Osoba, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej stała się niezdolna do pracy, może skorzystać z tzw. świadczeń wypadkowych. Choć zasady ich przyznawania są z reguły korzystniejsze od tych obowiązujących przy "zwykłej" chorobie, to jednak okres ich pobierania jest analogiczny jak dla świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.
Gdy osoba objęta ubezpieczeniem wypadkowym (np. z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę lub umowę zlecenia, albo prowadzenia własnej działalności pozarolniczej) stanie się niezdolna do pracy w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, z reguły w pierwszej kolejności korzysta z zasiłku chorobowego.
Świadczenie to, wypłacane z ubezpieczenia wypadkowego, przysługuje niezależnie od okresu podlegania temu ubezpieczeniu, od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, a więc bez tzw. okresu wyczekiwania, o którym mowa w art. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową, obowiązującego przy nabywaniu uprawnień do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego.
Korzystniejsza jest również jego wysokość. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego wynosi co do zasady 80%, a za okres pobytu w szpitalu nawet 70% podstawy jego wymiaru. Tylko w niektórych, ściśle określonych przez ustawodawcę przypadkach, ubezpieczony może liczyć na 100-procentowe świadczenie. Kwestię tę reguluje art. 11 ustawy zasiłkowej. Tymczasem zasiłek chorobowy wypadkowy wypłacany jest zawsze w wysokości 100% podstawy jego wymiaru.
Zasady przyznawania prawa do zasiłku wypadkowego oraz ustalania jego wysokości zostały określone w art. 8-10 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwanej ustawą wypadkową, która jednocześnie w art. 7 zastrzega, iż mają tu odpowiednie zastosowanie przepisy ustawy zasiłkowej. Dotyczą one m.in. okresu należnego świadczenia, który jest analogiczny jak dla "zwykłej chorobówki". Otóż w świetle art. 8 i 9 ustawy zasiłkowej wynosi on odpowiednio maksymalnie:
Przy czym do tego tzw. okresu zasiłkowego wlicza się:
Gdy okres zasiłkowy okaże się zbyt krótki na odzyskanie zdolności do pracy, utraconej w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, ubezpieczony - podobnie jak przy zwykłej niezdolności do pracy - może ubiegać się o prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Również analogiczne są zasady nabywania stosownych uprawnień, określone w art. 18 ustawy zasiłkowej.
Świadczenie to jest zatem przyznawane przez ZUS:
Korzystniejsza jest jednak jego wysokość. Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego wypłacane jest bowiem (podobnie jak zasiłek chorobowy) w wysokości 100% zwaloryzowanej, na zasadach określonych w art. 19 ust. 2 ustawy zasiłkowej, podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Przypomnijmy, iż z ubezpieczenia chorobowego świadczenie to wypłacane jest w wysokości:
Na 100-procentowe świadczenie z ubezpieczenia chorobowego mogą liczyć wyłącznie te ubezpieczone, których niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Jeśli wynagrodzenie ubezpieczonego będącego pracownikiem uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, powstałego w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, może on skorzystać z zasiłku wyrównawczego na zasadach określonych w art. 23-25 ustawy zasiłkowej. Przysługuje on pracownikowi ze zmniejszoną sprawnością do pracy, wykonującemu pracę:
O potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej orzeka wojewódzki ośrodek medycyny pracy lub lekarz orzecznik/komisja lekarska ZUS.
Prawo do zasiłku wyrównawczego ustaje:
Dla ubezpieczonego, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej stał się niezdolny do pracy ustawodawca przewidział także możliwość skorzystania z renty z tytułu niezdolności do pracy. Analogicznie jak z ogólnego stanu zdrowia, może być ona przyznana na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną, z uwzględnieniem przepisów art. 17 ust. 1-4 ustawy wypadkowej, na:
Natomiast ubezpieczony, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, może skorzystać z renty szkoleniowej. Przyznawana co do zasady na okres 6 miesięcy może ulec wydłużeniu na czas niezbędny do przekwalifikowania zawodowego, nie dłużej jednak niż o 30 miesięcy.
Rodzaj należnego świadczenia |
W razie "zwykłej" niezdolności do pracy |
Gdy niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej |
Zasiłek chorobowy | Można z niego korzystać odpowiednio przez 182 lub 270 dni | |
Świadczenie rehabilitacyjne | Przyznawane jest na okres maksymalnie 12 miesięcy | |
Zasiłek wyrównawczy | Przysługuje nie dłużej niż przez 24 miesiące | |
Renta z tytułu niezdolności do pracy | Przyznawana jest na stałe lub na czas określony z możliwością przedłużenia na dalszy okres | |
Renta szkoleniowa | Przyznawana jest na 6 miesięcy z możliwością wydłużenia o kolejne 30 miesięcy (łącznie 36 miesięcy) |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159)
Ustawa z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.)
|