Zasadniczo pracodawca, dokonując potrąceń z wynagrodzenia pracownika, jest zobligowany do pozostawienia kwoty wolnej od potrąceń. Wyłączone spod tej zasady są jedynie potrącenia należności alimentacyjnych, wobec których nie jest stosowana kwota wolna od potrąceń, a potrąca się wyłącznie określony procent wynagrodzenia. Podstawę ustalenia kwot wolnych od potrąceń stanowi minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. W 2024 r. wynagrodzenie minimalne zostanie podwyższone dwukrotnie: od 1 stycznia i od 1 lipca.
Wysokość kwot wolnych od potrąceń reguluje art. 871 i art. 91 K.p. Pierwszy przepis określa wysokość kwot wolnych w razie dokonywania tzw. potrąceń obowiązkowych (m.in. na podstawie tytułu wykonawczego), a drugi dotyczy potrąceń dobrowolnych dokonywanych na podstawie pisemnej zgody pracownika. Na mocy art. 871 § 1 K.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
Z kolei w przypadku potrąceń dobrowolnych, w myśl art. 91 § 2 K.p., wolna od potrąceń jest kwota:
Kwoty wolne od potrąceń ustala się na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy. W 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło:
Przy ustalaniu kwoty wolnej od potrąceń odlicza się składki na ubezpieczenia społeczne, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, a także wpłaty do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania. Ze względu na różne parametry składkowo-podatkowe dla poszczególnych pracowników kwoty wolne od potrąceń mają charakter indywidualny, co powoduje, że dla każdego pracownika należy taką kwotę wolną ustalić odrębnie.
W przypadku zatrudnienia pracownika na część etatu, kwoty wolne od potrąceń podlegają zmniejszeniu proporcjonalnie do obowiązującego pracownika wymiaru etatu (art. 871 § 2 K.p.). Należy dodać, że ustalając kwoty wolne od potrąceń dla niepełnoetatowca, w pierwszej kolejności oblicza się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru etatu takiego pracownika, przy uwzględnieniu minimalnego wynagrodzenia przysługującego w danym roku pracownikom pełnoetatowym. Dopiero w drugiej kolejności odlicza się obciążenia składkowo-podatkowe oraz wpłaty do PPK dla pracowników, którzy nie zrezygnowali z ich dokonywania.
W tabeli przedstawiamy kwoty wolne od potrąceń obowiązujące w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. w ich podstawowym wariancie, tj. dla pracownika, którego nie dotyczą zwolnienia podatkowe, nienależącego do PPK, a także, który nie skorzystał z możliwości podziału kwoty zmniejszającej podatek między płatników.
| Kwoty wolne od potrąceń obowiązujące w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. (dla pracownika, którego przychody ze stosunku pracy nie są zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, pkt 152-154 ustawy o pdof, niebędącego uczestnikiem PPK, w zależności od wymiaru czasu pracy) |
||||
| Wymiar czasu pracy | Podstawowe koszty i kwota zmniejszająca podatek | Podstawowe koszty i bez kwoty zmniejszającej podatek | Podwyższone koszty i kwota zmniejszająca podatek | Podwyższone koszty i bez kwoty zmniejszającej podatek |
| 100% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/1 | 3.221,98 zł | 2.921,98 zł | 3.227,98 zł | 2.927,98 zł |
| 3/4 | 2.498,24 zł | 2.199,24 zł | 2.498,24 zł | 2.205,24 zł |
| 1/2 | 1.665,49 zł | 1.475,49 zł | 1.665,49 zł | 1.481,49 zł |
| 1/3 | 1.110,33 zł | 994,33 zł | 1.110,33 zł | 1.000,33 zł |
| 90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/1 | 2.899,78 zł | 2.629,78 zł | 2.905,18 zł | 2.635,18 zł |
| 3/4 | 2.248,42 zł | 1.979,32 zł | 2.248,42 zł | 1.984,72 zł |
| 1/2 | 1.498,94 zł | 1.327,94 zł | 1.498,94 zł | 1.333,34 zł |
| 1/3 | 999,30 zł | 894,90 zł | 999,30 zł | 900,30 zł |
| 80% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/1 | 2.577,58 zł | 2.337,58 zł | 2.582,38 zł | 2.342,38 zł |
| 3/4 | 1.998,59 zł | 1.759,39 zł | 1.998,59 zł | 1.764,19 zł |
| 1/2 | 1.332,39 zł | 1.180,39 zł | 1.332,39 zł | 1.185,19 zł |
| 1/3 | 888,26 zł | 795,46 zł | 888,26 zł | 800,26 zł |
| 75% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/1 | 2.416,49 zł | 2.191,49 zł | 2.420,99 zł | 2.195,99 zł |
| 3/4 | 1.873,68 zł | 1.649,43 zł | 1.873,68 zł | 1.653,93 zł |
| 1/2 | 1.249,12 zł | 1.106,62 zł | 1.249,12 zł | 1.111,12 zł |
| 1/3 | 832,75 zł | 745,75 zł | 832,75 zł | 750,25 zł |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
