Składki ZUS pracownika delegowanego i kierowcy w przewozach międzynarodowych

Pracownik delegowany do pracy za granicę

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, również delegowanych do pracy za granicę podlegających ubezpieczeniom w Polsce, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy wypłacony (postawiony do dyspozycji) w danym miesiącu kalendarzowym, bez względu na to, za jaki okres jest należny. W podstawie tej nie uwzględnia się wynagrodzenia chorobowego, zasiłków oraz rodzajów przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728 ze zm.), dalej rozporządzenia składkowego. Jednym z nich, wymienionym w pkt. 16 powołanego przepisu, jest część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o sus, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców (z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy o sus) w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Tak ustalony miesięczny przychód tych osób, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa wcześniej.

Jeżeli więc w 2024 r. przychód pracownika oddelegowanego do pracy za granicę w danym miesiącu jest wyższy niż 7.824 zł, to wyłączeniu z podstawy wymiaru składek ZUS podlega część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem że podstawa ta nie może być niższa niż 7.824 zł.

Zakładamy, że pracownik został oddelegowany do pracy w Austrii na okres od 15 stycznia do 29 lutego 2024 r. oraz że w styczniu uzyska wynagrodzenie za pracę w Polsce i Austrii w wysokości 15.000 zł. W czasie wykonywania pracy za granicą nadal podlega ubezpieczeniom w Polsce.

W styczniu 2024 r. przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tego pracownika ma zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota 10.803,94 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• równowartość diet za dni pobytu w Austrii (przyjmując, że 1 euro = 4,3303 zł): 17 dni x 57 euro x 4,3303 zł = 4.196,06 zł,
• wynagrodzenie po odliczeniu równowartości diet: 15.000 zł - 4.196,06 zł = 10.803,94 zł,
• podstawa wymiaru składek: 10.803,94 zł (10.803,94 zł > 7.824 zł).

Gdyby wynagrodzenie pracownika za styczeń 2024 r. wyniosło 11.000 zł, to za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne trzeba by było przyjąć kwotę 7.824 zł, ponieważ wynagrodzenie pracownika po odliczeniu równowartości diet byłoby niższe od kwoty przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe: 11.000 zł - 4.196,06 zł = 6.803,94 zł; 6.803,94 zł < 7.824 zł.

Zwracamy uwagę! Jeżeli w styczniu 2024 r. pracownik otrzymuje wynagrodzenie za grudzień 2023 r. z tytułu pracy wykonywanej za granicą, to ustalając podstawę wymiaru składek ZUS stosuje się przepis § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego, gdy jego wynagrodzenie jest wyższe niż 7.824 zł.

Kierowca w przewozach międzynarodowych

W przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, o której mowa w ustawie o sus, nie wchodzą:

• kwota stanowiąca równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia,
• należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów:
• noclegu, o którym mowa w art. 8 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006,
• podróży do miejsca rozpoczęcia międzynarodowego przewozu drogowego środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy,
• niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę lub podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy, odpowiednio do uzasadnionych potrzeb w wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę,
• korzystania z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych w państwach, w których kierowca wykonuje zadania służbowe (art. 26g ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, Dz. U. z 2022 r. poz. 1473 ze zm.).

Przez przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie, rozumie się prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne na dany rok kalendarzowy, ogłoszone w trybie art. 19 ust. 10 ustawy o sus. W 2024 r. wynosi ono 7.824 zł (w 2023 r. była to kwota 6.935 zł).

W świetle powyższego, jeżeli przychód kierowcy w przewozach międzynarodowych w 2024 r. w danym miesiącu jest wyższy niż 7.824 zł, to z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłącza się kwotę stanowiącą równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty 7.824 zł.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wymienionych pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe tych osób (art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Przy czym przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o sus, a ponadto podstawę tę pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez pracownika.