Coroczną waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych, przeprowadzaną z dniem 1 marca, przewidzianą na 2024 r. mamy już za sobą. Zwiększyła ona wysokość emerytur i rent i innych objętych nią świadczeń o 12,12%.
Tymczasem w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zostały zamieszczone założenia do opracowywanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr projektu UA6), który przewiduje wprowadzenie, obok corocznej marcowej waloryzacji, także dodatkowej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych.
Jak podkreślają projektodawcy, z uwagi na fakt, iż obecnie waloryzacja emerytur i rent odbywa się raz w roku, począwszy od 1 marca, w warunkach wysokiej inflacji emeryci i renciści, szczególnie pobierający niskie świadczenia, odczuwają nadmiernie wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w ciągu roku, a ich świadczenia tracą na wartości realnej i często nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Dlatego w celu złagodzenia skutków inflacji proponuje się wprowadzenie od 2024 r., obok obowiązujących przepisów w zakresie rocznej waloryzacji świadczeń, dodatkowej waloryzacji. Przy czym byłaby ona przeprowadzana w przypadku, gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu roku, w którym przeprowadzona była roczna waloryzacja od dnia 1 marca, przekroczy 5%.
Oznacza to, że waloryzacja odbywałaby się odpowiednio:
Zgodnie z założeniami ta dodatkowa waloryzacja:
Wskaźnik dodatkowej waloryzacji byłby obliczany na analogicznych co obecnie zasadach, z tym zastrzeżeniem, że stanowiłby go wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku (pod warunkiem jego przekroczenia ponad 105%) zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym półroczu danego roku.
W ramach dodatkowej waloryzacji świadczenia byłyby podwyższane na okres od 1 września roku, w którym przeprowadzana jest dodatkowa waloryzacja, do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego, tj. do dnia poprzedzającego termin corocznej waloryzacji od 1 marca.
Jednocześnie, zgodnie z założeniami, mają być zachowane obecnie obowiązujące zasady rocznej waloryzacji świadczeń, która tak jak dotychczas będzie polegać na podwyższeniu wszystkich świadczeń przyznanych przed terminem tej waloryzacji (tj. przed 1 marca) przy zastosowaniu średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększonego o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w tym okresie. Przy czym podstawą waloryzacji rocznej ma być, tak jak dotychczas, kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację, ale bez uwzględniania dodatkowej waloryzacji. Oznacza to, że w odniesieniu do świadczeń przyznanych do 31 sierpnia poprzedniego roku kalendarzowego, które podlegały dodatkowej waloryzacji, przy waloryzacji rocznej będzie waloryzowana kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru bez uwzględniania podwyżek emerytur i rent wynikających z dodatkowej waloryzacji.
Dodatkowa waloryzacja w roku nie ma być zatem dodatkową podwyżką świadczeń emerytalno-rentowych, tylko przyspieszoną wypłatą części ich podwyżki, która wynika ze wskaźnika waloryzacji z marca następnego roku, opartego na rocznym wskaźniku inflacji z roku poprzedniego ze względu na wyższą niż 5% inflację w I półroczu danego roku.
W przypadku gdyby wskaźnik rocznej waloryzacji okazał się niższy od wskaźnika dodatkowej waloryzacji - wskaźnik rocznej waloryzacji byłby podnoszony do wysokości wskaźnika dodatkowej waloryzacji. Działanie to utrzymałoby wysokość świadczeń co najmniej na tym samym poziomie, zgodnie z zasadą, że w wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu.
Zakłada się, że omawiany projekt ustawy zmieniającej zostanie przyjęty przez Radę Ministrów w II kwartale 2024 r.
|