Rusza wypłata dodatku dopełniającego do renty socjalnej

Dodatek dopełniający do renty socjalnej został wprowadzony do obiegu prawnego z początkiem 2025 r., a jego pierwszy waloryzacyjny wzrost nastąpił z dniem 1 marca 2025 r. Jednak pierwsze wypłaty należnego dodatku zostaną dokonane dopiero w maju 2025 r., z ewentualnym wyrównaniem za okres wsteczny. Dotyczy to zarówno dodatku przyznanego z urzędu, jak i na wniosek świadczeniobiorcy.

Dodatek do renty socjalnej

Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

• przed ukończeniem 18. roku życia,
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia albo
• w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Posiadanie orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji nie jest zatem warunkiem uzyskania renty socjalnej, jednak orzeczenie to może przyczynić się do znacznego wsparcia finansowego świadczeniobiorcy.

Od 1 stycznia 2025 r. osoby uprawnione do renty socjalnej uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą bowiem uzyskać prawo do dodatku dopełniającego, wprowadzonego do obiegu prawnego za sprawą ustawy z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1615).

Zasady przyznawania tego nowego świadczenia zostały określone w art. 6a i art. 6b dodanych do ustawy o rencie socjalnej (Dz. U. z 2025 r. poz. 420).

Przypomnijmy, że niezdolność do samodzielnej egzystencji, analogicznie jak niezdolność do pracy, potwierdza stosownym orzeczeniem lekarz orzecznik lub - w II instancji - komisja lekarska ZUS.

Na wniosek

Z założenia dodatek dopełniający przyznaje się na wniosek:

• osoby ubiegającej się o ten dodatek lub jej przedstawiciela ustawowego albo
• innej osoby lub kierownika ośrodka pomocy społecznej/dyrektora centrum usług społecznych, działających za zgodą ww. osób.

Do wniosku, sporządzonego najlepiej na opracowanym przez organ rentowy formularzu EDD-SOC, należy dołączyć:

• zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9), wystawione przez lekarza leczącego nie wcześniej niż miesiąc przed dniem złożenia wniosku,
• posiadaną dokumentację medyczną z przebiegu leczenia.

Wniosek można złożyć:

• osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu),
• za pośrednictwem poczty lub polskiego urzędu konsularnego,

przez PUE/e-ZUS, w postaci dokumentu elektronicznego, z wykorzystaniem formularza POG (pismo ogólne do ZUS).

Początkowa wysokość dodatku dopełniającego została ustalona na poziomie 2.520 zł. Ustawodawca zagwarantował jednak jej coroczną waloryzację od dnia 1 marca, polegającą na pomnożeniu kwoty dodatku dopełniającego przez wskaźnik waloryzacji, za który przyjmowany jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym ogłaszany przez Prezesa GUS na podstawie art. 94 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota dodatku nie może ulec obniżeniu.

Pierwsza waloryzacja dodatku dopełniającego została przeprowadzona z dniem 1 marca 2025 r., wskaźnikiem, który ukształtował się na poziomie 103,6%. W jej wyniku dodatek dopełniający wzrósł do kwoty 2.610,72 zł (Mon. Pol. z 2025 r. poz. 133). Z tym samym dniem uległa również zwiększeniu sama renta socjalna, która wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą emerytalną. Ponieważ w 2025 r. wskaźnik waloryzacji emerytur i rent wyniósł 105,5%, renta socjalna, analogicznie jak najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, z dniem 1 marca 2025 r. wzrosła z 1.780,96 zł do kwoty 1.878,91 zł (patrz Tabela 1).

Wypłata dodatku

Dodatek dopełniający wypłaca się z rentą socjalną. Wprowadzając go z dniem 1 stycznia 2025 r., ustawodawca jednak zastrzegł (w art. 11 ustawy zmieniającej), iż pierwsza jego wypłata nastąpi dopiero w maju 2025 r. w terminach płatności rent socjalnych.

Przy czym w przypadku osób pobierających rentę socjalną, które w dniu 1 stycznia 2025 r.:

• miały orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji:
• wypłata dodatku dopełniającego, przyznanego im z urzędu, zostanie dokonana w maju 2025 r. z wyrównaniem od dnia 1 stycznia 2025 r.,
• informację o przyznaniu tego dodatku organ rentowy przekaże tym osobom oraz udostępni na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS,
• nie miały orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji - wypłata dodatku dopełniającego, przyznanego im w formie decyzji na wniosek, zostanie dokonana nie wcześniej niż w maju 2025 r. z wyrównaniem od miesiąca złożenia wniosku (patrz Tabela 2).

Rentę socjalną z dodatkiem dopełniającym wypłaca się osobie uprawnionej:

• w formie bezgotówkowej na wskazany przez nią jej rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju jej instrument płatniczy albo
• za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń.

Po potrąceniu świadczenia uzupełniającego

Jeżeli za okres wyrównania dodatku dopełniającego osobie uprawnionej wypłacono świadczenie uzupełniające, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. z 2024 r. poz. 1649), dodatek dopełniający wypłaca się po potrąceniu kwoty wypłaconego świadczenia uzupełniającego.

Jak bowiem podkreśla organ rentowy na swojej stronie internetowej www.zus.pl, osoby, które mają prawo do renty socjalnej i świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, od miesiąca ustalenia przez ZUS prawa do dodatku dopełniającego tracą prawo do świadczenia uzupełniającego, które zależy m.in. od łącznej kwoty przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych, np. renty socjalnej, a od 1 stycznia 2025 r. także dodatku dopełniającego. Otóż nie może ona przekraczać odpowiednio:

• w okresie od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r. - 2.419,33 zł miesięcznie,
• od 1 marca 2025 r. - 2.552,39 zł miesięcznie,

a od tej kwoty wyższa jest już wysokość samego dodatku dopełniającego (patrz Tabela 1).