Urzędy skarbowe mogą weryfikować rozliczenia PIT

Urzędy skarbowe weryfikują zeznania podatkowe przede wszystkim w trybie czynności sprawdzających. Badają terminowość złożenia rozliczenia, poprawność wyliczeń, zasadność korzystania z ulg podatkowych. Trzeba jednak liczyć się z możliwością wszczęcia kontroli lub postępowania podatkowego.

Kara za spóźnienie

Urzędy skarbowe weryfikują, czy i jak podatnicy dokonali rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, przede wszystkim w trybie czynności sprawdzających.

Bezpłatna funkcjonalność PIT 2021 umożliwiająca sporządzanie zeznań rocznych dostępna jest w Programie DRUKI Gofin.

W pierwszej kolejności monitorowana jest terminowość przekazania zeznania podatkowego. PIT-28 za 2021 r. należało złożyć do 28 lutego 2022 r. Termin przekazania PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-39 za 2021 r. upływa 2 maja 2022 r. Osoby, które nie wywiążą się z tego obowiązku, mogą spodziewać się wezwania do wyjaśnienia przyczyn niezłożenia zeznania podatkowego i jego przedłożenia. Trzeba również liczyć się z grzywną. Niezłożenie zeznania podatkowego w terminie, mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania, stanowi wykroczenie skarbowe. Urzędom skarbowym (upoważnionym urzędnikom) wolno za nie karać wyłącznie w postępowaniu mandatowym. Grzywna nakładana w ten sposób nie może przekroczyć 15.050 zł. Ukarany musi zgodzić się na przyjęcie mandatu karnego. Jeżeli tego nie zrobi, sprawa trafia na ogół do sądu, który może uznać podatnika za niewinnego popełnienia wykroczenia skarbowego albo stwierdzić jego winę i wymierzyć mu grzywnę od 301 zł do 60.200 zł.

Inaczej jest w przypadku osób, które nie złożą PIT-37 lub PIT-38 za 2021 r., ale ich zeznanie podatkowe zostanie automatycznie zaakceptowane w ramach usługi Twój e-PIT. Rozliczenia te są przygotowane przez administrację skarbową i udostępniane podatnikom on-line w serwisie e-Urząd Skarbowy. Podatnik może je zaakceptować bez zmian, zmodyfikować lub odrzucić i sporządzić rozliczenie we własnym zakresie. Może też nic nie robić. Jeżeli do 2 maja 2022 r. podatnik nie zaakceptuje lub nie odrzuci udostępnionego PIT-37 lub PIT-38 za 2021 r., a jednocześnie nie złoży rozliczenia samodzielnie, udostępnione zeznanie podatkowe zostanie automatycznie zaakceptowane. Będzie to równoznaczne z jego złożeniem w dniu 2 maja 2022 r. Podatnik nie musi więc obawiać się grzywny za nieprzekazanie w terminie zeznania podatkowego.

Korekta błędów

Czynności sprawdzające obejmują weryfikację rozliczenia pod kątem poprawności formalnej i rachunkowej.

Urząd skarbowy ma prawo przeprowadzić wstępną ocenę zgodności danych zawartych w rozliczeniu z rzeczywistością. Jeżeli ma zastrzeżenia co do poprawności złożonego zeznania podatkowego, może wezwać podatnika do udzielenia w wyznaczonym terminie niezbędnych wyjaśnień. Wskazuje przy tym przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych zawartych w rozliczeniu. Osoby korzystające z ulg podatkowych mogą być wezwane do okazania dokumentów, których obowiązek posiadania w określonym czasie wynika z przepisów prawa, a potwierdzających zasadność dokonanych odliczeń i wysokość poniesionych wydatków. Trzeba przedstawić oryginały dokumentów lub złożyć ich fotokopie. Podatnik, który mimo prawidłowego wezwania bezzasadnie odmówi lub nie złoży w wyznaczonym terminie wyjaśnień czy dokumentów, naraża się na karę porządkową. Może ona wynieść do 3.000 zł. Urząd skarbowy nakłada ją w formie postanowienia.

Błędy wykryte w czasie czynności sprawdzających w zeznaniu podatkowym lub załącznikach wolno od razu poprawić. Korektę może sporządzić urząd skarbowy lub - na jego wezwanie - podatnik. Przewiduje to art. 274 § 1 Ordynacji podatkowej. Urząd skarbowy ma prawo dokonać samodzielnej korekty rozliczenia w ograniczonym zakresie. Wolno mu wyeliminować błędy rachunkowe, inne oczywiste pomyłki oraz nieprawidłowości wynikające ze sporządzenia zeznania podatkowego niezgodnie z wymogami formalnymi w przypadku, gdy w wyniku naniesionych poprawek lub uzupełnień zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty czy straty nie przekracza 5.000 zł. Podatnik otrzymuje uwierzytelnioną kopię skorygowanego w tym trybie zeznania podatkowego. Dostaje ją wraz z informacją o związanej z korektą zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty czy straty albo informacją o braku takich zmian, oraz o prawie wniesienia sprzeciwu. Złożenie sprzeciwu anuluje urzędową korektę. W sytuacji gdy urząd skarbowy nie może usunąć stwierdzonych nieprawidłowości ze względu na ich charakter lub zakres, zwraca się do podatnika o złożenie niezbędnych wyjaśnień i skorygowanie zeznania podatkowego.

Dalsza weryfikacja

Przeprowadzenie czynności sprawdzających - nawet jeżeli podatnik złożył w ich trakcie wyjaśnienia, przedłożył dokumenty potwierdzające zasadność zastosowanych ulg czy skorygował zeznanie podatkowe - nie wyklucza weryfikacji rozliczenia podatku dochodowego w przyszłości.

Rozliczenie może być do upływu terminu przedawnienia podatku przedmiotem postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej. Tak długo trzeba również zachować - w firmowym lub domowym archiwum - dokumenty stanowiące podstawę sporządzenia zeznania podatkowego. Zobowiązanie z tytułu PIT przedawnia się zasadniczo po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Termin płatności ryczałtu ewidencjonowanego za 2021 r. upłynął 28 lutego 2022 r., a podatku dochodowego od osób fizycznych za 2021 r. upłynie 2 maja 2022 r. Zobowiązania te przedawnią się z dniem 31 grudnia 2027 r.

Trzeba jednak pamiętać o regulacjach zawartych w art. 70-70e Ordynacji podatkowej. Przepisy te wskazują przypadki, w których termin przedawnienia wydłuża się, ponieważ jego bieg nie rozpoczął się, np. w związku z odroczeniem zapłaty zaległości podatkowej, został zawieszony, np. po wszczęciu postępowania karnego skarbowego, lub uległ przerwaniu, np. w wyniku zastosowania środka egzekucyjnego (zajęcia mienia) w toku postępowania egzekucyjnego.

Analogiczne zasady obowiązują w przypadku wykazania straty. Dokumenty dotyczące rozliczenia podatku dochodowego za rok podatkowy zakończony stratą należy przechowywać do czasu upływu terminu przedawnienia "hipotetycznego" zobowiązania podatkowego za rok, w którym strata wystąpiła. Jest to zasadniczo 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy zamknięty stratą. Nie ma znaczenia, czy strata została rozliczona w następnych okresach rozliczeniowych, czy nie.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)