W katalogu osób uznanych za prowadzące pozarolniczą działalność ustawodawca wymienił m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., a także wspólników spółki jawnej, komandytowej i partnerskiej. Wobec tych przedsiębiorców stosuje się ogólne zasady podlegania ubezpieczeniom w ZUS i opłacania składek.
Zgłoszenie wspólnika spółki
Osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej w formie jednoosobowej spółki z o.o., a także będąca wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej i partnerskiej zobowiązana jest dokonać zgłoszenia siebie do ubezpieczeń w ZUS. Każdy wspólnik takiej spółki, jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia. Powinien zatem sporządzić i przekazać do ZUS zgłoszenie:
Na podstawie zgłoszenia płatnika składek (formularz ZUS ZFA) zakładane jest w ZUS konto płatnika składek. Są na nim m.in. ewidencjonowane i rozliczane składki na poszczególne rodzaje ubezpieczeń. Podanie więc przez wspólnika spółki prawidłowych danych identyfikacyjnych w składanych dokumentach ubezpieczeniowych jest bardzo ważne, wpływa bowiem na poprawność prowadzonych rozliczeń w ZUS.
Wspólnik danej spółki zgłasza się, odrębnie od spółki, jako płatnik składek na własne ubezpieczenia. Niedopuszczalne jest więc, aby w dokumentach ubezpieczeniowych posługiwał się numerem REGON lub NIP nadanymi spółce.
Termin rozliczania się z ZUS
Wyliczone za siebie, jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, składki na poszczególne rodzaje ubezpieczeń, wspólnicy spółek powinni rozliczać w deklaracji rozliczeniowej (formularz ZUS DRA). Spółka pełni funkcję płatnika składek jedynie za osoby świadczące w niej pracę (np. za pracowników i zleceniobiorców). Właściwym terminem płatności składek oraz przesyłania deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za dany miesiąc kalendarzowy zarówno dla wspólników, jak i dla spółki za zatrudnionych w niej pracowników jest 15. dzień następnego miesiąca. Jeżeli natomiast spółka nie zatrudnia pracowników ani żadnych innych osób objętych obowiązkiem ubezpieczeniowym, wówczas obowiązującym wspólników terminem płatności składek na poszczególne rodzaje ubezpieczeń oraz składania do ZUS deklaracji rozliczeniowej za dany miesiąc jest 10. dzień następnego miesiąca.
Naliczanie składek ubezpieczeniowych
Wspólnicy spółek opłacają za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty. Przy czym kwota ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. W 2012 r. minimalna miesięczna obowiązująca takich przedsiębiorców podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 2.115,60 zł (tj. 3.526 zł × 60%).
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne wspólnicy spółek opłacają również od zadeklarowanej kwoty. Kwota ta nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. Do końca tego roku podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla wskazanych osób wynosi 2.828,31 zł (tj. 3.771,08 zł × 75%).
Należy dodać, że wspólnicy wymienionych spółek nie mogą opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru, tj. od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Mimo że ulga, o której mowa, odnosi się do osób rozpoczynających prowadzenie działalności, to jednak nie mogą z niej skorzystać wszyscy przedsiębiorcy. Dotyczy ona wyłącznie osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Zalicza się do nich również osoby, które po dopełnieniu obowiązku uzyskania odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności, w ramach tej działalności wykonują wolny zawód oraz wspólników spółek cywilnych. Ulga ta nie obejmuje zatem wspólników spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz jednoosobowego wspólnika spółki z o.o. Tacy przedsiębiorcy opłacają składki do ZUS na ogólnych zasadach obowiązujących przedsiębiorców.
Wspólnik wieloosobowej spółki z o.o. bez składek
Prowadzenie działalności w wieloosobowej spółce z o.o. nie stanowi tytułu do żadnych ubezpieczeń w ZUS. Tytułem takim jest wyłącznie sprawowanie funkcji wspólnika w jednoosobowej spółce z o.o.
Katalog tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń w ZUS określa art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wśród nich wymienia się osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Z kolei definicja takiej osoby zawarta jest w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Stosownie do brzmienia tego przepisu za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Nie wymienia się tu osoby będącej wspólnikiem wieloosobowej spółki z o.o.
Dlatego też osoba będąca wspólnikiem takiej spółki nie podlega z tytułu prowadzonej działalności żadnym ubezpieczeniom w ZUS.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
