Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Płatne i niepłatne przerwy w pracy przysługujące pracownikom
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Płatne i niepłatne przerwy w pracy przysługujące pracownikom

Gazeta Podatkowa nr 41 (1916) z dnia 23.05.2022
Ewa Madejek

Pracownikom świadczącym pracę w ramach stosunku pracy przysługują określone przerwy w wykonywaniu pracy. Część z nich ma charakter płatny, a część niepłatny. Przerwy te wynikają zarówno z przepisów kodeksowych, jak i z innych przepisów z zakresu prawa pracy.

Przerwa śniadaniowa i lunchowa

Najpowszechniej stosowaną przerwą w pracy jest tzw. przerwa śniadaniowa, przysługująca pracownikom na podstawie art. 134 K.p. Mogą oni skorzystać z tej przerwy, jeżeli ich dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin. Przerwa śniadaniowa trwa co najmniej 15 minut i jest wliczana do czasu pracy.

Do dłuższej niż śniadaniowa przerwy w pracy mają prawo pracownicy młodociani. Trwa ona 30 minut i przysługuje pod warunkiem, że dobowy wymiar czasu pracy młodocianego przekracza 4,5 godziny (art. 202 § 31 K.p.).

Przerwa lunchowa jest przerwą fakultatywną i nie jest wliczana do czasu pracy. Ma więc charakter niepłatny. Przerwa ta nie może trwać dłużej niż 60 minut i jest przeznaczona na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych (art. 141 § 1 K.p.).

Przerwa na karmienie dziecka piersią

Jak przewiduje art. 187 K.p., pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do:

  • dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do czasu pracy - jeżeli jej czas pracy jest dłuższy niż 6 godzin,
  • dwóch przerw po 45 minut każda wliczanych do czasu pracy - jeżeli jej czas pracy jest dłuższy niż 6 godzin, a pracownica karmi więcej niż jedno dziecko,
  • odpowiednio do jednej 30-minutowej lub jednej 45-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy w zależności od liczby karmionych dzieci - jeżeli jej czas pracy wynosi od 4 do 6 godzin dziennie.

Natomiast gdy czas pracy pracownicy karmiącej dziecko piersią jest krótszy niż 4 godziny dziennie, nie ma ona prawa do przerwy na karmienie piersią.

Przerwa w zależności od systemu lub rodzaju pracy

Inną kodeksową przerwą od pracy jest przerwa występująca w ramach przerywanego systemu czasu pracy. Na mocy art. 139 K.p., jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu, przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w ciągu doby. Nie może ona trwać dłużej niż 5 godzin. Przerwy tej nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju (art. 139 § 1 K.p.).

Pracodawca może też wprowadzić przerwę w pracy dla pracowników zatrudnionych przy pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie (art. 145 § 1 K.p.). Przerwa ta jest wliczana do czasu pracy pracownika.

Przerwa dla niepełnosprawnych

Pracownicy niepełnosprawni mają prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Została ona uregulowana w art. 17 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.).

Przerwa dla świadczących pracę przy komputerach

Pracownikom zatrudnionym przy monitorach ekranowych pracodawca jest obowiązany zapewnić m.in. co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Przerwa ta została określona w § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. nr 148, poz. 973).

Przerwy dla kierowców

Pracownicy zatrudnieni na stanowisku kierowcy mają odrębnie uregulowane przerwy w pracy. Na mocy ustawy o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1412 ze zm.) przysługują im przerwy śniadaniowe i przerwy przeznaczone na odpoczynek. Przy czym przerwa śniadaniowa jest wliczana do czasu pracy. Natomiast przerwy w czasie jazdy wynikają z rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego... (Dz. U. UE L 2006.102.1) lub Umowy AETR.

Wynagrodzenie za płatne przerwy

Kwestia ustalania wynagradzania za czas zwolnień od pracy została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927). Z § 5 ust. 1 tego rozporządzenia wynika, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Jednakże przerw w pracy nie zalicza się wprost do zwolnień od pracy czy okresów niewykonywania pracy. Biorąc pod uwagę przywołane regulacje, przerw w pracy takich jak m.in. przerwa śniadaniowa, na karmienie dziecka piersią czy dla niepełnosprawnych nie zalicza się do zwolnień od pracy ani też do okresów niewykonywania pracy, ale podlegają one wliczeniu do czasu pracy pracownika. Z tego względu należy je traktować jak okresy pracy i wypłacać wynagrodzenie tak, jakby pracownik w tym czasie wykonywał pracę.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony na pełny etat przy obsłudze monitora ekranowego przez całą dniówkę roboczą. Po każdej godzinie pracy przy monitorze przysługuje mu 5-minutowa przerwa w pracy (ma ich 7 w ciągu dnia) oraz 15-minutowa przerwa śniadaniowa.

Ustalając wynagrodzenie za dany miesiąc pracodawca wlicza czas obydwu przerw do czasu pracy i wypłaca za nie takie wynagrodzenie, jakby pracownik w tym czasie normalnie pracował.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.)

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.