebiegu samochodu podatnik jest obowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.
Wyjaśnić także należy, że przepis ten dotyczy wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego, a nie jego nabyciem (…)".
Dodać jeszcze trzeba, że korekta kosztów wynika także z podstawowej definicji kosztu podatkowego, czyli celu jego poniesienia. Trudno tu bowiem twierdzić, że wydatki na rzeczowe składniki majątku zużywające się stopniowo były poniesione w celu uzyskania przychodów, skoro zostały przed upływem 12 m-cy wycofane z działalności na cele osobiste.
Zatem w świetle powyższego:
1. Podatnik, który wydatek na zakup rzeczowego składnika majątku zużywającego się stopniowo zaliczy - ze względu na jego przewidywany okres używania krótszy niż rok - od razu w koszty, a następnie przed upływem roku wycofa go z działalności (np. na cele osobiste) - będzie zobowiązany skorygować koszty o całą kwotę uprzednio zaliczoną w koszty, a także - naszym zdaniem - policzyć i odprowadzić odsetki od zaniżonego zobowiązania z tytułu zaliczek na podatek dochodowy.
2. Podatnik, który wydatek na zakup samochodu osobowego zaliczy w koszty z chwilą zakupu, będzie mógł zaliczyć w koszty wydatki z tytułu jego używania tylko do wysokości wynikającej z prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówka).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
