Podatnik, decydując się na spór przed sądem administracyjnym z organem podatkowym, musi liczyć się z pokryciem kosztów sądowych, przede wszystkim wpisu i opłat kancelaryjnych. Brak środków na ich uiszczenie nie przekreśla szans na dochodzenie słuszności swoich racji. Można ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek wolno złożyć jeszcze przed wszczęciem postępowania sądowoadministracyjnego.
Podatnicy, którzy chcą zaskarżyć do sądu administracyjnego wydawane przez organy podatkowe decyzje, postanowienia czy indywidualne interpretacje podatkowe, muszą liczyć się z obowiązkiem pokrycia kosztów sądowych. Zalicza się do nich wpis, opłatę kancelaryjnę oraz zwrot wydatków.
Opłatę sądową, tj. wpis lub opłatę kancelaryjną, należy uiścić przy wniesieniu pisma podlegającego opłacie. W praktyce wpłaty można dokonać po otrzymaniu zarządzenia sądu zawierającego wezwanie do zapłaty. Na uregulowanie wymaganej kwoty jest zasadniczo 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Nie dotyczy to skarżących, którzy mieszkają lub mają siedzibę za granicą, a nie posiadają w kraju przedstawiciela. Na uregulowanie opłaty musi być im wyznaczony termin nie krótszy niż 2 miesiące. Wynika to z art. 220 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W razie bezskutecznego upływu terminu pismo pozostawia się bez rozpoznania. Skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu.
Opłatę sądową uiszcza się gotówką do kasy właściwego sądu administracyjnego lub na jego rachunek bankowy. Końcówki opłat zaokrągla się wzwyż do pełnych złotych.
Skarżący, którego nie stać na pokrycie kosztów sądowych, może wystąpić o zwolnienie z obowiązku ich zapłaty poprzez przyznanie tzw. prawa pomocy.
Wniosek w tej sprawie trzeba sporządzić na urzędowym formularzu. Osoby fizyczne wypełniają druk PPF, a osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej - PPPr. W przypadku gdy wniosek o przyznanie prawa pomocy nie będzie sporządzony na urzędowym formularzu, np. zostanie zawarty w skardze, sąd ma obowiązek przesłać wnioskodawcy odpowiedni formularz w celu wypełnienia. Otrzymany druk trzeba wypełnić i złożyć w wyznaczonym terminie.
Wnioskodawca musi wykazać, że nie posiada wystarczających środków na pokrycie kosztów postępowania sądowoadministracyjnego, co przede wszystkim oznacza przedstawienie swojej sytuacji finansowej i majątkowej. Osoby fizyczne powinny uwzględnić posiadane nieruchomości, oszczędności, papiery wartościowe, a także przedmioty, np. samochody, maszyny czy biżuterię, o wartości powyżej 5.000 zł. Określają ponadto swój miesięczny dochód. Wymieniają jednocześnie zobowiązania i wydatki, np. kredyty, pożyczki, raty leasingowe, alimenty, opłaty za media, ubezpieczenie majątku, koszty leczenia. Osoby fizyczne podają również stan majątkowy i dochody osób pozostających z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej muszą uwzględnić we wniosku wysokość kapitału zakładowego, majątku lub środków trwałych, wartość środków trwałych, wysokość zysku lub straty za ostatni rok bilansowy oraz stan rachunków bankowych.
Do wniosku o przyznanie prawa pomocy nie dołącza się dokumentów potwierdzających podane informacje. Wnioskodawca powinien być jednak przygotowany na weryfikację, czy rzeczywiście potrzebuje wsparcia ze strony państwa, bez którego nie mógłby korzystać z prawa do sądu. Przewiduje to art. 255 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sąd ma prawo wezwać wnioskodawcę do złożenia dodatkowych oświadczeń lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących sytuacji majątkowej, dochodów i stanu rodzinnego. Należy tego się spodziewać, jeżeli oświadczenia zawarte we wniosku budzą wątpliwości lub okażą się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych wnioskodawcy. Dokumentami źródłowymi mogą być w szczególności: wyciągi z rachunków bankowych, odpisy zeznań podatkowych, odpisy lub wypisy z rejestrów urzędowych, odpisy dwóch ostatnich bilansów, zaświadczenia o dochodach z ostatnich dwóch lat, zaświadczenia o sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej wnioskodawcy wydawane przez jednostkę organizacyjną gminy realizującą zadania pomocy społecznej. Stanowi tak § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi... (Dz. U. z 2015 r. poz. 1257 ze zm.). Jest to katalog otwarty. Sąd może nakazać przedłożenie również innych dokumentów, np. o wysokości wydatków ponoszonych na bieżące utrzymanie, potwierdzających posiadane zadłużenie czy świadczących o konieczności ponoszenia wydatków na leczenie.
Sąd nie ma obowiązku szukania dowodów uzasadniających zwolnienie wnioskodawcy od kosztów sądowych i wyjaśniania wątpliwości co do jego sytuacji majątkowej. Jeżeli więc wnioskodawca nie przedłoży na wezwanie sądu rzetelnych dokumentów pozwalających na pełną ocenę jego możliwości płatniczych, musi liczyć się z odmową przyznania prawa pomocy. Uchylanie się od dopełnienia tego obowiązku traktuje się jako przeszkodę wykluczającą uprawdopodobnienie informacji zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy.
|
Koszty sądowe w postępowaniu sądowoadministracyjnym:
|
||||||||||||||||||||||||
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
